GWP 5.2 De Europese expansie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

De Europese expansie

KA: 

het begin van de Europese overzeese expansie

Lesdoel

- weet je waardoor en hoe de Europese overzeese expansie ontstond

- welke activiteiten Spanjaarden en Portugezen ondernamen

- ken je het KA

Wereldbeeld in 1450:

• vanaf 1000: toename handel 
• late M.E: handel internationaler:
• Genua en Venetië kochten:
• producten uit Azië/Noord-Afrika >
• Behoefte aan goede kaarten groeide:
  
• kaart van Griekse Ptolemeus (1e eeuw)
• KA: de hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassiek Oudheid

Mappa Mundi 1300

De Europeanen ontdekken de wereld

• Belangrijk: 'Indië' was al bekend door:
• handelskaravanen (Zijderoute) en Marco Polo (China)
• Redenen ontdekkingsreizen (oorzaken): 
• 1. Aanvoerroute producten vanuit Azië moeizamer door:
•  - karavaanroutes vanuit Azië > producten steeds duurder
• - tegenwerking Arabieren en Ottomanen: Islam
• 2. christendom verspreiden
• 3. Gebiedsuitbreiding
• 4. economisch
• 5. Avontuur

Val constantinopel 1453

Gevolg:

- zijderoute afgesloten. 

- Europeanen op zoek nieuwe routes

Portugezen 

• Zij begonnen met de ontdekkingsreizen:
• 'stap voor stap' Afrikaanse kust in kaart gebracht
• Uiteindelijk:
• Bartholomeus Dias: Kaap de Goede Hoop / Stormkaap (1488)
• Vasco da Gama: weg om Afrika heen naar Azië (1497)
• factorijen gesticht = handelsposten

Zoek Spanje

Spanje bestaat bijna...

Columbus: 'Aarde is rond dus via westelijke route naar Azië'  (1492)

Vasco da Gama: 'De route naar Indië is via de Kaap de Goede Hoop' (1498)

Zeeroute Columbus

1492

Christoffel Columbus

Amerigo Vespucci

1498

'nieuwe wereld' 

verdrag van Tordesillas 1494

Europese expansie in het westen 

Portugal: slavenhandel West-Afrika                    plantages Brazilie

Spanje: midden+ Zuid-Amerika                 onderwierpen inheemse volken (conquistadores)

Azteken in Mexico (Hernan Cortes)

Inca's in Peru (Pizarro)

Waarom konden Spanjaarden zo makkelijk onderwerpen?

Paarden, zwaarden

en ziektekiemen

Video

History vs. Christopher Columbus

In Noord- en Zuid-Amerika wordt in veel landen Columbusdag gevierd.

Maar was Columbus nu werkelijk zo een held?

Welk beeld krijg je van Columbus na het zien van dit filmpje?

Gevolgen van de Europese expansie:

• 1. Verdrag van Tordesillas (1494)
• 2. verspreiding Christendom > wereldreligie
• 3. ontstaan van de wereldeconomie > driehoekshandel> rijkdom in Europa
• 4. verdwijnen van indianenculturen door geweld, misbruik en ziekte:
• 5. Conquistadores, oa Hernan Cortes (1519) 
• 6. slavenhandel vanuit Afrika naar Amerika (mijnen en plantages):

Noem twee culturele gevolgen van de komst van de Spaanse conquistadores die in Zuid-Amerika ook vandaag nog zichtbaar zijn.