TL-3 - 2.5 Dieren bewegen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

2.5: Dieren bewegen

Planning

Herhalen en huiswerk 2.4: blessures

Theorie 2.5: dieren bewegen

Quiz

Pak opdracht 16 (p. 102)

16 a een zweepslag

16 b Ze heeft een scheurtje in haar linker kuitspier.

1. beschermende middelen gebruiken
   
2. gewrichten intapen: tape om gewrichten doen
   
3. warming-up : oefeningen extra bloed naar spieren 
   
4. cooling-down : rustige oefeningen om afvalstoffen uit spieren  

Wat is een blessure aan het bot?

1. kneuzing
2. ontwrichting
3. bloeduitstorting
4. blauwe plek

Beschadiging van een weefsel, zonder dat er iets breekt of scheurt

1. Verzwikking/verstuiking
2. Kneuzing
3. Voetbalknie
4. spierscheuring

Wat is er gescheurd in je knie bij een voetbalknie?

1. Je kruisbanden
2. Je kapselbanden
3. Je meniscus
4. Je bot

Wat kan er ontstaan als afvalstoffen niet genoeg worden afgevoerd door bloed in spieren?

1. Blauwe plekken
2. Kneuzing
3. Spierpijn
4. Kramp

2.5: Dieren bewegen

Er zijn 5 groepen gewervelden:

1. Vissen
2. Amfibieën
3. Reptielen
4. Vogels
5. Zoogdieren

Vissen, Amfibieën, Reptielen

- Bewegen met de wervelkolom van links naar rechts

- Amfibieën en reptielen: poten aan zijkant van het lichaam

Vogels, Zoogdieren

- Bewegen met de wervelkolom op en neer

- Hebben poten aan de onderkant van het lichaam

-Hierdoor kunnen ze zich snel vooruit bewegen

0

Zoogdieren

Topganger  (Hoefganger) - loopt op puntje van de teenkootjes, hier omheen hebben ze hoeven

Teengangers - loopt op de teenkootjes

Zoolgangers - loopt op de gehele voet

Maken

Opdracht 2.5: 1 t/m 13  (p. 105)

Skelet en leefwijze

- Gewervelde dieren hebben vaak hetzelfde bouwplan

- De vorm van deze botten verschilt vaak 

- Aangepast aan hun manier van leven ! 

- Vorm past bij de functie !!

 Ongewervelde dieren

Ongewervelde dieren

- Geen wervelkolom 

- Bewegen anders dan de gewervelde dieren ! 

Uitwendig skelet

Uitwendig skelet

- Weekdieren en geleedpotigen 

Weekdieren: 

- Uitwendig skelet die het lichaam beschermt 

- Slakken: spieren aan de onderkant van het lichaam
en glijden over het slijm dat ze zelf maken

Geleedpotigen: 

- Uitwendig skelet
- Gewrichten ook aan de buitenkant ! 

- Spieren binnen in ! 

Wormen: 

- Geen stevige delen

- Bestaan uit segmenten

- Kringspieren en lengtespieren ! 

Kringspieren samentrekken: segment lang en smal 

Lengtespieren samentrekken: segment kort en dik 

Maken

Opdracht 2.5:  17 /m 23  (p. 112)

Hoeveel groepen gewervelden zijn er?

1. 4
2. 5
3. 6
4. 7

Bij beweging van de vis beweegt de wervelkolom...

1. Van links naar rechts
2. Van boven naar beneden
3. Helemaal niet
4. In alle richtingen

De wervelkolom van amfibieën beweegt anders in het water dan op het land

1. Waar
2. Niet waar

Reptielen hebben een erg beweeglijke wervelkolom

1. Waar
2. Niet waar

Waar hoort een hert bij?

1. Zoolgangers
2. Teengangers
3. Hoefgangers/Topgangers

Waar hoort een kat bij?

1. Zoolgangers
2. Teengangers
3. Hoefgangers/Topgangers

Startopdracht:

Beantwoord de vragen in stilte in je schrift. 

1) Hoe noem je twee spieren met een tegengestelde werking?

2) Waar bestaat de tussencelstof van kraakbeenweefsel voornamelijk uit?

3) Welk type gewricht is het meest bewegelijk?

Startopdracht:

Beantwoord de vragen in stilte in je schrift. 

1) Hoe noem je twee spieren met een tegengestelde werking?

Antagonisten

2) Waar bestaat de tussencelstof van kraakbeenweefsel voornamelijk uit? Lijmstof

3) Welk type gewricht is het meest bewegelijk? Kogelgewricht

Leerdoelen 2.5

- Je kunt het verband beschrijven tussen het skelet en de leefwijze van het dier.

- Je kunt beschrijven hoe ongewervelde dieren bewegen.

Bouwplan van gewervelden

Aanpassing op wat nodig is voor de leefwijze van het dier

- Armen van vleermuizen -> vliezen tussen de lange botten in de 'hand'

- Voorpoten van de mol -> korte, stevige botten in de 'hand'

- Vinnen van de walvis -> brede 'hand', uitgegroeid tot vin

Beweging bij ongewervelden.

Wormen

Hebben geen skelet.

Lichaam bestaat uit segmenten met

lengtespieren en kringspieren.

Spieren trekken om de beurt samen.

Beweging bij ongewervelden.

Weekdieren

Hebben soms een uitwendig skelet gemaakt van kalk (bv. slakken).

Slakken: beweging door spierbewegingen in hun voet.

Mossels: beweging door openen en sluit van de schelp.

Beweging bij ongewervelden.

Geleedpotigen

Hebben een uitwendig skelet gemaakt van chitine. 

Spieren binnen in het skelet. 

Strekspier: strekt de poot, wordt dan kort en dik.

Buigspier: buigt de poot, wordt dan lang en dun.

Maken

Eerste 8 minuten in stilte

Zelf bestuderen/doorlezen: 2.5

Maken: opdracht 2 t/m 23

Klaar? Nakijken -> antwoorden staan op itslearning, daarna 

Slimstampen, samenvatten of biologiepagina.nl

2.5

Maken opdr 16 t/m 24

 

Nakijken. 

Hoe zorg je dat je de stof voor de toets bijhoudt?

Pak de leerdoelen erbij

Kun je ze uitleggen? 

Na de opdrachten:

Keuze mogelijkheden om te werken aan leerdoelen:

• Samenvatting boek gebruiken/ zelf een samenvatting maken
  
• Kijk goed naar de bronnen!!
  
• Leren, hoe? begrippen opschrijven?
  
• Aantekeningen leren
  
• Oefenen met test jezelf/ oefentoets: In je boek/online.
  
• werkboekvragen doornemen, welke vond je moeilijk? Snap je ze nu?
  
• LessonUp lessen doornemen
  
• ??
  

Leerdoelencheck 

Maak de volgende slides met vragen 

om te controleren of je de leerdoelen kent. 

Alle ongewervelden hebben een gelijke manier van bewegen

1. Waar
2. Niet waar

Hoeveel soorten spieren gebruiken wormen om vooruit te bewegen?

1. 1
2. 2
3. 4
4. 8