Afl 3: Nog 300 jaar

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3,4

Indonesia Roept!

Aflevering 3: Nog 300 jaar

Jikkemien Kuypers

Deze les bestaat uit twee delen die gekoppeld zijn aan aflevering 'Nog 300 jaar' uit de serie Indonesia Roept! De delen gaan over:

• Nationalisme. Via een video krijg je context voor de situatie. Daarna volgt de les de serie Indonesia Roept! 
• NSB in Indonesië en de rol van de opa van Hans Goedkoop. 

Inhoud van deze les

Het verlies van Nederlands-Indië

Terwijl Nederland vasthoudt aan de kolonie Nederlands-Indië, wil dat land niets liever dan onafhankelijk worden. Nederlandse militairen die het land bevrijden van de Japanse bezetter komen terecht in een gewelddadige koloniale oorlog.

Bekijk hier een fragment van Schooltv

Nationalisme 

Wat is Nationalisme?

• Weet je waarom onderwijs een oorzaak is voor de opkomst van het verzet tegen de Nederlanders in Indonesië
• Kan je een redenen opnoemen waarom de Indonesische bevolking in opstand kwam tegen de Nederlanders en onafhankelijkheid wilde voor Nederlands - Indië
• Hoe de Nederlanders over de nationalisten dachten en wat ze er tegen deden om het nationalisme tegen te houden 

Aan het einde van de deel van de les

Bekijk het volgende fragment

He Jikkemien, je laat hier een hele aflevering zien - kun je dat inkorten naar een fragment.

Hier vind je het programma waar je een fragmentje uit kunt knippen...

Dan kun je daarna de vragen ook opknippen met fragmenten die erbij horen...

Verzet in Nederlands-Indië

In Nederlands-Indië kan het niet op in de jaren twintig, maar in de jaren dertig broeit het in de kolonie. Het nationaal-socialisme komt op, maar ook het nationalisme onder de Indonesiërs. Een jonge ingenieur, Soekarno, klaagt het koloniale bewind openlijk aan.

Bekijk hier een fragment van Schooltv

Waarom kan je zeggen dat de opkomst van het verzet tegen de Nederlanders een onbedoeld gevolg is van onderwijs aan de kinderen van de Indonesische adel / aristocratie .

Wanneer zou jij in verzet komen tegen de regering?
Noem twee dingen

De opa van Hans Goedkoop heeft een verschrikkelijke hekel aan Soekarno. Kun je twee dingen bedenken waarom dat zo is?

De vriend van de familie van Hans zegt dat de Nederlanders het zich niet konden voorstellen dat er verzet tegen de Nederlanders zou zijn. Geef een reden waarom zij zich dat niet kunnen voorstellen.

De vriend van de familie van Hans zegt dat de nationalisten door zijn ouders werden gezien als rovers. Kan je een reden bedenken waarom?

NSB in Nederlands Indië 

Bekijk deze video en beantwoord de volgende vragen

Je moet hier nog een vraag bedenken...

Wat zijn kenmerken van het fascisme?

Kies de kenmerken van het fascisme en de NSB

FASCISME

Democratie

Een sterke en machtige leider

Het toepassen van geweld

Gelijkheid

Persvrijheid

Censuur

Totalitair

• Weet je wat de NSB was
  
• Kan je uitleggen waarom de NSB in Nederlands-Indië populairder was dan in Nederland
  
• Heb je je ingeleefd in de gevoelens van Hans Goedkoop over de NSB en over zijn opa

Na dit deel van de les 

Rein van Langen 

opa van Hans Goedkoop

Aankomst van Anton Mussert in Indonesië 

Bekijk hier het fragment uit Indonesia Roept! en beantwoord daarna de volgende vragen

Leg uit waarom de NSB wel populair was in Nederlands - Indië

Waarom past het behouden van Nederlands - Indië bij de ideeën van de NSB?

Leg uit dat Hans erg opgelucht is dat zijn opa niet op de ledenlijst van de NSB staat.

In deze les staan 3 onderwerpen centraal uit aflevering 1: Koloniale spekkoek

Bekijk alle slides of kies een van de onderwerpen eruit.

Introductie

Slide	onderwerp
3 t/m 4	1. Rein van Langen
5 t/m 9	2. De koloniale samenleving
10 t/m 13	3. De koloniale samenleving wankelt

In deze les staan 4 fragmenten uit aflevering 6: Ten aanval centraal.

Bekijk eerst samen met je leerlingen het fragment en ga daarna aan de slag met de slides.

(Bij fragment 4. Beeldvorming, begin je eerste met de slides)

In deze serie staat Rein van Langen centraal.

Ga 5 minuten zoeken op internet wie Rein van Langen is.

Noteer kort en bondig hier je bevindingen:

Bekijk dit fragment uit Indonesia Roept!.

Hans Goedkoop praat met zijn familie over opa Rein.

Komt het fragment overeen met wat jullie net hebben opgezocht over Rein van Langen?

1. Rein van Langen

Aflevering 1 heeft de titel gekregen: Koloniale spekkoek.

- Wat is spekkoek?

- Waarom hebben ze deze titel gegeven aan deze aflevering?

2. De koloniale samenleving

Er zijn drie lagen in de koloniale maatschappij.

Noem deze drie lagen.

1. Nederlanders

2. 'vreemde oosterlingen' Chinezen en de Arabieren

3. Indonesiërs/ inlanders

Waarom hadden de Nederlanders vaak
witte kleding aan in de kolonie?

-Voor de hitte/ zon

-Hoe hoger de functie, hoe smettelozer en witter het pak. Wit was de baas.

Bekijk dit fragment uit Indonesia Roept!

Hans Goedkoop gaat in op de drie lagen in de koloniale maatschappij.

2. De koloniale samenleving

Zijn er nu in Nederland verschillende sociale lagen?
Zo ja, welke lagen?

Bekijk dit fragment uit Indonesia Roept!

Welke rol speelt het leger in het contact tussen de Nederlanders en de Indonesiërs? 

3. De koloniale samenleving wankelt

3. De koloniale samenleving wankelt

- Wat zie je op de foto?

- Past deze foto bij de koloniale samenleving in Nederlands-indie? 

Wat zie je op de foto?

Op de foto zie je Indonesische en Nederlandse mensen. Het is een bruiloft. De man (derde, linksonder) en de vrouw zijn net getrouwd. 

-Past deze foto bij de koloniale samenleving in Nederlands-Indië?

Nee, want hier zie je alle sociale lagen door elkaar lopen. De bedoeling was om de sociale lagen gescheiden te houden.

Bekijk dit fragment uit Revolutie in Indonesie van David van Reybrouck (NTR 2021).

Leg uit of de koloniale samenleving wankelt in dit fragment. 

Wankelt de koloniale samenleving?

Toepassen

Kijktips

-Indonesia roept van Hans Goedkoop, aflevering 1 

-Revolutie in Indonesie van David van Reybrouck, aflevering 1

-School TV, Indonesia roept in de klas, aflevering: de kolonie Nederlands-Indie