B/G Hebban olla vogala

Hebban olla vogala nestas
Bespreek met een tafelgenoot wat jullie denken dat dit betekent.

Vul dit in op de volgende dia.
1 / 25
volgende
Slide 1: Tekstslide
taal/ filosoferenBasisschoolGroep 8

In deze les zitten 25 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

Hebban olla vogala nestas
Bespreek met een tafelgenoot wat jullie denken dat dit betekent.

Vul dit in op de volgende dia.

Slide 1 - Tekstslide

'Hebban olla vogala nestas'
Vul in wat je denkt dat het betekent.

Slide 2 - Open vraag

Het allereerste gedicht ooit
Ja, jullie lezen het goed: 'hebban olla vogala nestas.'

Dit is de eerste geschreven zin in het Oudnederlands.

Men beschouwt het zelfs als de eerste Nederlandse poëzie. Het is het begin van een gedicht of een lied.

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Video

De eerste Oudnederlandse zin

Hebban olla uogala nestas hagunnan

hinase hi(c) (a)nda thu uuat unbidan uue nu

Slide 5 - Tekstslide


Hebban olla vogala nestas...
A
is Latijns voor een liefdesliedje
B
was rond 1100 n. Chr. een liefdesliedje

Slide 6 - Quizvraag


Oudnederlands...
A
is geen taal
B
is een dialect van de Latijnse taal
C
was een volkstaal die alleen gesproken of gezongen werd
D
bestaat niet

Slide 7 - Quizvraag


Monniken schreven vroeger...
A
in het Oudnederlands
B
in het Latijn
C
niet, dat deed het 'gewone' volk
D
niet, ze spraken en zongen alleen

Slide 8 - Quizvraag


'Hebban olla vogala nestas' is...
A
de eerste Oudnederlandse zin opgeschreven in een Latijns boek
B
de eerste Latijnse zin die opgeschreven is door een monnik in Engeland
C
de eerste Oudnederlandse gezongen tekst van een Belgische zanger
D
de eerste zin van een Oudnederlands volkslied van een Vlaamse monnik

Slide 9 - Quizvraag

Hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hi(c) (a)nda thu uuat unbidan uue nu 

Het staat in een Latijns boek en betekent:
Alle vogels zijn nesten begonnen, behalve ik en jij. Waar wachten wij nu op?

Maar wat doet een Nederlands-achtige tekst nu eigenlijk in een Latijns boek? 

Slide 10 - Tekstslide

Probatio pennae
Dat komt omdat monniken vroeger niet met potloden of pennen schreven, maar met ganzenveren en inkt. Voordat ze begonnen met schrijven, moest de nieuwe veer even uitgeprobeerd worden. Dit noem je probatio pennae
Waarschijnlijk was het versje het eerste waar de schrijver aan dacht.

Slide 11 - Tekstslide

Engels of Nederlands
De tekst is waarschijnlijk geschreven door een Belgische monnik die in Engeland woonde. Dit wordt gedacht omdat er veel gedoe is geweest om de taal van het regeltje. Want was
het nu een vorm van Nederlands of was het toch meer Engels?
Taalkundigen hebben besloten dat het best een mix kan zijn van beide.

Slide 12 - Tekstslide

Slide 13 - Video


Wat spraken de mensen hier in 800 n. Chr.?
A
Oudnederlands
B
Oudfries
C
Oudsaksisch
D
Oudengels

Slide 14 - Quizvraag

 Oude woorden
Moeilijk, dat Oudnederlands, he?
Gelukkig was er ondertiteling!
In de volgende slide staan een aantal woorden uit de film.
Kan je bedenken wat ze betekenen? 

Slide 15 - Tekstslide

 Oudnederlandse woorden
dorpeling
schepen
grootvader
overstroming
thorperi
skipon
aldarvadar
vluot

Slide 16 - Sleepvraag

 Oude woorden
 nu een beetje moeilijker
rivier
mensen
taal
soms
aa
liudin
tongon
biwilon

Slide 17 - Sleepvraag

Alle vogels zijn nesten begonnen, behalve ik en jij. Waar wachten wij nu op?

praat hierover:
  • in welk seizoen is deze tekst geschreven?
  • wat bedoelen ze nu met deze zin?
  • denk je dat het door een man of een vrouw is geschreven?
  • hoe klinkt dit gedicht in deze tijd? Bekijk de clip op de volgende slide.

Slide 18 - Tekstslide

0

Slide 19 - Video

Op welke manier zou jij zeggen dat je iemand leuk vindt? 
Schrijf het op.
Maak er een tekening bij om in te kleuren net als de monniken.

Slide 20 - Tekstslide

Voorbeelden op deze en volgende dia's:
Maak zelf of vraag je docent om uit te printen.

Slide 21 - Tekstslide

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Tekstslide

Slide 24 - Tekstslide

Ingekleurde voorbeelden

Slide 25 - Tekstslide