H9 en H10 Nederland en Europa + de toekomst van de Nederlandse politiek

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Maatschappijkunde 

Politiek en beleid

H9 Nederland en Europa

We kijken actualiteiten 

Wat leer je deze les? 

• Hoe de Europese Unie is ontstaan
• Welke invloed de Europese Unie op Nederland heeft
• Hoe het bestuur van de EU werkt.

0

Europese samenwerking

Binnen de EU is een  gemeenschappelijke handelsmartkt. Voorwaarden voor de deelnemende Europese lidstaten: 

• Vrij verkeer van personen, kapitaal en goederen. De binnengrenzen zijn opgeheven
• Eerlijke concurrentie garanderen > lidstaten mogen vrij handelen binnen de EU
• Gemeenschappelijk landbouwbeleid > nooit meer honger voor de EU bevolking. 

Geschiedenis van de EU

Na 2de wereldoorlog 6 landen samenwerken:

1. West Duitsland
   
2. Frankrijk
   
3. Italie
   
4. Nederland
   
5. Belgie
   
6. Luxemburg

1951 --> Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) 

1957 --> EEG (Europese economische gemeenschap) 

1992 --> Europese Unie (verdrag van maastricht)

samenwerking nodig voor grote grensoverschrijdende problemen --> vluchtelingen, terrorisme

Doelstellingen van de EU:

• Vrede en veiligheid 
• Economische samenwerking (grenzen open, gezamenlijke munt)
• Welzijn 
• Europese waarde

De invloed van de EU

Sociaal-economische terrein: 

• Invoering van de Euro
• Rechten van de consument verbeteren
• Producten in de EU moeten aan strenge gezondheids- en veiligheidseisen voldoen
• Gelijke rechten voor mannen en vrouwen (gelijke beloning) 
• Bescherming van het milieu
• Verbod op dierproeven voor cosmetica
• bellen en internetten in de EU is goedkoper geworden 

Vluchtelingen, criminaliteit en milieu

De EU werkt niet alleen samen op economisch gebied, maar ook op gebied van justitie en milieu.  Zo bepalen ze bijvoorbeeld hoe:

• Buitenlands beleid >  vluchtelingen en asielzoekers moeten worden opgevangen.
  
• Justitie > internationale criminaliteit kan worden tegengegaan door samenwerking.
  
• Milieu > milieuproblemen kunnen 'over de grenzen' worden aangepakt.
  

Invloed op sociaal-cultureel terrein

• Lidstaten moeten mensenrechten respecteren (=gelijke rechten voor mannen en vrouwen + democratische rechtsstaat)
• Door het Europees burgerschap hebben EU burgers recht op vrij reizen, wonen en werken binnen de EU
• Jongeren mogen studeren of stage lopen in andere EU-landen

De stabiliteit en veiligheid is door de Europese samenwerking enorm toegenomen. 

Kritiek op de EU

• Vrijheid van de lidstaten wordt beperkt
• Het Europese volk heeft te weinig democratisch controle > het Europees parlement heeft erg weinig macht.
• EU is een logge, bureaucratische organisatie
• Vrij verkeer van personen lijdt tot arbeiders uit lage lonen landen die 'onze banen inpikken'
• Nederland betaalt een (te) hoge bijdrage aan de EU. Jaarlijks ca 6 miljard euro.  

Het bestuur van de EU

We kijken naar de belangrijkste (bestuurs) organen van de EU:

• de Europese Commissie.
  
• de Raad van Ministers.
  
• de Europese Raad.
  
• het Europees Parlement.
  
• het Europees Hof van Justitie

Europese Commissie

De Europese commissie is het dagelijks bestuur van de Europese Unie 

(= vergelijkbaar met de regering)

                Elk EU-land levert één commissaris (een soort Europese

                minister). Deze 27 commisarissen stellen wetten voor en zijn         verantwoordelijk voor de uitvoering. Verder controleert

de commissie of de lidstaten de wetten goed uitvoeren!

Inmiddels zijn er 27 ipv 28 lidstaten! 

GB heeft de EU inmiddels verlaten. 

Europees Parlement

In ieder EU-land worden (elke 5 jaar) parlementsleden voor het Europees Parlement gekozen.

Het Europees Parlement heeft twee taken:

              1. Stemmen over wetsvoorstellen van de Europese                              Commissie. 

               2. De Europese Commissie controleren. 

Raad van Ministers 

Raad van ministers die uit de regeringen van de EU-landen zelf komen.

• Voor verschillende politieke thema’s zijn er verschillende raden. Zo is er bijvoorbeeld een raad voor financiën, economie en landbouw.

               Taak van een Raad van Ministers: Goedkeuren van                              wetsvoorstellen van de Europese Commissie.

Europese Raad

Raad waarin alle regeringsleiders bij elkaar zitten. Zij bepalen wat de EU moet doen met de belangrijkste onderwerpen.

Let op!!!!!!!!! : De Raad van Europa is niet hetzelfde als de Europese Raad. Dit is een raad waar alle Europese Landen zijn vertegenwoordigd. 

0

Het Europees Hof van Justitie

• Onafhankelijke rechterlijke macht binnen de EU. 
• Taak =  zorgen dat wetten van de EU overal hetzelfde uitgevoerd worden.
• Europese Commissie kan land voor het Hof dagen.
• Ook bedrijven en burgers kunnen naar het Hof stappen. 

Geldt de Trias Politica ook voor de Europese Unie? 

Aan de slag! 

H9 Nederland en Europa 

Maken begrippen en samenvatting H9 op blz 112 / 113

Bekijk Maatschappijkunde.nl

 

H10. Toekomst van de Nederlandse politiek

 

Het politieke besluitvormingsproces verloopt niet altijd even makkelijk.

Dit komt onder andere door het volgende:

1.  De Europese Unie heeft veel invloed op de politieke besluitvorming in Nederland.
   
2.  Afstand (kloof) tussen kiezers en politici, dit blijkt bijvoorbeeld uit:  geen interesse bij de burgers in de politiek; mensen begrijpen de politiek niet goed; burgers vinden dat  politici niet goed luisteren naar de wensen van de burgers  politici weten niet wat er speelt onder de burgers
3.  geringe invloed van burgers op de politieke besluitvorming; zij hebben b.v. geen rechtstreekse invloed op het kabinetsbeleid

Hoe verklein je de kloof? 

Enkele ideeën om de kloof tussen de kiezers en politici te verkleinen zijn:

 

• Gekozen minister-president, gekozen burgemeester

• Referenda houden: kiezers kunnen rechtstreeks meebeslissen

• Opnieuw instellen van de stemplicht

- compromissen sluiten

Voordelen van het referendum

Voordelen: 

• Kiezers hebben direct invloed op het politieke proces

• Verkleining van de kloof tussen kiezers en politici

• Burgers kunnen meer belangstelling krijgen voor politiek

• Groeperingen of burgers kunnen zo stemmen krijgen

• Er kan zo meer draagvlak zijn voor een politiek besluit

• Burgers moeten ‘ja’ of ‘nee’ kiezen, zij hebben geen andere keuze

Knelpunten in de politiek

• Compromissen sluiten
• Dagelijkse problemen gaan voor
• Geen vaste achterban
• Steeds meer kleinere partijnen
• Problemen verdwijnen niet
• Bureaucratie  

Verbeteringen

• referendum
• verkleinen kloof: politici kiezen
•  meerderheidsstelsel: winnaar alle zetels
• Stemplicht
• Regionale  kandidaatstelling
• Kiesdrempel: een percentage van het aantal stemmen dat een partij moet krijgen om in de volksvertegenwoordiging te komen
• Deregulering: het verminderen van de bemoeienis van de overheid

Nadelen van het referendum

• De positie van de volksvertegenwoordiging wordt aangetast:

 zij hebben minder te zeggen omdat het volk nu beslissing kan nemen.

• De politieke besluitvorming wordt vertraagd:

 het organiseren van een referendum kost veel tijd

• Politieke kwesties zijn te ingewikkeld voor veel burgers

• De media kan invloed hebben op de mening van de burgers

• Het leidt tot versnippering van de politiek: iedereen bemoeit zich er mee

• Kiezers stemmen voor of tegen iets uit principe: ze betrekken andere zaken er bij

.• Burgers moeten ‘ja’ of ‘nee’ kiezen, zij hebben geen andere keuze

https:

Aan de slag! 

H10 De toekomst van de Nederlandse politiek

Maken begrippen en samenvatting H10 op blz 122 / 123

Bekijk Maatschappijkunde.nl