Klas 4zw3 Fictie les 19

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Welkom 4zw3 

15 minuten 

zelfstandig lezen

Begrippen 5.2

- Fictie – alles wat verzonnen is; leesboeken, strips, films, toneelstukken en gedichten.

- Non-fictie – alles wat niet verzonnen is; Schoolboeken, nieuwsberichten, kookboeken en handleidingen.

- Autobiografie – iemand schrijft zijn levensverhaal

- Biografie – iemand schrijft het levensverhaal van een ander

Begrippen 5.2

Beoordelingswoorden -> hiermee kun je je mening geven over het verhaal en personages.

Wanneer je een beoordelingswoord gebruikt, moet je altijd uitleggen waarom je voor dit specifieke woord hebt gekozen. Deze uitleg wordt een argument genoemd.

Waardevol - Waardeloos                                                Sfeervol - Sfeerloos

Makkelijk - Moeilijk                                                            Vlot verteld - Langdradig

Overzichtelijk - Onoverzichtelijk                                 Indrukwekkend - Niet indrukwekkend

Ontroerend - Niet ontroerend                                     Realistisch - Onrealistisch

Mooi - Lelijk                                                                          Opgewekt - Zielig

Begrippen 5.3

- Sociaal-politieke boeken: hierin spelen ontwikkelingen in de maatschappij of de politiek een rol.

 

- Psychologische boeken: hierin is het innerlijk van personages heel belangrijk: hun gedachten, gevoelens en waarom ze bepaalde dingen doen.

Begrippen 5.4

- Realistisch – fictie die ‘net echt’ is

- Niet-realistisch – fictie die niet waar kan zijn

- Science-fiction - Verhaal dat zich ver in de toekomst afspeelt en waarin de techniek veel verder ontwikkeld is dan tegenwoordig

- Fantasy - Verhaal dat zich afspeelt in een verzonnen wereld waarin vaak magie en bijzondere wezens voorkomen

Begrippen 5.5

Waarderen

1. Gevoel -> beelden, woorden of geluiden raken me, ik heb er een sterk gevoel bij.

2. Humor -> Het maakt mij aan het lachen

3. Vorm -> Ik vind de stijl of de vorm bijzonder (hoe iets gemaakt is, klinkt of eruitziet).

4. Troost -> Het biedt troost voor iets wat ik heb meegemaakt of herken.

5. Herkenning -> Ik herken deze gedachte, gevoelens of gebeurtenissen.

6. Onderwerp -> Ik vind het onderwerp interessant

Begrippen

- Hoofdpersoon – De hoofdpersoon is de belangrijkste verhaalpersoon. Je komt de gedachten en gevoelens van één persoon te weten. Soms is er meer dan één hoofdpersoon. Dit zie je vaak bij verhalen waarbij je elk hoofdstuk vanuit een andere hoofdpersoon leest.

- Bijpersonen – minder belangrijke verhaalpersonen. Je leert ze alleen kennen door wat ze zeggen en wat ze doen.

- Relaties – wat hebben personages met elkaar gemeen? Man/vrouw, vrienden, broer/zus, buren, etc.

 Genre

Een genre is een benaming waarmee culturele uitingen, zoals films, theaterstukken, boeken, toneelstukken en andere creatieve producten worden ingedeeld op soort. Er wordt bij de indeling op genre gekeken naar overeenkomsten. Je zou kunnen zeggen dat als verschillende boeken of films hetzelfde gevoel oproepen, ze tot hetzelfde genre behoren. Een detective roept bijvoorbeeld over het algemeen spanning op bij de lezer, terwijl een romantische komedie de kijker aan het lachen maakt.

Zo bestaan de volgende genres:

1. Biografie

2. Detective

3. Doktersverhaal

4. Erotiek

5. Familieroman

6. Griezelverhaal

7. Historische roman

8. Humor

9. Oorlog/verzet

10. Psychologisch verhaal

11. Romantisch verhaal

12. Science-fiction

13. Sociaal/politiek verhaal

14. Spanning en avontuur

15. Waargebeurd verhaal

16. Western

17. Zeeverhaal

Begrippen

- Plaats – de schrijver vertelt hoe de ruimte eruitziet, hoe die voelt, hoe die ruikt. Zo kun je je een goede voorstelling maken waar het verhaal zich afspeelt.

- Tijd – het maakt nogal wat uit of een verhaal zich afspeelt in de toekomst of in de middeleeuwen. Ook het tijdstip waarop iets gebeurt, heeft invloed op de sfeer en spanning in een verhaal.

- Titelverklaring – de titel van het boek heeft een verklaring of is ergens van afgeleid.

Begrippen

- Perspectief – ik-verhaal of hij/zij-verhaal.

In een ik-verhaal zie je het verhaal door de ogen van een ik-persoon. Het lijkt alsof de hoofdpersoon aan de lezer vertelt wat hij doet, zegt, denkt en voelt.

In een hij/zij-verhaal verwijst de schrijver met hij of zij naar de hoofdpersoon. Je krijgt de gedachten van deze persoon te lezen, waardoor je de gebeurtenissen vanuit hem/haar bekijkt.

- Onderwerp – het onderwerp van het boek, hierover gaat het boek: drugs, vandalisme, sporten, etc.

Begrippen

- Karakterontwikkeling: Wat de hoofdpersoon in een verhaal meemaakt, kan invloed hebben op zijn of haar karaktereigenschappen. Met andere woorden: zijn of haar karakter ontwikkelt zich.

- Rijm

Eindrijm: het laatste woord van de zin rijmt op het laatste woord van de volgende zin.

Klankrijm: veel woorden in het gedicht met dezelfde klank.

Kenmerken van een gedicht

Een gedicht kun je herkennen aan de volgende kenmerken.

• Er staat veel wit in en om een gedicht.

• De regels staan vaak in groepjes bij elkaar, in strofes.

• De regels zijn meestal kort.

• De zinnen worden soms op een onverwachte plaats afgebroken en gaan op de volgende regel verder.

• De dichter herhaalt soms klanken, woorden of regels. Vaak zijn er woorden die rijmen, maar dat hoeft niet.

• De dichter gebruikt beeldspraak, bijvoorbeeld een vergelijking met of zonder als.

• De dichter zet de woorden in een andere volgorde dan je verwacht.

Ook de teksten van liedjes en raps zijn vaak gedichten, maar dan met muziek erbij.

Aan de slag

Paragraaf 5.5

+

Keuzeopdrachten

EINDE             LES