1. Twee ideologische blokken(1945 - 1955)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Keerpunten in WO II: een kort overzicht

 

• 1. Battle of Britain (juni - oktober 1940)  > D-Day mogelijk (6 juni 1944)
• 2. Operatie Barbarossa (juni 1941)            > einde niet-Aanvalsverdrag / Rusland in oorlog
• 3. Pearl Harbor (7 december 1941)            > Amerikaanse deelname aan WO II > 'De Grote Drie'
• 4. Slag om Stalingrad (42/43)                      > eerste nederlaag van Hitler, begin opmars Russen
• 5. D-Day  (6 juni 1944)                                      > Landing Geallieerden op Normandië (Tweede Front)
• 6. Inname Berlijn Russen (april 45)           > capitulatie Duitsland
• 7. Atoombommen (6/9 aug '45)                 > capitulatie Japan, einde WO II

conferentie van Teheran, '43

Hiroshima, aug '45

Verdedig of weerleg de volgende stelling:
De Koude Oorlog begon in 1917.

Leg het begrip Koude Oorlog uit aan de hand van de cartoon.

Belangrijk I:

• 1. WO II bracht 'De Grote Drie' bij elkaar:
•     er was een gemeenschappelijke vijand.
• 2. WO II ging over in de Koude Oorlog:
•     = de periode van 1945 - 1991 waarin:
•       kapitalisme <> communisme. door
•  - pol: parl.dem. <> 'volksdemocratieën'
•   - ec: vrije markteconomie <> 
•             geleide staatseconomie
•   - cultuur: godsdienstvrijheid <>
•                      'opium voor het volk' (Marx)

De Koude Oorlog leidde in de VS tot het 'McCarthyisme'.
Leg uit wat hiermee bedoeld wordt.

Belangrijk II:

• K.O. leidde tot bewapeningswedloop
• K.O. indirect gevoerd door grootmachten:
• Berlijnse Blokkade (1948/49)
• Korea Oorlog (1950-1953)
• Vietnam Oorlog (1945-1975)
• Bouw Berlijnse Muur (1961)
• Cuba-crisis (1962)

Belangrijk ook:

• Na WO II dekolonisatie, o.a. in:
• Korea (1945, Japan)
• Vietnam (1945, Frankrijk)
• India (1947, Engeland)
• Palestina > Israel (Wansee-conferentie)
• Filipijnen (1947, VS)
• Nederlands-Indië (1949, Nederland)
• Cambodja (1953, Frankrijk)


• Marokko (1956, Frankrijk)
• Afrikaanse koloniën (1960 >)

Kenmerkende aspecten tijdvak Televisie en computer:

• De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van de wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog.
• De dekolonisatie die een einde maakte aan de westerse hegemonie in de wereld.
• De eenwording van Europa.
• De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren '60 van de 20e eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen
• De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen.

Conferentie van Jalta, o.a:

• Oprichting van de Verenigde Naties
• In de bevrijde gebieden moeten democratische regeringen komen
• Dld verdeeld in bezettingszones
• schadeloosstelling (22 miljard)
• bestraffing oorlogsmisdadigers Dld
• Duitse wapenvoorraad wordt beperkt
• Polen krijgt nieuwe grenzen en een democratische regering
• SU verklaart oorlog aan Japan

Conferentie van Potsdam:

• denazificatie Dld
• Vervolging oorlogsmisdadigers >
• Neurenbergse Processen
• Berlijn opgedeeld in zones 
• Herstelbetalingen in de vorm van:
• Duits eigendom, industriële produkten en arbeiders
• Oder-Neisse grens Polen-Duitsland
• repatriëring Volksduitsers (in Polen) 

Dus: nog tijdens WO II al spanningen tussen Westen en Oosten:

• Onenigheid over:
• de manier waarop er nieuwe regeringen in de bevrijde gebieden in Europa komen >
• West-Europa: parlementaire democratieën
• Oost-Europa: volksdemocratieën (alleen communistische partij toegestaan) 
• de grenzen van het verslagen Duitsland       Jalta                                            Potsdam
• de invloedssferen in Europa

Berlijnse Crisis (1948/1949)

•  nav. invoeren één munt in west. zones >
  
•     Stalin blokkeert toegangswegen W-Berlijn >
  
•     grote tekorten in West-Berlijn >
  
•     Luchtbrug:  

Documentaire over de Blokkade van Berlijn (5 minuten)

Verdeling Duitsland in 1945:

4 bezettingszones

Verdeling Berlijn in 1945 +

Berlijnse Muur  in 1961 

Berlijnse Crisis (1948/1949)

•  nav. invoeren één munt in west. zones >
  
•     Stalin blokkeert toegangswegen W-Berlijn >
  
•     grote tekorten in West-Berlijn >
  
•     Luchtbrug >
  
•     na 11 maanden blokkade opgeheven.
  
• Gevolgen crisis:
  
•     - Duitsland opgedeeld in BRD en DDR (1949)
  
•     - Navo opgericht (1949) >
  
•     - Warschau-pact (1955):
  
•        BRD lid van de Navo!!!
• Ook:
• samenwerking in Europa >
• EGKS > EEG > EG > EU

Luchtbrug naar West-Berlijn

                     1948 -1949 (11 maanden)

Na WO II: 

Breuk isolationisme VS:

• Trumandoctrine (1947):
• 'ieder land dat zich bedreigd voelt, van binnenuit of van buitenaf, door een ander systeem, kan rekenen op de steun van Amerika'
• Marshallplan (1947)
• Economisch hulpprogramma voor door de oorlog getroffen landen
• ook aangeboden aan oost-Europese landen...
• Alles onderdeel van: Containmentpolitiek:
• uitbreiding van het communisme beperken
• Onder Eisenhower (1952 - 1960):
• Domino-theorie >
• belangrijk in o.a. Azië (Vietnam)

Het wantrouwen tussen Westen en Oosten verder aangewakkerd door: de atoombom (50 minuten)

McCarthyisme:

• 1949: atoombom SU (!!)
• begin jaren '50 
• Angst voor communistische infiltratie >
  
• heksenjacht op 'communisten'
• carrières gebroken

Documentaire over Duitsland in de periode 1945 - 1989