KT 1 praktijk Les 3 HCDO

• Triage
• MBO
• Studiejaar 2

Kerntaak 1 praktijk Les 3 

onderwerpen:

Pijn thorax 

Trauma thorax 

ICD

Pijn thorax

• Wanneer pak je deze kaart?
• Welke vragen stel je?
• Oorzaken/symptomen
• Urgenties
• Adviezen

Pijn thorax - wanneer deze kaart?

Kun je voorbeelden bedenken van klachten waarmee de patiënt belt en dat je triage gaat uitvoeren via de kaart pijn thorax?

Vaak acute pijn op de borst

Zonder trauma - anders trauma thorax gebruiken

Ook druk op de borst

Benauwdheid - als je niet weet of het cardiaal of pulmonaal is

Ook nog triage uitvoeren als de pijn op de borst al over is!!

Welke oorzaken kun jij bedenken die pijn op de borst geven? 

• Myalgie - vanuit spieren of skelet
• Psychosomatisch - stress/psychische problemen
• Cardiaal - problemen met het hart
  
• Pulmonaal - problemen met de longen
  
• Gastro- intestinaal - problemen met maag/darm stelsel
  

Niet alle bovenstaande klachten zijn spoedeisend - d.m.v. jouw triage juiste urgentie bepalen

Cardiale ziektebeelden

Angina pectoris - stabiel / instabiel

Aneurysma 

Hartinfarct (ACS)

Angina pectoris

Drukkend gevoel midden op de borst, dat vooral optreedt bij inspanning. De pijn kan uitstralen naar de kaak, arm of rug. Door rust verdwijnen de klachten binnen 15 minuten. Als nitroglycerine onder de tong wordt gebruikt, in enkele minuten.

Instabiele angina pectoris

Is in korte tijd in ernst toenemende angina pectoris. Voorbeelden zijn: angina pectoris die niet alleen bij inspanning maar ook in rust optreedt, recent ontstane (< 2 maanden) angina pectoris die vaker dan driemaal per dag of reeds bij normale dagelijkse activiteiten voorkomt, angina pectoris die steeds vaker, ernstiger, langduriger of bij minder inspanning optreedt of een angina pectoris binnen twee weken na een infarct, dotter- of bypassbehandeling. De kans op een myocardinfarct binnen korte tijd is dan groot.

Aneurysma dissecans

Een aneurysma is een verwijding van de aorta. Hoe groter deze verwijding, hoe groter de kans op barsten. Hierdoor ontstaat doorgaans een zeer hevige pijn, de patiënt is meestal vegetatief (misselijk, zweten, grauwe kleur). Rugpijn kan ook een uiting zijn van een geruptureerd aneurysma. Dit ziektebeeld heeft een zeer slechte prognose.

Hartinfarct – acuut coronair syndroom (ACS)

Het typische verhaal van een hartinfarct is een acuut ontstane hevige pijn, meestal retrosternaal, die niet verdwijnt met rust of binnen vijf minuten nadat nitroglycerine onder de tong is gebruikt. Vaak gepaard gaand met vegetatieve verschijnselen en met uitstraling naar kaak, arm of rug. Dikwijls herkennen patiënten de symptomen van eerder coronairlijden. In de eerste uren na het infarct kunnen ernstige hartritmestoornissen optreden, die kunnen leiden tot hartstilstand. Niet alle infarcten gaan gepaard met de typische verschijnselen. Pijn kan zich manifesteren als pijn in de bovenbuik, soms uitstralend. Gaat gepaard met misselijkheid en soms shockverschijnselen. Sommige infarcten geven zelfs in het geheel geen klachten (stil hartinfarct).

Is hartinfarct en myocardinfarct hetzelfde?

Wat is een hartinfarct? Een hartinfarct, myocardinfarct of cardioinfarct, in de volksmond hartaanval, is het afsterven van een deel van de hartspier door onderbreking van de bloedtoevoer door de kransslagaders, waarbij zuurstofgebrek optreedt.

Pijn thorax door pulmonaal probleem

• Wat is een pulmonaal probleem?
• Wat is er typisch aan pleurale pijn? 
• Welke pulmonale ziektebeelden in je achtergrondinformatie   zie je?

= triagekaart kortademig

Pulmonaal probleem = druk in de bloedvaten van de longen is te hoog.

Pijn op de borst - vaak in combinatie met benauwdheid (of kortademigheid) door een probleem vanuit de longen

Karakter van deze pijn: is verbonden aan de ademhaling (dit is niet perse zo bij cardiale problemen)

Longembolie - stolsel in longvaten 

Wanneer kortademigheid/benauwdheid voorop staat - dan andere kaart pakken - heir komen we in een volgende les op 

Pneumothorax - klaplong

Pijn thorax door gastro-intestinaal probleem 

• Wat betekent een gastro-intestinaal probleem?
• Waarom staat dit op de kaart pijn thorax?
• Welk ziektebeeld in je achtergrondinformatie zie je? Welke   symptomen horen hier bij?

Problemen vanuit maag/darmstelsel

Maag/darmklachten kunnen een gevoel van pijn op de borst veroorzaken

Refluxoesofagitis

Oprispend maagzuur kan scherpe en branderige pijn veroorzaken midden op de borst. Verergert tijdens vooroverbuigen of liggen. Bij reflux kunnen oesofagusspasmen optreden die verminderen na nitroglycerine.

triagewijzer.nhg.org

Advies bij cardiale pijn

Wanneer je via triage hebt vastgesteld dat het vermoedelijk om cardiale klachten gaat en je hebt je beleid ingezet

•  Welk advies geef je de patiënt ter overbrugging mee?

Rustig zitten, geen inspanning. Bij gebruik van nitro-preparaten voor deze klachten, dat nu ook doen.

De nitrospray zorgt ervoor dat de vaten rondom de hartspier verwijden, waardoor de hartspier weer genoeg zuurstof krijgt en de pijn op de borst afzakt

Maximaal 3x gebruiken met tussenpozen van 5 minuten

Laat de patiënt niet alleen - patiënten ook nooit alleen naar de praktijk laten komen!

Casus: Wat zou je doen?

Mevrouw Dilan (23 jaar oud) belt om half 9 naar de praktijk. Ze heeft wat pijn op haar borst. 

• Het geeft een wat beklemmend gevoel
• Er is geen uitstraling en geen vegetatieve verschijnselen. 
• Niet grauw
• niet kortademig

Welke urgentie kies je?

U3

Casus: Wat zou je doen?

Mevrouw Jackson belt over haar man van 58jaar. Hij geeft sinds een half uur pijn op zijn borst aan. Hij kan zelf echt niet aan de telefoon komen hoor….het wordt steeds erger. Hij ziet er ook zo naar grijzig uit en zweet helemaal. Het voelt alsof er een olifant op zijn borst is gaan zitten…

Dit heeft hij nog nooit gehad! Nitro..? Nee dat heeft hij niet hoor.

Welk beleid kies je? Waarom?

Hoe zet je dit in?

U1 –< 12 uur, snel progressief, vegetatieve verschijnselen (zweten) en grauw.

 

Vangnet: Meneer laten zitten, bij meneer blijven. Geen inspanning leveren.

Bij verergering/wegraken - 112 bellen

Hoe overleg je dit met de HA?

ICD

- Weet je al waar de afkorting ICD voor staat?

- Wat is het verschil tussen een ICD en een pacemaker?

- Waar wordt een ICD geplaatst?

Bedenk dit voor jezelf...

Controleer aan de hand van de video of je het juist had

Implanteerbare cardioverter-defibrillator.

Een Implanteerbare Cardioverter Defibrillator (ICD) is een elektronisch apparaatje dat een stroomstoot naar het hart zendt wanneer er een hartstilstand is of een levensbedreigende ritmestoornis optreedt. 

- levensduur van het apparaat is 5 tot 10     jaar.

Bij een defibrillatie geeft de ICD een elektroschok af van ongeveer 800 volt.

Een pacemaker zorgt er voor dat het hart in het juiste ritme slaat, en wordt ingezet als het hartritme te traag is.

- 8 V in een pacemakersysteem

https://www.youtube.com/watch?v=C3lqQR0v0lQ

Hoe zit het met een ICD in combinatie met: 

- Autorijden

- Huishoudelijke apparatuur (bijvoorbeeld magnetron)

- Mobiele telefoon/tablet/laptop etc.

- Medische apparatuur zoals een MRI scan

Kortom - het hebben van ICD heeft best wel impact in het dagelijks leven van een patiënt 

Autorijden - 2 maanden na plaatsing niet autorijden - opnieuw rijbewijs aanvragen

Beroepschauffeurs kunnen hun beroep niet meer uitoefenen

Wanneer de ICD een schok heeft gegeven en de patiënt naar het ziekenhuis gaat - NOOIT zelf auto rijden

Huishoudelijke apparatuur - apparatuur niet direct tegen ICD aanhouden en de apparatuur moet in goede technische staat zijn, dan is het verder volkomen veilig

Mobiele telefoon - Veilig te gebruiken, maar niet in borstzakje aan de kant van de ICD stoppen en minimaal 15 cm afstand houden tot ICD

Medische apparatuur zoals MRI - dit kan niet zomaar - altijd in overleg 

ICD= Implanteerbare cardioverter-defibrillator. 

Wordt toegepast bij patiënten die een gevaarlijke hartritmestoornis hebben, of een verhoogde kans daarop. De ICD geeft een schok bij het optreden van een hartritmestoornis (een veel te snel of een veel te langzaam hartritme), om te voorkomen dat een circulatiestilstand optreedt.

Contactadvies

Contact opnemen als er nieuwe klachten bij komen of de toestand duidelijk verergert.

Trauma

Thorax

Ribben

In de thorax (of borstholte) zitten meerdere vitale organen, zoals het hart en de longen. De ribben beschermen de borstholte tegen trauma van buitenaf. Door een trauma kunnen ribben kneuzen of breken. 

Omdat er veel vitale functies in de thorax zitten, is het bij een thoraxtrauma extra belangrijk om te vragen naar vegetatieve verschijnselen bij de patiënt. 

• Het gevoel van flauw vallen
• Zweten
• Misselijkheid
• Klam voelen

Patiënten met een thoraxtrauma kunnen ademhalingsklachten hebben.

• Klachten die vastzitten aan de ademhaling hebben waarschijnlijk iets te maken met de longen en/of ribben.  
• Bij een ribcontusie kan ademhalen bijvoorbeeld pijnlijk zijn.  Patiënten kunnen dan oppervlakkig gaan ademen. 
• Bij een pneumothorax kunnen patiënten vaak moeilijk ademen en niet diep zuchten.

Letsel door een voorwerp

Een thoraxtrauma kan veroorzaakt worden door een voorwerp, bijvoorbeeld een mes, een fietsstuur of een honkbalknuppel

Waarom is het belangrijk om te weten of het trauma door een voorwerp is veroorzaakt?

Omdat er een groter risico is op beschadiging van vitale functies.

Dit is zowel het geval bij letsel met bloed, als bij letsel zonder bloed.

 Daarom is het belangrijk goed uit te vragen wat er precies is gebeurd.

Hoog-energetisch trauma (HET)

Hiermee wordt bedoeld dat er sprake is van een letsel waarbij groot geweld (veel energie) op het lichaam is ingewerkt. De context bepaalt of een HET acuut is of niet.

Een HET kan voorkomen in verschillende omstandigheden. Voorbeelden zijn:

val van grote hoogte (2-3 maal lichaamslengte)

ongeval met snelheid > 45 km/u (met autogordel om)

auto contra voetganger > 10 km/u

ongeval fietser/ motorrijder > 30 km/uur

ster in de voorruit (door hoofd), ongeval met beknelling.

Volgende les 10 april 

Laatste les voor toets

- alle medilect modules af

- Lees alle kaarten nog eens goed door --> oefentoets in KTB

- casussen oefenen