H5.4 de honderdjarige oorlog en 5.5 Het koninkrijk Frankrijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Wanneer was de tijd van steden en staten?

1. 3000 v. Chr. - 500 n. Chr.
2. 500-1000
3. 1000-1500
4. 1500-1600

Edward verklaarde oorlog aan de Franse koning: 

1. Hij wilde zelf koning van Frankrijk worden 

2. Hij was bang handelsinvloed in Vlaanderen en in Aquitanië te verliezen

3. De Fransen gaven steun aan de vijand van de Engelsen, namelijk aan de Schotten

De Honderdjarige oorlog 

• De koning van Engeland, Edward III, bezat een enorm gebied in Zuidwest-Frankrijk (Aquatanië).
• Officieel had hij dit gebied in leen van de Franse koning Filips VI: hij was dus leenman van de koning
• Filips VI wilde het gebied terug hebben. 
• Edward III wilde dit voorkomen (en koning van Frankrijk worden) en stuurde in 1337 zijn leger naar Frankrijk: het begin van de Honderdjarige Oorlog

De slag bij Crécy

• Hoewel het Franse leger veel groter was, won het Engelse leger de eerste gevechten - ze hadden sterke kruisboogschutters en gebruikten een huurleger
• Tien jaar later werd de Franse koning Jan II zelfs gevangen genomen 
• Edward veroverde al snel grote delen van Frankrijk, maar rond 1360 liep het Engelse leger vast en kwam er een wapenstilstand.

einde van de Honderdjarige oorlog 

• In de jaren die volgen, laait de strijd regelmatig weer op, waarbij zowel de Engelsen en Fransen veldslagen winnen.
• Rond 1420 ziet het er erg slecht uit voor de Fransen: grote delen van het land zijn door de Engelsen veroverd.
• Een jong Frans meisje, Jeanne d'Arc, weet de Engelsen echter te verslaan bij Orléans: vanaf dat moment worden de Engelsen uit Frankrijk verdreven.
• In 1453 is de Honderdjarige oorlog voorbij.

Jeanne d'Arc

1412-1431

• Toen ze 13 was, hoorde ze stemmen die haar vertelden dat ze de Fransen moest helpen bij de stad Orléans.
• Karel VII gaf haar een leger, waarmee zij de Engelsen versloeg.
• Een paar jaar later werd ze gevangen genomen en aan de Engelsen verkocht.
• Die zeiden dat zij een heks was en verbrandde haar op de brandstapel

Jeanne was een dertienjarig Frans meisjeToen ze dertien jaar was, hoorde ze stemmen in haar hoofd die haar zeiden dat ze de stad Orléans van de Engelsen moest bevrijden. De stemmen kwamen van God, geloofde Jeanne. Zonder het aan haar ouders te vragen, ging ze naar een stad in de buurt. Daar verbleef een Franse generaal, wist ze. Hij stuurde Jeanne naar de Franse koning Karel VII. Deze geloofde haar, en liet Jeanne een grote groep soldaten leiden. Met dit leger had Jeanne, toen pas zeventien jaar, veel succes. Maar een jaar later werd ze gevangengenomen en aan de Engelsen verkocht. Die sloten haar op en begonnen een rechtszaak tegen haar. Volgens de rechter waren de stemmen die Jeanne hoorde van de duivel en was ze dus een heks. Daarom werd ze levend verbrand.

Jeanne d'Arc

1412-1431

• Dit Franse meisje hoorde stemmen die haar vertelden dat ze de Fransen moest helpen bij de stad Orléans.
• De Franse koning gaf haar een leger, waarmee zij de Engelsen versloeg.
• Een paar jaar later werd ze echter gevangen genomen en aan de Engelsen verkocht.
• Die zeiden dat zij en heks was en verbrandde haar op de brandstapel

Jeanne krijgt een visioen

Jeanne wordt verhoord

Slag bij Orléans

Jeanne op de brandstapel

Gevolgen van de oorlog

• De Fransen hadden de Honderdjarige Oorlog gewonnen. 
• De Engelsen raakten land in Frankrijk kwijt
• De Franse koning vergrootte zijn macht en grondgebied
• In zowel Frankrijk als Engeland werd het gevoel van eenheid versterkt
• In beide landen waren de economieën uitgeput (vooral in Frankrijk)
• In Engeland kregen de adel en het parlement meer invloed
• Na de oorlog nam de macht van de Franse koning toe. Hij wilde niet meer afhankelijk zijn van onbetrouwbare leenmannen, tijdens een oorlog of voor inkomsten.
• Hij kwam met nieuwe belastingen en wilde goede handel.
• Frankrijk werd hierdoor een land waarin de koning de machtigste man was. 
• Hij bepaalde vanuit zijn hoofdstad wat er gebeurde. Dit noem je centralisatie.

De Honderdjarige Oorlog heeft 100 jaar geduurd.

1. waar
2. niet waar

Er is écht meer dan 100 jaar gevochten.

1. waar
2. niet waar

Voor welk land had de Honderdjarige Oorlog de grootste economische gevolgen?

1. Engeland
2. Frankrijk

In welk land kreeg de koning na de Honderdjarige Oorlog de meeste macht?

1. Engeland
2. Frankrijk

Welk land won de Honderdjarige Oorlog?

1. Engeland
2. Frankrijk

In welk land kreeg het parlement grote invloed na de Honderdjarige Oorlog?

1. Engeland
2. Frankrijk

aan de slag

Maak de opdrachten van 5.4:  2, 3, 9 en 10

5.5 Het koninkrijk Frankrijk

Hoe trok Lodewijk XI de macht naar zicht oe? 

Wat waren de gevolgen van de 100-jarige oorlog?

1. Fr. won, in Fr. werd het parlement belangrijk
2. EN. won, in EN. werd het parlement belangrijk
3. Frankrijk won, de Fr koning werd machtiger
4. EN. won, de Engelse koning werd machtiger

Centralisatie in Frankrijk

• Einde 100 - jarige oorlog; Karel VII uiteindelijke winnaar. 
• Door feodalisme had koning weinig macht
• de meeste machtige edelmannen dood
• Machtigste concurrent: hertog van Bourgondië 
• Centralisatie Karel VII:

1.  Adviesraad toegankelijk voor burgers
2. Belasting op land en zout (meer geld)
3. Professioneel staatsleger (staand leger)
4. Karel benoemt zelf bisschoppen i.p.v. paus

Lodewijk XI

• Karels zoon Lodewijk XI zet centralisatie door: 

1. Steunt trouwe adel met geld en macht
2. Straft niet trouwe adel
3. bevordert handel en ambachten in de steden
4. Steunt burgers (in de steden) tegen adel
5. Speelt edelmannen tegen elkaar uit

Lodewijk de Spin

• Lodewijk hield als een spin alles in zijn 'web' in de gaten
• Onder Lodewijk XI wordt Frankrijk langzaam een                                      nationale staat

Wat wilde Lodewijk XI NIET bereiken met zijn centralisatie maatregelen?

1. De macht van de adel breken
2. Zorgen voor een centraal bestuur
3. Zijn eigen macht uitbreiden
4. Zijn land vergroten

Hoe trok Lodewijk XI de macht naar zich toe?

Nationale staat

• Een staat waarin de mensen het gevoel hebben dat ze een eenheid vormen.
  
• De bevolking heeft dezelfde taal, dezelfde cultuur, soms ook dezelfde godsdienst.
  

De Honderdjarige Oorlog en de centralisatie van de Franse koningen zorgden voor nationalisme en staatsvorming in Frankrijk en Engeland leg dit uit.

aan de slag

H5.5 maak: 1, 2, 4, 6, 8 en 10