V4; Hoofdstuk 3 §4.4 en 4.5 Politieke ontwikkelingen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

§4.4 Politieke ontwikkelingen

Wat zegt de foto op de vorige slite over de geschiedenis van Zuid-Amerika

Plaatje zegt veel over geschiedenis Z-Amerika.

Toen de Spaanse conquistadores (veroveraars) in 1532 binnentrokken schakelden de inheemse maatschappelijke bovenlaag uit, verwoestten de tempels en paleizen van de Inca’s en bouwden op de fundamenten ervan hun kerken en overheidsgebouwen.

Inca's

13e eeuw

elite vs. onderhorige massa

Uitvoeren macht

en "bescherming"

Belasting en diensten

Elite

Bestuurslaag en leger

Boeren, burgerij (onderhorig)

Koloniale periode 

Spanje & Portugal overheersen

Slaven werkten op de plantages

Inheemse gebieden niet

gekoloniseerd?

Feodale structuur

• 1825 bijna alle landen onafhankelijk
• feodale structuur bleef bestaan
• machtshebbers hebben geen belang bij goede voorzieningen voor de armere massa op het platteland
• ontsnappen? --> vlucht naar de stad 
• FEODALE STELSEL GRONDOORZAAK: economische achterstand en politieke problemen Zuid Amerika

Opkomst van het populisme

Oligarchie (macht bij kleine groep mensen) zet kwaad bloed bij bevolkin. Populistische partijen spelen hier op in. 

• Latijnse populus betekent volk.
• Populisten; belangrijk is charismatische leider en 
• spreken namens 'de mensen' of 'het volk'. 

'De mensen zijn het zat', 'het volk pikt het niet langer' en 'het is de schuld van de elite'. Zomaar drie zinnetjes die je met een heel klein beetje speuren al snel tegenkomt in toespraken en campagnes van populistische politici. Want populisten spreken altijd namens 'de mensen' of 'het volk'. Het Latijnse woord populus betekent niet voor niets letterlijk volk.

Wie zijn deze twee personen op de foto?

01:38

Wat maakt de Speech van Evita Perón Populistisch?

Na WO II --> bemoeiens vanuit de VS

Doel: tegengaan communisme in Zuid-Amerika (Koude Oorlog)

Gevolgen: militaire regimes aan de macht (geholpen door VS)

Pas in de economische crisis van de jaren '80 zijn de meeste van deze regimes afgezet

 Dwaze Moeders (Asociación Madres de Plaza de Mayo)

‘Moeders van de Plaza de Mayo’, naar het centrale plein in Buenos Aires waar zij tot op de dag van vandaag elke donderdag een stille demonstratie houden, getooid met karakteristieke witte hoofddoeken (luiers).

De huidige tijd

Strijd tussen neo-liberalisme & linkse regimes

Het huiswerk voor na de vakantie 

Maak van Hoofdstuk 4;

§4.4 de opdrachten: 2 t/m 5

De toets in de toetsweek gaat over hoofdstuk 4, par. 4.1 t/m 4.4

Neoliberalisme 

Kenmerken:

1. privatisering

2. bezuinigen op overheidsuitgaven

3. deregulering

4. bedrijfsleven krijgt meer macht

Van top-down naar buttom-up

Reacties burgers leiden tot:

bottum-up democratisering

bevolkingsparticipatie

Al sinds de koloniale tijd werd de inheemse bevolking gediscrimineerd. Nu krijgen zij de ruimte zich politiek te organiseren en voor hun rechten op te komen.

Kwetsbare economie

Wat maakt de landen in Zuid-Amerika kwetsbaar tijdens een economische crisis (zoals de crisis van begin 21e eeuw)?

Tijdens een crisis dalen grondstof-prijzen, grondstoffen zijn voor veel landen de belangrijkste exportproducten (eenzijdig).

Dat leidt tot:

Sociale onrust (versterkt door corruptieschandalen)

Probleem blijft de grote kloof tussen de elite en het volk. 

Sociale polarisatie

Pachamama: Moeder Aarde

In Bolivia is inheemse bevolking in de meerderheid, maar achtergesteld,
Omdat: inkomsten uit mijnbouw en landbouw bij multinationals terechtkwamen; bevolking arm hun leefgebied werd aangetast

In 2006 (tm 2019) Evo Morales president 

De eerste indiaanse leider van Aymara.Nieuwe grondwet die rekening houdt met ‘Moeder Aarde’

Maatregelen Evo Morales:

1. Bevolking mag meebeslissen over exploitatie van natuurlijke hulpbronnen en moet profiteren van exploitatie

2. Nationaliseren van gaswinning → inkomsten stijgen → sociale programma’s voor onderwijs, gezondheidszorg en pensioenen

3. Resultaat: arme indiaanse bevolking profiteert wel, maar armoede en sociale ongelijkheid nemen nauwelijks af, omdat er geen nieuwe banen worden gecreëerd.

Onrust Chili

HW voor volgende week

Maak van Hoofdstuk 4;

§4.5 de opdrachten: 2 t/m 5

www.npostart.nl