2V1: Thema 3: BS 6: Gezond leven

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Thema 3: BS 6: Gezond leven

Programma

-Terugblik

-Uitleg BS 6

-Interactieve opdrachten

-Afsluiting

Hieronder zie je een doorsnede van een nier. 

Zet de namen van de onderdelen op de juiste plaats.

nierbekken

nierschors

niermerg

urineleider

nierslagader

nierader

Toetstermen

-Je kan in eigen woorden uitleggen wat bloeddruk is.

-Je kan in eigen woorden uitleggen hoe je een bloeddruk kunt meten.

-Je kan in eigen woorden uitleggen wat aderverkalking is, wat de oorzaak kan zijn en wat hiervan de gevolgen zijn.

- Je kan in eigen woorden uitleggen hoe een hartinfarct ontstaat er wat hiervan de gevolgen zijn.

-Je kan aangeven hoe je je hart en bloedvaten gezond kunt houden om hart- en vaatziekten te voorkomen.

 -Je kan de gevolgen van alcohol op korte termijn en op lange termijn noemen.

Leerdoelen

- Je kunt aangeven hoe je je hart en bloedvaten gezond kunt houden.

-Je kunt de oorzaak en de gevolgen noemen van een hartinfarct en aderverkalking.

-Je kunt de gevolgen van alcohol op korte- en lange termijn noemen.

Bloeddruk

.

Wanneer stijgt je bloeddruk?

Te hoge bloeddruk is schadelijk

Bloeddruk

Bloeddruk = de druk op de wanden van de slagaders bij het rondpompen van bloed.

- Gemeten met een bloeddrukmeter

-Beschadigd de wanden van bloedvaten, dit kan lijden tot hart- en vaatziekten

-Inspanning

-Stress

-Roken

-Overgewicht

-Zout eten

filmpje zout eten?

Slagaderverkalking

-Verdikking van de slagaderwand

Wat zijn de gevolgen?

Slagaderverkalking/atherosclerose

-Wand raakt beschadigd

-Witte bloedcellen en vette stoffen (zoals cholesterol) uit bloed gaan er doorheen

-Ophoping in de wand

-Verdikking wordt hard door kalk

1) Bloedvat nauwer en stijver

2) Hierdoor stijgt bloeddruk

3) Pompen kost het hart meer kracht (overbelast)

4) Weefsel erachter krijgt minder bloed (dus minder O2)

5) Weefsel werkt slechter of niet meer

(Slagader wordt bijna nooit compleet afgesloten door stolsel)

Oorzaken

-Jarenlang proces (begint op jonge leeftijd)

-Genetisch bepaald

-Ongezonde levensstijl

Behandeling: dotteren

ALLEEN VWO

-Dotteren: vernauwing wordt opgerekt door het inbrengen van een ballonnetje

-Ook het plaatsen van een gaasbuisje met metaaldraad dat de kransslagader oprekt (stent)

VWO

01:31

Door slagaderverkalking....(1).... de bloeddruk en moet de hartspier ....(2).... kracht leveren

1. 1) daalt 2) meer
2. 1) daalt 2) minder
3. 1) stijgt 2) meer
4. 1) stijgt 2) minder

Hartinfarct

-Veroorzaakt door een bloedstolsel 

Hartinfarct/hartaanval: verstopping van een kransslagader

Wat is het gevolg?

1) Scheurtje in de slagader door hoge bloeddruk

2) Bloed stolt op het scheurtje (soort korstje)

3) Bloedstolsel sluit slagader af

1) Stukje van een bloedstolsel breekt af

2) Wordt meegevoerd met het bloed

3) Stopt bij een bloedvat waar het niet doorheen past

4) Bloedvat raakt verstopt

-Deel van het hart krijgt geen O2 en raakt beschadigd.

ALLEEN VWO:

Groot deel? -> dodelijk

Klein deel? -> 'waarschuwing' (angina pectoris) andere aftakking neemt taak over

Een gezonde leefstijl

• Niet roken
• Geen alcohol of niet meer dan 1 glas per dag (18+)
• Eet gezond & gevarieerd (vitaminen, mineralen, vezels, weinig verzadigd vet en zout)
• Beweeg regelmatig
• Voorkom stress & ontspan voldoende

Alcohol

-Verdovend middel

Hoe werkt het? 

Effecten:

-Via het bloed overal in het lichaam

-Opname in de maag en de darmen

-Afbraak in de lever -> uitscheiding urine

-Beïnvloed organen en zintuigen

Korte termijn

-Afname waarnemingsvermogen

-Afname reactievermogen

-Minder remmingen

-Verminderd geheugen

Lange termijn

-Verstoord hersenontwikkeling

-Verstoord hormoonbalans

-Lever, hersenen, maag en hart beschadiging

-Geheugen & werkprestaties gaan achteruit

Promillage

Promillage = het alcohol gehalte in het bloed

-1 promille = 1mg alcohol per ml bloed

Hoe groter een lichaam hoe meer bloed

-> Een kleiner lichaam zorgt dus voor een hoger promillage

Alcohol wordt vooral opgenomen in .....(1)..... en afgebroken in ....(2)....

1. 1) Mond & maag 2) Darmen
2. 1) Maag & darmen 2) Lever
3. 1) Maag & darmen 2) Darmen
4. 1) Mond & maag 2) Lever

Alcohol

Wat is een kater?

Ernstige effecten:

-Na alcohol gebruik (meestal volgende dag)

-Hoofdpijn, dorst en misselijk

Oorzaak = vochtverlies en giftige stoffen die onstaan bij de afbraak

Alcoholvergiftiging

-Als iemand bewusteloos raakt van alcohol

-Bij jongeren al na 7 glazen mogelijk (1,7 promille)

-Bij 15-20 glazen kan iemand in coma raken en overlijden

Bingedrinking

- In korte tijd veel alcohol drinken, waardoor het alcoholgehalte snel stijgt

-Grote kans op alcoholvergiftiging

-Ernstige orgaanschade

Extra gevaar voor jongeren (<24 jaar):

Hersenen zijn nog in de groei, meer kans op:

-Hersenschade

-Verslaving

Korte termijn effecten

Lange termijn effecten

ALCOHOL

Orgaan schade

Minder remming

Verminderd zicht

Verslaving

Verstoorde hormoon

balans

Verminderd

reactievermogen

Hoge druk die het bloed uitoefent op de wand van slagaders

Vernauwing van de bloedvaten

Deel van de hartspier krijgt geen zuurstof en voedingsstoffen meer

Hoge bloeddruk

Hartinfarct

Aderverkalking

De volgende les

Huiswerk: 

VWO :BS 6: 1 t/m 5 + 7 t/m 10  

HAVO:  BS 6: 1 t/m 6 + 8 t/m 10 

De volgende les:

BS 8: Bloedgroepen

Huiswerk controle