4.2 Keizers, koningen en heren

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom!

4.2

In deze les leer je over:

- het Frankische Rijk

- hoe het leenstelsel werkte

- welke gevolgen deze vorm van bestuur had voor Europa

4.2 Keizers, koningen en heren

• Je kunt beschrijven hoe het Frankische Rijk ontstond.
• Je kunt uitleggen hoe het leenstelsel werkte.
• Je kunt uitleggen welk gevolg het leenstelsel had voor het bestuur in Europa.

Onrustige tijden

•  Na de val van het Romeinse Rijk was er veel onrust
• Veel verschillende volkeren wilde de macht 
• Nauwelijks handel - slechte wegen en bescherming

Clovis 509 - 511

• Machtige leider van het Frankische Rijk
• Breidde het rijk enorm uit door oorlog

Twee oorzaken van zijn macht:

• Was een hele goede legerleider
• Werd Christen - daardoor hulp uit Rome en hielp de kerk ook met macht

Karel de Grote 768 - 814

• De Franken die na Clovis komen breidden het Rijk steeds verder uit
• Karel de Grote maakt het Rijk op z'n grootst 
• Wordt gekroond als Keizer door de Paus in Rome

Het leenstelsel

• Karel de Grote kon zijn land niet alleen besturen.
  
• Daarom benoemde hij vazallen: zijn meest betrouwbare soldaten
  
• Vazallen kregen speciale taken in het rijk

• Zijn trouwste vazallen kregen als beloning ieder een gebied in leen. 
  
• Zij mochten dit namens hem besturen: zij werden zijn leenmannen.
• Dit heet het leenstelsel en ook wel: feodalisme

Het leenstelsel

Koning / Leenheer

Leenmannen

Geeft land in leen aan

1. Trouw zweren aan de koning

2. Besturen en rechtspreken

3. Elk jaar belasting betalen

4. Meehelpen bij oorlogen van de koning.

Het leenstelsel

Koning / Leenheer

Leenmannen

Geeft land in leen aan

1. Trouw zweren aan de koning

2. Besturen en rechtspreken

3. Elk jaar belasting betalen

4. Meehelpen bij oorlogen van de koning.

Achterleenmannen

Zweren trouw aan leenman i.p.v. leenheer

Lenen deel van rijk aan

Het leenstelsel

Koning / Leenheer

Leenmannen

Geeft land in leen aan

1. Trouw zweren aan de koning

2. Besturen en rechtspreken

3. Elk jaar belasting betalen

4. Meehelpen bij oorlogen van de koning.

Achterleenmannen

Zweren trouw aan leenman i.p.v. leenheer

Lenen deel van rijk aan

Horige boeren

Na Karel de Grote

Situatie veranderde

• Rijk werd verdeeld onder zijn zonen - Rijk werd dus steeds kleiner
• Leenmannen zagen hun stukje land als van hun, en niet van de koning
• Aanvallen van buitenaf verzwakte het rijk:  vikingen/Hongaren

Maken

Opdracht 1 t/m 13 van paragraaf 4.2

Over 10 minuten gaan we er een aantal bespreken!