Starttaal vooraf - thema 1 - lezen 1

• Nederlands
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 3

Introductie

Voorbeeld les Nederlands leerjaar 3.

Instructies

Zie les notities. 

Thema 1 'familie en vrienden'

> 11 september 2024 <

Starttaal vooraf

Start van de les

                                             Ben ik klaar voor de les?

                                             Wat weet ik al?

                                             Wat ga ik leren?

                                             Begrijp ik de lesstof?

                                             Kan ik zelfstandig aan het werk?

                                             Wat heb ik geleerd?

1

2

3

4

5

6

Lesopbouw

                                                    Vooraf: Startklaar, Voorkennis activeren

                                                    Instructie: Leerdoelgericht werken, Inclusieve didactiek, Concrete en                                                          herkenbare voorbeelden

                                                    Toepassing: Actieve verwerking, Formatief handelen

                                                    Evaluatie: Afsluiting

1

2

3

4

Startklaar?

• Op je plek zitten

• Telefoon in telefoontas (of kluis)

• Jas en tas in de kluis.

• Schoolspullen op tafel: Boek, laptop, etui

1. Start van de les

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan het welbevinden van leerlingen. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zitten startklaar en zijn bijvoorbeeld ingelogd in LessonUp.

Terugblik - woordenschat

Wat betekent het woord generatie?

Wat betekent het woord kennis?

Herhaling thema

2. Voorkennis activeren

De docent activeert relevante voorkennis aan de hand van een terugblik-opdracht, waarbij eventueel een beroep op de thuistalen wordt gedaan. Op deze manier biedt de docent een kapstok om nieuwe stof te verbinden aan de eerder geleerde stof en richting te geven aan het verdere verloop van de les. Tegelijkertijd worden hiermee misconcepties van leerlingen zichtbaar gemaakt, waar de docent vervolgens gericht op in kan spelen.

Checklist:

Het activeren van relevante voorkennis als een kapstok om nieuwe stof te verbinden aan de eerder geleerde stof .

Leerdoelen

• Ik begrijp waarom Nederlands belangrijk is.
• Ik kan met de informatie op een boekomslag bedenken of ik het boek wil lezen.

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.

Checklist:

• Het leerdoel is in leerlingentaal geformuleerd.

• Het leerdoel is volgens de RTTI-methodiek geformuleerd.

• Het leerdoel geeft een omschrijving van de context (inhoud).

• Er wordt een werkwoord gebruikt in het leerdoel (gedrag).

• De condities worden weergeven in het leerdoel (voorwaarden).

• Er zijn succescriteria gekoppeld aan het leerdoel (norm).

Uitleg

Opdracht 1

Je leest elke dag meer dan je denkt. Denk aan berichten van vrienden of familie, een aftiteling bij een film of opdrachten op school.

Door te lezen vergroot je je woordenschat, omdat je veel nieuwe woorden in het lezen tegenkomt die je normaal minder snel gebruikt.

Klassikaal lezen blz. 28

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

Checklist:

• Interactieve uitleg (responsief): wisbordjes, LessonUp check-vragen, Cornell-methode

• Meertaligheid functioneel inzetten

• Iedereen bij de les betrekken

Instructie

Opdracht 1

stap 1: Lees klassikaal de vragen door op blz. 28.

stap 2: Schrijf je eigen antwoord op vraag 1-3.

Stap 3: Bespreek de antwoorden klassikaal.

Uitleg

Opdracht 2

Wanneer je een boek zoekt om te lezen, wil je graag een leuk boek vinden. Dit kun je doen door de boekomslag te bekijken. Op de boekomslag staan onder andere de volgende dingen.

Titel: de naam van het boek.

Afbeelding: geeft informatie over het boek.

Omschrijving: geeft een korte samenvatting van wat er in het boek gaat gebeuren.

Schrijver: schreef het boek.

5. Concrete en herkenbare voorbeelden

De docent maakt gebruik van praktische en concrete voorbeelden die voor leerlingen herkenbaar zijn in hun eigen leefwereld om tot beter begrip te komen. De docent doet hierbij een beroep op dual coding. Door het visuele en het verbale te combineren vergroot de docent de kans dat lesstof beter bij de leerlingen blijft beklijven.

Checklist:

• Dual Coding (woord en beeld combineren)

• Herkenbare voorbeelden gerelateerd aan de leefwereld van de leerlingen

Instructie

Opdracht 2

stap 1: Bekijk de afbeeldingen op blz. 30.

     stap 2: Lees de informatie bij de afbeeldingen door.

     stap 3: Beantwoord de vragen

stap 4: bespreek de vragen klassikaal.

Welk boek zou je kiezen en waarom?

Instructie

Opdracht 2

Waar denk je dat het boek over gaat?

Instructie

Opdracht 2

Waarom kies je een bepaald boek?

Instructie

Opdracht 2

Instructie

Opdracht 3

 stap 1: Bekijk de afbeelding.

     Wat is de titel?

Wie is de schrijver?

Wat zie je op de afbeelding?

     

Instructie

Opdracht 3

 stap 1: Lees de omschrijving.

     stap 2: Bedenk waar het boek over gaat.

     

Waar gaat het boek 'Password' over?

In de titel van het boek staat de omschrijving

Controlevragen

1. waar
2. niet waar

7. Formatief handelen

De docent geeft de leerlingen gedurende de verschillende lesfasen gerichte feedback, feedup en feedforward op de op de inhoud van het werk, de leerstrategie, het gedrag en op zelfsturing. De docent bevraagt leerlingen willekeurig met open vragen. Hierbij stimuleert de docent het kwaliteitsbesef onder leerlingen door bijvoorbeeld leerlingen werk met elkaar te laten vergelijken of uitgewerkte voorbeelden in te zetten.

De omschrijving is de inleiding van het boek

Controlevragen

1. waar
2. niet waar

Wat betekent boekomslag?

Controlevragen

Instructie

Opdracht 3

Omschrijving: geeft een korte samenvatting van wat er in het boek gaat gebeuren.

Bedenk: 'Wat zou er in de goede omschrijving moeten staan'?

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet over hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. Hierbij modelleert de docent eerst en laat daarna de leerlingen actief inoefenen. De ondersteuning wordt geleidelijk afgebouwd. De docent zorgt voor afwisseling in oefentypes en maakt gedurende de les het leren zichtbaar. De docent zet bijvoorbeeld in op hardop denken opdrachten en koppelt daar een geïnformeerde vervolgstap aan.

Checklist:

• Expliciete instructie voor toepassingsopdracht: wat, hoe, hoe lang, klaar?

• Afwisseling in oefentypes

• Eerst voordoen, daarna begeleidt inoefenen, vervolgens zelfstanding en weer samen (ik, wij, jij, wij)

• Het leren zichtbaar maken

• Differentiëren waar nodig: heterogeen en flexibel

Een goede omschrijving is altijd spannend.

Controlevragen

1. waar
2. niet waar

7. Formatief handelen

De docent geeft de leerlingen gedurende de verschillende lesfasen gerichte feedback, feedup en feedforward op de op de inhoud van het werk, de leerstrategie, het gedrag en op zelfsturing. De docent bevraagt leerlingen willekeurig met open vragen. Hierbij stimuleert de docent het kwaliteitsbesef onder leerlingen door bijvoorbeeld leerlingen werk met elkaar te laten vergelijken of uitgewerkte voorbeelden in te zetten.

Begrippen

• Boekomslag;
• Titel;
• Schrijver;
• Afbeelding;
• Omschrijving.

Afsluiting

• Ik begrijp waarom Nederlands belangrijk is.
  
• Ik kan met de informatie op een boekomslag bedenken of ik het boek wil lezen.

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner.

Checklist:

• Zijn de leerdoelen behaald?

• Les in context plaatsen van de periode

• Het leren en het gedrag samen evalueren

• Vooruitblikken adhv JdW-planner

Wat is het belangrijkste wat je hebt geleerd?

Terugblik