wk 49 vaste les 2.4 en oorzaak -gevolg

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom bij geschiedenis

Binnen= beginnen:

• Ga rustig zitten op je plek volgens de klassenplattegrond.
• Telefoon in je tas
• Jas uit


• Pak alvast je leerboek en schrift.

Vandaag

• Planning
• feedback Lutheropdracht
• Korte uitleg 2.4
• Uitleg oorzaken en gevolgen.
• Alfons de Kameel
• Exitvraagjes (om thuis te doen. De LessonUp staat per klas klaar).

PLANNING

Week	Bijzonderheden	Lesstof
45		2.1 orientatie
46		2.2 onrust in de kerk
47		2.2 onrust in de kerk protestanten v. ketters
48	deadline Luther opdracht	2.3 onrust in de Nederlanden
49		2.4 hoe leidde de onrust tot de Opstand?
50	FT maken tijdens i-uur	Oorsprong en uitleg Wilhelmus
51		Activiteitenweek, geen lessen, wel activiteiten
52+1	Kerstvakantie	jingle bells, jingle bells....
2	uitleg stripopdracht	herhaling H2 tot nu toe plus uitleg 2.5
3		2.6 De republiek ontstaat
4	Deadline stripopdracht	werken aan formatieve opdracht strip tekenen
5		Formatieve toets H2 tijdens vaste les.

Kijkopdracht Luther : een terugblik

• Op tijd ingeleverd = nagekeken.
• Er komt in de studiewijzer een document met de goede antwoorden. 
• TIPS: Schrijf in hele zinnen. Met hoofdletter, punt en komma's.
• Wouden zijn bossen met bomen. En is geen verleden tijd van 'willen'.

Inschrijfuren. Een vooruitblik:

week 50:

Inschrijfuur 1: FT maken

Inschrijfuur 2: FT maken

Inschrijfuur 3: FT maken

Volgende week (week 50) maak je een FT paragraaf 2.1 t/m 2.4 tijdens een inschrijfuur of stilte uur.

LET OP: kies maar 1 i-uur. Kom je naar een i-uur=toets maken.

Leerdoelen

• Ik kan onderscheid maken tussen korte en lange termijn oorzaken en gevolgen
  
  
• Ik kan onderscheid maken tussen politiek-bestuurlijke, sociale-economische en cultureel-mentale  oorzaken en gevolgen.
  
  
• Ik kan de begrippen beeldenstorm, hagenpreek en smeekschrift uitleggen.le oorzaken en gevolgen. 

Herhaling vorige week:
Waardoor ontstond in de Nederlanden grote onrust?

1. Doordat de protestanten de Katholieke kerk te rijk vond en niet aan de Bijbel hield.
2. De adel en de bevolking waren tegen de centralisatie van Karel en tegen de wrede vervolging van de protestanten.
3. Er waren te veel ketters in de Nederlanden. Dat zorgde voor onrust.
4. De Staten-Generaal vond dat de stadhouder te veel privileges kreeg door het particularisme

Dus: aantekeningen maken

Nieuwe uitleg!

Het smeekschrift

• 1566 Edelen in actie > Margaretha van Parma 
• Staten-Generaal bijeen om de problemen binnen bestuur op te lossen
• Inquisitie te streng
• Uiteindelijk beslissing Filips II

Beeldenstorm

• Protestanten kregen moed en kwamen openlijk samen.
• Hagenpreken = Preek voor protestanten in de buitenlucht
• Beelden moesten verwijderd worden
• Beeldenstorm verspreid zich vanaf 1566 vanuit Vlaanderen

Tijdlijn 

Lof der zotheid.

Smeekschrift en beeldenstorm.

Alva arriveert in de Nederlanden.

Willem van Oranje begint de oorlog tegen Alva.

Den Briel wordt ingenomen door de watergeuzen.

1566

1567

1568

1572

Van kennis naar vaardigheden 

Dit ken je al: Oorzaak en Gevolg

Nieuw: 

1) Soorten oorzaken en gevolgen

2) Indelen van oorzaken in politieke, economische of culturele oorzaken

Oorzaken en Gevolgen

Oorzaken zijn;

Waarom is iets gebeurd?

Gevolgen zijn;

Een gebeurtenis of ontwikkeling die voor veranderingen zorgt.

1) Soorten oorzaken en gevolgen

• Directe oorzaken – meteen effect
• Indirecte oorzaken – eerst tussenstap, dan effect.
• Aanleiding – Meest directe oorzaak, de druppel die de emmer doet overlopen.
  

• gevolgen op korte termijn: meteen merkbaar
• gevolgen op lange termijn: de gevolgen merk je pas later

Handige vragen

• Hoe kon … gebeuren? Wat waren oorzaken van deze gebeurtenis of ontwikkeling?
  
• Wat was de laatste druppel waardoor deze gebeurtenis plaatsvond?
  
• Welke rol speelden mensen in het ontstaan hiervan? Speelden ook andere dingen (zoals iets in de natuur) ook een rol?
  
• Wat was de belangrijkste oorzaak en welke oorzaak/oorzaken is/zijn minder belangrijk. Waarom kies je dat?
  
• Wat is het gevolg van deze gebeurtenis? Zijn er nog meer gevolgen?
  
• Hoe komt het dat dit gevolg pas later gebeurde?
  
• Meer filosofisch: Kan het ene gevolg weer een oorzaak zijn van een nieuwe gebeurtenis die ook weer een gevolg heeft?

Deze dia maak ik zichtbaar als de les in de studiewijzer is gezet als naslag.

                   Oorzaken                                     

                Indirect/Direct                               

                 Gebeurtenis (Beeldenstorm)                         

                     Gevolgen                        

                (Lange termijn/korte termijn)

Voorbeeld

Streng beleid-> Smeekschrift -> Matiging -> Hagenpreken -> Beeldenstorm.

• Als in deze keten een gevolg meteen op een oorzaak volgt, is het een direct gevolg. Zit er een stapje tussen, dan heet het een indirect gevolg. 
• Zo is de Beeldenstorm een indirect gevolg van het Smeekschrift. 
  

2) Indelen oorzaken/gevolgen

• Politiek-bestuurlijk: het maken van wetten en regels, macht.
  
  
• Sociaal -Economisch: geld (verdienen), verdeling arm/rijk, honger
  
  
• Cultuur-mentaal: Kunst, godsdienst, gewoontes, tradities

Samen oefenen

1) Samen verhaal lezen

2) Wat zijn de oorzaken?

3) Wat is de aanleiding?

4) Als er tijd is: indelen van oorzaken

Het verhaal van Alfons de Kameel

https://expertisecentrum-geschiedenis.nl/wp-content/uploads/Taak1_Alfons.pdf

oorzaak

doorweekte  strootje 

R.I.P Alfons

oorzaak

oorzaak

Leerdoelen behaald?

Check jezelf. Maak deze exitvragen.

en

• Ik kan onderscheid maken tussen korte en lange termijn oorzaken en gevolgen.

• Ik kan onderscheid maken tussen politiek-bestuurlijke, sociale-economische en cultureel-mentale oorzaken en gevolgen.
   
• Ik kan de begrippen beeldenstorm, hagenpreek en smeekschrift uitleggen

Is dit een aanleiding, oorzaak of gevolg van de Beeldenstorm?

Filips II gaf de protestanten geen godsdienstvrijheid

1. Aanleiding
2. Oorzaak
3. Gevolg

Oorzaak van de opstand: Nederlandse edelen verloren hun rol bij het bestuur en moesten nu gehoorzamen aan ambtenaren van de Spaanse koning

Welke soort oorzaak?

1. Economische oorzaak
2. Politieke oorzaak
3. Religieuze oorzaak
4. Sociale oorzaak

Oorzaak van de opstand: Nederlanders vonden dat Filips II veel te streng optrad tegen de protestanten/ketters

Welke soort oorzaak?

1. Economische oorzaak
2. Politieke oorzaak
3. Religieuze oorzaak
4. Sociale oorzaak

De economische oorzaak van de Opstand is:

1. De calvinisten willen godsdienstvrijheid
2. Edelen en rijke burgers willen hun invloed terug
3. De prijzen van graan stijgen door misoogsten
4. De arbeiders willen hogere lonen

Wat is de Beeldenstorm?

1. het vernielen van beelden van protestante heiligen door katholieken
2. het stelen van beelden van katholieke heiligen door protestanten
3. het vernielen van beelden van katholieke heiligen door protestanten
4. het stelen van beelden van protestantse heiligen door katholieken

Wat zijn hagenpreken?

1. Kerkdiensten van Protestanten in de open lucht
2. Kerkdiensten van Protestanten in de kerk
3. Kerkdiensten van Katholieken in de open lucht
4. Kerkdiensten van Katholieken in de kerk

wat was het smeekschrift?

1. brief van edelen aan landvoogd om strenge vervolging protestanten te staken
2. Brief van landvoogd aan opstandelingen om opstand te staken
3. Brief van edelen aan Filips II om strenge vervolging protestanten te staken
4. Brief van Filips II aan landvoogd om protestanten strenger te vervolgen

Voor mij zijn de leerdoelen behaald

😒🙁😐🙂😃

Veel fouten? Wat kun je doen?

1. Lees paragraaf 2.4 goed door en schrijf de woorden/punten op die je niet begrijpt -> stel deze vragen de volgende les/bij i-uur. 
2. Maak opdrachten paragraaf 2.4. Kun je het leerdoel van de paragraaf nu wel beantwoorden? 
3. Oefenen met indelen soorten oorzaken en gevolgen: Markeer alle verschillende oorzaken en gevolgen in paragraaf 2.4. Geef de directe en indirecte oorzaken verschillende kleuren. Zo ook de politieke, economische en culturele oorzaken.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.