6. Communisme & 7. Indonesia Merdeka

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Onderdeel: De modernisering van Indonesië: de weg naar onafhankelijkheid

6. Communisme & 7. Indonesia Merdeka

Wat gaan we doen?

1. Welkom

2. Planning 

3. Leerdoelen

4. Theorie

5. Aan de slag

6. Leerdoelen nabespreken

Leerdoelen terugkoppeling

1. Je kan 4 gevolgen geven van Ethische Politiek.

2. Je kan aangeven dat het ontstaan van een Indonesisch nationaal bewustzijn een onbedoeld gevolg was van de Ethische Politiek.

3. Je kan aangeven dat educatie heeft bijgedragen aan het ontstaan van een Indonesisch nationaal bewustzijn.

 

Leerdoelen

1. Je kan het ontstaan van het Indonesische communisme en het vrijheidsstreven plaatsen binnen de wereldgeschiedenis (6).

2. Je kan de verschillende Indonesische partijen (PKI en PNI) en hun visie op en route naar een onafhankelijk Indonesië benoemen (6).

3. Je kan aangeven dat de nederlaag van het KNIL tegen Japan het Indonesische nationalisme verder aanwakkerde (7).

4. Je kent het verloop van de Japanse bezetting van Indonesië en weet

waarom Nederland na de Japanse capitulatie Nederlands-Indië terug wilde en waarom de Indonesiërs dit niet wilden (7).

 

Theorie

Een beroemd jaar in de geschiedenis is 1917. Weten we enkele voorbeelden te noemen wat er in dit jaar gebeurde? 

Theorie

O.a. was daar de Russische Revolutie. In 1917 hadden revolutionairen in Rusland een staatsgreep gepleegd. Zij hadden de regering van tsaar Nicolaas II afgezet en vervangen door een communistische. 

Communisme = Communisme is een ideologie gericht op de oprichting van een klasseloze socialistische samenleving waarin iedereen gelijk is. In een communistische staat worden productiemiddelen gedeeld, waarbij iedereen produceert naar wat hij kan en neemt naar wat hij nodig heeft.

Theorie

Het communistisch gedachtegoed verspreidde zich langzaam over de wereld. In Nederland vreesde men dit communisme. Deze politieke ideologie zou een einde maken aan de ‘Nederlandse manier van leven’ en economische vrijheid waar de Nederlandse overheid en ondernemers zo aan gehecht waren.

Toch is er één iemand die in Nederland een soortgelijke Revolutie wilde beginnen..?

Theorie

De opkomst van een Indonesische communistische partij, de Partai Kommunis Indonesia (PKI), was voor de Nederlandse overheid dan ook een nachtmerrie. De PKI organiseerde stakingen en riep de bevolking voortdurend op om in opstand te komen tegen het Nederlandse gezag. Ook veel islamitische leiders lieten zich hierin meeslepen. Ze vereerden bijvoorbeeld de Javaanse prins Diponegoro, die in 1825 tegen de Nederlanders in opstand was gekomen.

Partai Komunis Indonesia (PKI) was de communistische politieke partij in Indonesië opgericht in 1914. Hun plan was om een grote communistische opstand te organiseren in 1926. Het doel was een onafhankelijk communistisch Indonesië.

Theorie

Het resultaat was echter dat een beter getraind KNIL de opstanden konden neerslaan. Gevolg was wel dat de overheid geschrokken was en er volgde een periode van keiharde onderdrukking volgde: dertienduizend personen werden gearresteerd en in werkkampen gestopt. 

Daarnaast werd een speciale inlichtingendienst opgericht, die infiltreerde bij de Indonesische nationalisten en communisten. Eind 1927 had het Nederlandse optreden een einde gemaakt aan de kopstukken van de PKI en de Sarekat Islam. Maar andere oppositieleiders stonden al klaar..

Theorie

Indonesische jongeren kregen steeds vaker de kans om in Nederland te studeren, hierdoor groeide het Indonesische nationaal bewustzijn en de anti-imperialistische houding. In 1922 hadden Indonesische studenten in Nederland tijdens hun studieperiode hun studentenvereniging de naam Perhimpoenan Indonesia (PI) gegeven. 

Volgens voorzitter Mohammed Hatta vormden alle inheemse inwoners van Nederlands-Indië samen één volk: het Indonesische volk en zij woonden in Indonesië. Dat was de eerste keer dat naar het land gerefereerd werd als Indonesië. De vereniging ging zich inzetten voor Indonesia Merdeka, een vrij en onafhankelijk Indonesië. Dezelfde ideeën waaiden vanuit Nederland naar Nederlands-Indië. In 1927 richtte de jonge ingenieur Soekarno de Partai Nasional Indonesia (PNI) op. Deze partij nam de ideeën van Hatta over. Via non-coöperatie en massa-actie moest een vrij land ontstaan waar plek was voor alle Indonesiërs. Maar in deze nieuwe vrije staat was er voor Nederlanders geen plaats.

Theorie

Perhimpoenan Indonesia (PI) werd opgericht in 1922 als studentenvereniging. Volgens Hatta 

vormden alle inheemse inwoners van Nederlands-Indië samen één volk: het Indonesische volk en zij woonden in Indonesië. De vereniging ging zich inzetten voor Indonesia Merdeka, een vrij en onafhankelijk Indonesië. 

Dezelfde ideeën waaiden vanuit Nederland naar Nederlands-Indië. In 1927 richtte de jonge ingenieur Soekarno de Partai Nasional Indonesia (PNI) op. Deze partij nam de ideeën van Hatta over. 

Theorie

Deze houding paste niet in het Nederlandse beeld van de ‘witte man die een zorgzame vader was voor het weerloze Indonesische kind’. De Nederlandse overheid zou ook nu weer snel overgaan tot de onderdrukking van de nationalistische ideeën van Soekarno en Hatta. 

Soekarno werd in 1929 met enkele honderden medestanders opgepakt. Als teken van goede wil liet de gouverneur-generaal Soekarno na een jaar weer vrij. Hij hoopte dat met Soekarno’s vrijlating de gemoederen in de kolonie zouden bekoelen. Maar het mocht niet baten. 

Strenge onderdrukking zou nodig blijven tot aan 1942. De relatie tussen de Indonesische bevolking en de Nederlanders verslechterde hierdoor aanzienlijk. Het gevolg zou zijn dat Nederlanders en Indonesiërs steeds vaker gesegregeerd van elkaar leefden.

Segregatie is het gedwongen gescheiden houden van twee bevolkingsgroepen.

Theorie

7. Indonesia Merdeka

Ondanks dat de Nederlanders het communisme en opkomend Indonesisch nationalisme onderdrukten, was de politieke bewustwording van de Indonesiërs niet meer terug te draaien. 

Na 1900 begon Azië te ‘ontwaken’. De Russisch-Japanse Oorlog had laten zien dat Europeanen niet onoverwinnelijk waren. Daardoor werd ook in andere koloniën werd de roep om onafhankelijk steeds luider. De Tweede Wereldoorlog zou het beeld van de onoverwinnelijke Europeaan verder afbreken. .

Theorie

Blanke Europeanen werden in speciale kampen ondergebracht tijdens de bezetting van 1942-1945. In deze kampen moesten zij dwangarbeid verrichten en werden de Nederlanders vernederd en behandeld als vee.

Theorie

Drie maanden nadat Japan, de bondgenoot van Nazi-Duitsland, zich in de strijd had geworpen; werd het KNIL verslagen door Japanse invasietroepen. Het KNIL dacht voorbereid te zijn op een oorlog, maar was zwaar onder bewapend en kreeg geen steun van de Indonesische bevolking.

 

Voor het KNIL was het gebrek aan steun een schok. Het had verwacht dat de plaatselijke bevolking hen wel zou helpen bij een invasie. Maar veel Indonesiërs waren zelfs blij met de nederlaag van het Nederlandse leger tegen de Japanse strijdmacht. Een Nederlandse nederlaag kon immers de Indonesische vrijheid betekenen.

Theorie

De Japanners begonnen al snel met het uitwissen van alle Nederlandse sporen in Indonesië. De Japanse bezetter nam de volgende maatregelen:

1. Voor de blanke Nederlanders was geen plaats meer. Zij werden verwijderd en opgesloten in afgeschermde kampen.

2. Alles wat deed denken aan de Nederlandse koloniale overheersing werd uit het straatbeeld verwijderd. Nederlandse straten werden hernoemd, reclame werd verwijderd en de Japanners verboden zelfs de Nederlandse taal.

3. De Indonesische bevolking werd met anti-Nederlandse propaganda bestookt.

Theorie

De Japanse bezetters zagen de Indonesische nationalisten als vertegenwoordigers van het Indonesische volk. De nationalist Soekarno wilde wel met ze samenwerken. Hij hoopte dat Japan na de oorlog Indonesië de onafhankelijkheid zou schenken, aangezien de Japanners al begonnen waren met Indonesiërs op te nemen in het bestuur. Zelf namen de Japanners alleen de hoogste bestuursposten in. In ruil voor vage beloften over onafhankelijkheid hielp Soekarno bij het werven van dwangarbeiders en het verspreiden van antiwesterse propaganda. Deze propaganda zweepten jonge Indonesische nationalisten (Pemuda’s) op om te vechten tegen westerlingen.

Pemuda = Tijdens de Japanse bezetting speelden de Japanners in op de nationalistische gevoelens van de jeugd. Veel van hen ondergingen een paramilitaire training in aanvalstechnieken met bamboespiesen en kapmessen.

Theorie

De Japanners wisten de Indonesiërs niet voor zich te winnen. Dit kwam door het wrede Japanse bewind dat 2,5 miljoen Indonesiërs het leven kostte. Japan was aanvankelijk niet van plan geweest Indonesië werkelijk de onafhankelijkheid te geven. Door de grote hoeveelheden rubber en aardolie was het daar te belangrijk voor. Hierdoor groeide de haat tegen de Japanners. 

Maar terugverlangen naar de Nederlandse overheersing deden de Indonesiërs niet. Op 17 augustus 1945 riepen Soekarno en Hatta de onafhankelijke Republiek Indonesië uit. Twee dagen nadat Japan capituleerde. Was Indonesië nu echt onafhankelijk? Op papier wel, maar in de praktijk wilde Nederland zijn kolonie terug.

nos.nl

Aan de slag

1. Lezen paragraaf 6 en 7 van onderdeel 3.

2. Toetsvoorbereiding & Geschiedenis Vandaag. maken paragraaf 6 en 7 van onderdeel 3. 

3. Oefentoets te vinden in SOM!

Leerdoelen nabespreken

1. Je kan het ontstaan van het Indonesische communisme en het vrijheidsstreven plaatsen binnen de wereldgeschiedenis (6).

2. Je kan de verschillende Indonesische partijen (PKI en PNI) en hun visie op en route naar een onafhankelijk Indonesië benoemen (6).

3. Je kan aangeven dat de nederlaag van het KNIL tegen Japan het Indonesische nationalisme verder aanwakkerde (7).

4. Je kent het verloop van de Japanse bezetting van Indonesië en weet

waarom Nederland na de Japanse capitulatie Nederlands-Indië terug wilde en waarom de Indonesiërs dit niet wilden (7).