parlementaire democratie

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Parlementaire democratie

leerdoelen

Aan het einde van de les kan ik

• één voorbeeld van de vaste regels van de politieke besluitvorming geven
• in eigen woorden uitleggen waarom de bescherming van minderheden in grondrechten is vastgelegd
• onderbouwd uitleggen wat mijn mening omtrent vrije media is.

koppensnellen

Meer geld naar koningshuis

• "Volgens de Miljoenennota krijgen Willem-Alexander en Máxima er volgend jaar 5 procent aan salaris bij, per saldo is dat 68.000 euro."
• Amalia krijgt in 2021 voor één maand  111.000 euro uitgekeerd. Voor 2022 staat voor haar een bedrag van 1,6 miljoen euro gereserveerd.
• "Nederland moet zich schrap zetten voor de gevolgen van een zware economische terugslag."

politieke besluitvorming

De regels voor de politieke besluitvorming liggen vast. Voorbeelden zijn:

• De Tweede Kamer wordt direct gekozen.
  
• Verkiezingen zijn geheim
  
• De regering en de Staten-Generaal (tweede en Eerste Kamer) Maken samen de wetten.
  

Bescherming minderheden

• Ondanks het meerderheidsprincipe houdt een democratie rekening met minderheden.
  
• Deze bescherming is cruciaal voor een democratie en is daarom vastgelegd in grondrechten. Grondrechten kunnen daarom niet zomaar door een meerderheid worden afgeschaft.
  

Vrije media

Er zijn vrije media:

• Journalisten hebben de volledige vrijheid om te bepalen waar en hoe ze over iets berichten
• De overheid moet er zelf voor zorgen dat de media over de juiste informatie kan beschikken.
  

leerdoelen

Aan het einde van de les kan ik:

• de definitie van het begrip 'dictatuur' omschrijven.
• de drie vormen van een dictatuur opnoemen en elke vorm in eigen woorden beschrijven
• tenminste drie kenmerken van een dictatuur opnoemen en in minimaal één zin toelichten waarom deze dat zijn.

https:

Van dictatuur naar democratie

• De meeste Europese landen werden pas in de negentiende eeuw een democratie.
  
• In Nederland werd de macht van de koning in 1848 ingeperkt en mochten rijke mannen stemmen. Het algemeen kiesrecht volgde pas in 1917 voor mannen en in 1919 voor vrouwen.
  
• Sommige zuidelijke Europese landen zoals Spanje, Portugal en Griekenland werden pas in de jaren 70 een democratie.
  
• Veel Oost-Europese landen veranderden na de val van de muur in 1989 in een democratie.
  

vragen

1. Welke landen zijn vandaag de dag een dictatuur?
2. Welke landen, staten e.d. waren een dictatuur?
3. wat is jouw (onderbouwde) mening over een dictatuur?

dictatuur in 2020

• Kameroen

• Kazachstan

• Noord-Korea

• Iran

dictatuur

• Staatsvorm waarbij alle macht in handen van één persoon of een kleine groep mensen is.

Niet elk land is strikt genomen een democratie of dictatuur. Zo heeft Rusland bijvoorbeeld zowel dictatoriale als democratische kenmerken.

vormen van dictatuur

• ideologische dictaturen: Bijvoorbeeld gericht op het communistische gedachtegoed (bv. Noord-Korea).
  
• religieuze dictaturen: Dictatuur waar wetgeving door religie wordt ingegeven (bv. Iran)
• militaire dictaturen: Dictatuur waarbij de macht duidelijk bij het leger ligt (bv. Myanmar (Birma) tot 2011). 

kenmerken van een dictatuur

• Een machtenscheiding ontbreekt.
  
• Grondrechten worden niet gerespecteerd.
  
• Er bestaat geen vrije pers.

                  Censuur: mediaberichten worden door de overheid gecontroleerd.

• Oppositiepartijen zijn verboden.
  
• Het leger heeft een belangrijke politieke rol.
  
• Er is sprake van verkiezingsfraude.
  
• De regering kan snel en efficiënt politieke besluiten nemen.
  

opdrachten

1. Vergelijk een dictatuur met een democratie en noem tenminste drie tegenstellingen.
2. leg in minimaal drie zinnen uit of jij een democratie, een dictatuur of geen van beide een goede regeringsvorm vindt.
3. klassikale discussie