Online module #NoFilter Denekamp

• Studielessen
• Beroepsopleiding

Online module      

Online module

Welkom bij de online module van #NoFilter. Deze bestaat uit twee delen:

Deel 1    Uitleg over #NoFilter.

Deel 2   Introductie over groei mindset en motivatie, als
                voorbereiding op de studiedag op jouw locatie.

We wensen je veel plezier!

WELKOM!

Hoeveel % van de leerlingen tussen de 11 en 18 jaar
kampt met gedrags- of psychosociale problemen?
(Bron: Trimbos Instituut, 2016)

Kies en klik op het antwoord. Het goede antwoord kleurt groen.

1. 35-40%
2. 10-15%
3. 20-25%
4. 5-10%

Educatief scholenproject voor jongeren over mentale  
uitdagingen.

De wereld staat in brand. Problemen aan de andere kant van 
de wereld zijn ook ineens die van ons geworden. We staan als 
mensen voor grote uitdagingen en de krantenkoppen en 
andere media zijn ermee gevuld.

Juist in deze belangrijke tijd lijken we soms te vergeten hoe 
het met ons gaat. En met name jongeren; onze toekomst,
worden soms vergeten.

Optimisme, geluk, vitaliteit, veerkracht, gevoel van betekenis hebben, eigenwaarde, ervaren van ondersteuning uit de omgeving en het goed weten om te gaan met de eigen emoties. Zo belangrijk, maar niet altijd vanzelfsprekend.

Zeker in deze tijden niet.

Veel jongeren kampen met negatieve gevoelens. Ze maken zich zorgen, kunnen niet aan de verwachtingen voldoen, zijn bang om buiten de groep te vallen of niet begrepen te worden. Soms in relatie tot eenzaamheid, middelengebruik,

(cyber)pesten of een bijzondere thuissituatie. Daar komt nog bij dat ze veel druk ervaren vanuit social media.

Lang niet altijd is dit te zien aan de jongere. En vaak blijven deze gevoelens onbesproken.

DEEL 1    Introductie #NoFilter

Met het scholenproject #NoFilter maken we* het bespreken van gevoelens of gedachtes makkelijker.

#NoFilter bestaat uit een interactieve theatervoorstelling met daaraan gekoppeld een projectdag op school. Deze wordt ontwikkeld vanuit de leefwereld van de jongere.

In samenwerking met - en vanuit de expertise van zorg- & welzijnsinstellingen, scholen en jongeren zelf, maken professionele theatermakers een theaterstuk gericht op mentale uitdagingen en hoe ermee om te gaan.

Een ander onderdeel van #NoFilter is deskundigheids- bevordering voor alle professionals rondom de leerlingen die op de deelnemende scholen werkzaam zijn.

* #NoFilter is geïnitieerd door Twents Carmel College en Kunstenmakers en wordt mede ontwikkeld door Evi Zaalberg en ondersteund door de gemeenten Dinkelland, Losser en Oldenzaal.

Ook binnen het voortgezet onderwijs merken wij in toenemende mate, dat leerlingen negatieve gevoelens hebben. Deze gevoelens nemen soms ernstige vormen aan en blijven vaak onbesproken.

Er heerst veel onwetendheid bij leerlingen over dit thema en ze voelen zich alleen. Wij willen deze onderwerpen op een relaxte manier in de openbaarheid krijgen.
Dit om openingen voor leerlingen te creëren, om de zaken waar zij tegenaan lopen bespreekbaar te maken, te ervaren dat ze hier niet alleen in zijn, te weten dat ze uit deze gevoelens kunnen komen en dat hier ook hulp voor is.

Tijdens het project maken de leerlingen op een laagdrempelige manier kennis met de vele facetten

van sociaal-emotioneel welbevinden.

We willen uitdragen dat het oké is om niet lekker in je vel te zitten, dat iedereen daar wel eens last van heeft, en hoe je iemand zou kunnen ondersteunen, die het even niet meer ziet zitten. Dat het oké is om het te bespreken/hulp te zoeken.

Tevens heeft dit project een gidsfunctie; leerlingen, en de ondersteuningsteams, weten na het project (beter) waar ze bij een hulpvraag terecht kunnen. Met #NoFilter streven we samen naar het hogere doel: een gezonde school.

Ook interprofessioneel samenwerken is een onderdeel van #NoFilter. Hierover lees je meer op de volgende pagina.

De afbeelding hiernaast laat het eigenlijk al zien: interprofessioneel samenwerken gaat over proactief en preventief samenwerken, in verbinding, maar bovenal: in het belang van het kind of de jongere. Simpel gezegd gaat het over professionals die, ieder vanuit hun eigen vakgebied, samenwerken. Vanuit de basisgedachte dat er meerdere ogen nodig zijn om een kind of jongere optimaal te kunnen ondersteunen in zijn of haar ontwikkeling.

Maar we hebben toch al multidisciplinair overleg?
Ja, bij complexe zaken rond kinderen en jongeren (en volwassenen) vindt regelmatig multidisciplinair overleg (MDO) plaats. In multidisciplinaire overleggen of teams is er meestal sprake van een parallelle samenwerking. Iedere professional werkt daarin vanuit zijn of haar eigen vakgebied, met eigen doelstellingen, vaardigheden, verantwoordelijkheden, belangen en inbreng.

Wat is dan het verschil tussen MDO’s en interprofessionele samenwerking?
Interprofessioneel samenwerken gaat verder dan multidisciplinair overleg. Bij interprofessioneel samenwerken wordt er door de verschillende disciplines samengewerkt vanuit gezamenlijk geformuleerde doelen, visie, taak en verantwoordelijkheid. Verder gaat het niet alleen over samenwerking bij complexe zaken, maar gaat het er juist ook om preventief en proactief samen te werken.

Wat is interprofessioneel samenwerken?

Bijvoorbeeld door een schoolscan te doen, zodat het duidelijk wordt welke klassen extra aandacht nodig hebben en welke professionals daar, naast de leerkracht, bij kunnen ondersteunen. Of met een initiatief als #NoFilter, waarbij vanuit input vanuit diverse professionals deskundigheidsbevordering, een theatervoorstelling en workshops zijn ontwikkeld, met als doel het stimuleren van positief sociaal en mentaal welbevinden van jongeren.

Waarom willen we interprofessioneel samenwerken?

Vanuit de jeugdwet en de wet op passend onderwijs hebben gemeenten en onderwijs de gezamenlijke opdracht kinderen en jongeren zo goed mogelijk te ondersteunen. In Twente hebben schoolbesturen en gemeenten met elkaar afgesproken dat het gezamenlijke doel is dat ieder kind zich kan ontwikkelen met perspectief op een goed leven. Daarbij hoort snelle, goede en passende ondersteuning.

Vanaf de eerste zorgen (rondom kind, klas en/of school) integraal kijken vanuit het perspectief van verschillende professionals helpt daarbij. Zo herkennen we (nog) sneller de ondersteunings-behoefte, kunnen we de basis(ondersteuning) versterken en kunnen we deze ondersteuning ook richten op de mensen de betrokken zijn de bij de kinderen of jongeren. Of dat nu ouders, leerkrachten/ docenten of mentoren of andere professionals zijn. En met gezamenlijke geformuleerde doelen, visie, taak en verantwoordelijkheid helpen we weer voorkomen dat school, thuis en hulpverlening verschillende werelden vormen voor het kind of de jongere.

Hoeveel jongeren in Twente
heeft een hoog risico op psychosociale problematiek?
(Bron: Kindermonitor en Corona GM Jeugd 2021, GGD Twente)

Kies en klik op het antwoord. Het goede antwoord kleurt groen.

1. 1 op de 10
2. 1 op de 8
3. 1 op de 12
4. 1 op de 5

Gedachtes over zelfdoding.

De puberteit is een fase waarin er veel verandert voor jongeren. Ze zijn bezig met het uitzoeken wie ze zijn en waar zij staan. Het is een levensfase waarin veel jongeren te maken krijgen met onzekerheid, twijfel en angst. Gedachtes over zelfdoding komen dan ook best vaak voor bij jongeren. Het is goed jongeren mee te geven dat hij of zij niet de enige is die dergelijke gedachten kan hebben. Het is niet raar. Jongeren met deze gedachten stellen zich niet aan. Belangrijk is om deze gevoelens bespreekbaar te maken en te onderzoeken in hoeverre deze gedachten dan spelen en waarom deze gevoelens er zijn. Vaak blijkt dan dat een jongere niet daadwerkelijk dood wil, maar zich niet fijn voelt, en dat kan soms heel ernstig zijn. Het is belangrijk dat er over gesproken wordt.

In 2021 is voor het eerst aan jongeren in Twente gevraagd of ze in het afgelopen jaar wel eens serieus hebben gedacht om een einde aan hun leven te maken. Het blijkt dat bijna een op de vijf jongeren in Twente daar wel eens over nagedacht heeft. Dit is iets lager dan het Nederlands gemiddelde (21%). Het gaat om een enkele keer, af en toe, vaak of het heel vaak hebben van deze gedachten. Het nadenken over zelfdoding komt vaker voor bij meisjes, vmbo-leerlingen en jongeren uit klas 4.

(Bron: Kindermonitor en Corona GM Jeugd 2021, GGD Twente)

Wist je dat..

Uitgangspunten #NoFilter:

• Duurzame inbedding van aandacht voor positief mentaal   
   welbevinden binnen de school;
• Maatwerk ten aanzien van het bepalen van de meest
   voorkomende uitingsvormen van psychosociale
   problematiek binnen de desbetreffende school, zodat deze 
   binnen de projectdagen specifiek aandacht krijgen;
• Co creatie door het betrekken van het ondersteuningsteam
   bij het proces;
• Kunstzinnige werkvormen en creativiteit als middel om in
   gesprek te gaan met jongeren begeleid door professionele
   en ervaren workshopleiders;
• Laagdrempelig, uitdagend programma dat is toegespitst op
   de belevingswereld van jongeren;
• Een veilige en open sfeer welke uitnodigt om uit te wisselen.

Met #NoFilter willen we bereiken dat:

• Leerlingen ervaren dat er verschillende wijzen zijn van
   omgaan met stress, emoties en problemen;
• Leerlingen zich beter weten te uiten over hun eigen mentaal
   welbevinden;
• Leerlingen voeding hebben gekregen om hun 
   identiteitsontwikkeling en positief zelfbeeld verder vorm te
   geven;
• Leerlingen meer respectvol met elkaar om gaan;
• Leerlingen zich meer verbonden voelen met de school en
   met de klas/groep;
• Docenten zorgwekkende signalen bij leerlingen beter 

   kunnen herkennen;

• Docenten ondersteund worden in hoe je hierover in gesprek

   gaat met de leerling.

• Leerlingen en docenten weten bij wie ze terecht kunnen met
   zorgvragen (intern/extern).

Welke emotionele problemen ervaren jongeren?

(Bron: Kindermonitor en Corona GM Jeugd 2021, GGD Twente)

-  Stress
-  Zenuwachtigheid
-  Snel angstig
-  Depressieve gevoelens
-  Driftbuien
-  Ernstig opstandig gedrag als gevolg van emotionele 
   problemen.

Wanneer we vragen wat jongeren gelukkig maakt, dan gaat het vaak over de mensen om hun heen zoals vrienden, familie en het gezin. Het missen van mensen om je heen kan tot gevoelens van eenzaamheid leiden.

Wat maakt jongeren gelukkig?

(Bron: Kindermonitor en Corona GM Jeugd 2021, GGD Twente)

Wist je dat..

Begin 2022 is #NoFilter gestart met het inventariseren van de thema's die op de verschillende locaties spelen. Daarnaast zijn er werksessies geweest met leerlingen en interne- /externe professionals. Er zijn verhalen opgehaald die dienen ter inspiratie van de theatervoorstelling. Ook zijn er scriptlezingen geweest waarbij feedback over de voorstelling werd opgehaald.

De voorstelling is inmiddels bijna klaar, gaandeweg het project

kan deze nog worden bijgeschaafd.

Tevens is deskundigheidsbevordering (voor iedereen die op de locaties met de leerlingen werkt) ter sprake gekomen. Daaruit kwam de vraag naar voren hoe we positief kunnen bijdragen aan de motivatie van leerlingen, vooral na de coronaperiode.

Hoe dan?

Het project bestaat uit 3 fases gedurende 3 jaar:

Ontwikkeling in de 1e fase, verbetering in de 2e fase en implementatie in fase 3.

Voor de leerlingen:

- Projectdag op school waarbij de theatervoorstelling  
  #NoFilter gespeeld wordt.

- Aansluitend aan de voorstelling volgen leerlingen een
  kunstzinnige, theater of muzikale workshop.

- Nazorg na afloop van de projectdag.

Voor iedereen die met leerlingen werkzaam is op de locaties:

Voorafgaand aan de projectdagen zal een online module aangeboden worden. Tevens zal #NoFilter op de jaarlijkse studiedagen van de locaties een onderdeel verzorgen.

Symposium

Na de 2e en 3e fase zal er een symposium georganiseerd worden. We bepalen samen met de locaties de inhoud van deze symposia. Bijvoorbeeld welke sprekers we uit gaan nodigen. 

In ieder geval zal een deel van de opbrengsten van de projectdagen gepresenteerd worden. Zoals een expo van de gemaakte werken, een optreden door leerlingen etc.

Wat gaan we doen?

De leerlingen kijken de theatervoorstelling bij Stadstheater

De Bond. De voorstelling zal met "hotseats' worden afgesloten. Daarbij kunnen de leerlingen vragen stellen aan de personages of aan de acteurs.

Daarna volgen ze een workshop op school.

Deze workshops beginnen met een kort gesprek over de voorstelling en sluiten aan op de thematiek van #NoFilter.

Na de workshops sluiten de leerlingen met hun mentor de dag af in de klas.

Er worden diverse soorten workshops aangeboden waar de leerlingen zich op in kunnen schrijven. Docenten, mentoren en ondersteuningsteams zullen tijdens de projectdag in de school zichtbaar zijn.  Vooraf zal per locatie worden afgestemd wat ieders rol zal zijn.

Voorafgaand aan de projectdag op school is er op jouw locatie een studiedag waarvan #NoFilter deel zal uitmaken.

Jullie zien de voorstelling, en jullie krijgen ook de kans om vragen te stellen tijdens de hotseats.

Daarna zal theatermaker Evi Zaalberg toelichten hoe je met de methode (die ontwikkeld is door Nadieh Graumans- Tigchelaar) een voorstelling kunt nabespreken met leerlingen.

Na dit gedeelte geeft Moniek Leisen i.s.m. het Mindset Instituut uitleg over groei mindset en motivatie.

De projectdag voor de leerlingen

De studiedag

DEEL 2    Groei mindset en motivatie

Als docent of andere professional die met leerlingen werkt, wil je positief bijdragen aan de ontwikkeling van leerlingen.

Daarvoor hebben we samen met het Mindset Instituut deze introductie gemaakt. Tijdens de  studiedag op jouw locatie zoomen we verder in op dat wat je in deze module gelezen hebt.

Motivatie en veilige omgeving

Een belangrijke voorwaarde om als mens te functioneren, is je prettig voelen met jezelf en je omgeving. Dat geldt vooral voor jonge mensen, zoals leerlingen, die volop in ontwikkeling zijn. Als docent of onderwijsprofessional kun je hierin een positieve rol spelen.

Hiervoor zijn bewezen aanpakken voor in de praktijk. De eerste aanpak is dat je 'ontwikkelingsgericht en vertrouwenwekkend' omgaat met leerlingen. Hierover gaat de mindset theorie. De tweede is dat je positief inspeelt op de top drie van waarbij mensen zich prettig voelen. Dat zijn autonomie, betrokkenheid en competentie, samengevat: abc. Hierover gaat een veelgebruikte, krachtige motivatietheorie.

 

Als je als docent en begeleider gedrag laat zien dat past bij deze theorieën, dan vergroot dat leren & ontwikkelen en het gevoel van welbevinden bij leerlingen.

Het doel van deze online module is kennismaken met deze theorieën. Je krijgt ook twee praktijksituaties om mee te oefenen. Eén waarin je de mindset theorie gaat toepassen en één waar je dat gaat doen met de motivatietheorie.

Deze module gaat verder met iets meer informatie over de mindset theorie. Direct daarna volgt een praktijkvoorbeeld waarin je de theorie toepast.

Inleiding

Mindset is een ander woord voor je overtuiging over ontwikkelbaarheid van capaciteiten. De soort overtuiging die je hebt, bepaalt hoe je denkt over je eigen ontwikkelbaarheid en ook over die van andere mensen. Overtuigingen zijn sterk ingeprente gedachten.

Het indringende aan overtuigingen is dat ze:

-    zijn aangeleerd: het meeste in je jeugd- en   

      jongvolwassentijd,

-    effect hebben zonder dat je het doorhebt,
-    een sterke invloed hebben op het omgaan met jezelf,  
      leerlingen en ook collega’s.

 

 

 

De grondlegger van de mindset theorie is Carol Dweck. Zij onderscheidt twee uitersten.

1.  de ‘fixed (vaste) mindset’:

     leren, ontwikkelen, veranderen is in beperkte mate mogelijk.

2. de ‘groei mindset’:

     leren, ontwikkelen, veranderen is in hoge mate mogelijk.

Soms wordt ook nog gesproken over een ‘mixed mindset’.
Dan spelen zowel fixed als groei overtuigingen een rol.  

Mindset theorie

Ten opzichte van een fixed mindset is denken en handelen vanuit een groei mindset in veel opzichten gunstiger. Dat is bijvoorbeeld zicht- en merkbaar in de positieve omgang van een persoon met de zogeheten zes ingrediënten voor groei:

 
  1: uitdagingen,

  2: inspanning,

  3: obstakels/fouten,

  4: feedback,

  5: succes van anderen,

  6: samen leren.

Als je vanuit een groei mindset communiceert met anderen over deze punten, dan heeft dat een gunstig effect op de mindset van de ander.

  

 

 

‘

Heb je er vragen over?’ of ‘Snap je wat ik heb uitgelegd?’

De vragen gaan beide over of iemand ergens begrip over heeft. Maar de mindset verschilt. Een groei mindset is de basis van de eerste zin: je bent nieuwsgierig naar het begrip van de leerling. De tweede zin (fixed mindset) roept eerder op dat je daarover twijfelt.

Groei mindset gunstig

Je mindset is te vergelijken met een computerprogramma in je brein. Het programma wordt actief in leersituaties. Dat ‘actief worden’ gebeurt automatisch. Dus zonder dat je daarvan bewust bent.

In het algemeen heb je een bepaalde voorkeur in je mindset. Tegelijkertijd kan onder invloed van de sociale omgeving mindset verschuiven naar meer 'fixed' of juist naar meer 'groei'.

Ook kun je, als je wilt, kun je jouw mindset ontwikkelen naar steeds meer een groei mindset.   

Groei Mindset op school 

Scholen zien het opnemen van ‘groei mindset’ in de omgang met leerlingen steeds meer als cruciale voorwaarde voor het succesvol bereiken van leerprestaties.

Op naar het praktijkvoorbeeld!

Mindsets kunnen verschuiven

In de klas bespreekt de docente Nederlands een opgave over voltooid deelwoorden.
De docente zegt tegen leerling Mats : ‘'Gezien de ontwikkeling die jij gemaakt hebt bij andere voltooid deelwoorden, denk ik dat je ook bij dit voltooid deelwoord kunt uitvinden of hier een 'd' of een 't' past.

Vraag 1:
Als je kijkt naar wat deze docente zegt tegen Mats: welke mindset neemt ze als uitgangspunt?

Praktijkvoorbeeld mindset

1. Fixed mindset
2. Groei mindset

Antwoordsleutel vraag 1: 
 B (groei mindset) 

De docente spreekt vanuit hoge overtuiging over de ontwikkelbaarheid van Mats. Dat roept vertrouwen bij hem op dat hij zich kan ontwikkelen.

In dit specifieke geval dat hij kan uitzoeken of het voltooid deelwoord met een 'd' of 't' is. 

Vraag 2:
Wat gebeurt er waarschijnlijk met de mindset van Mats?

1. Meer fixed
2. Blijft gelijk
3. Meer groei

Antwoordsleutel vraag 2: C

De mindset gaat meer naar groei. 

Je kunt ook kiezen voor 'blijft gelijk'. Als hij al van uit een groei mindset denkt en handelt. Het draagt in geen geval bij aan een verschuiving naar een (meer) fixed mindset. 

Met je (begeleiders)gedrag heb je invloed op motivatie van leerlingen, en ook je collega’s. Jouw gedrag kun je zo kiezen, dat je positief aan hun motivatie bijdraagt.

De eerder genoemde drie belangrijke bouwstenen in de theorie gaan over:
-    ruimte om zelf te beslissen (autonomie)
-    erbij horen, in verbinding zijn (betrokkenheid)
-    vooruit komen in kennen en kunnen (competentie).

Hoe meer je bijdraagt aan de behoefte van iemand aan abc, hoe krachtiger die motivatie wordt.

Motivatie theorie

Verschillende vormen

Er zijn verschillende vormen van motivatie. Uiteenlopend van 'geen motivatie' tot 'optimaal vanuit jezelf gemotiveerd zijn'.

Hoe optimaler iemand gemotiveerd is, hoe meer die gaat bijdragen aan z’n eigen leren en ontwikkelen.

Door het vervullen van abc toe te passen in het omgaan met leerlingen, open je twee belangrijke toegangswegen voor leren en ontwikkelen. Ten eerste kunnen leerlingen zelf keuzes maken over hun leeraanpak. En ten tweede staan ze meer open voor verwachtingen en structuren die je als docent communiceert. Via deze toegangswegen wordt motivatie dus versterkt.

 


 

 

Bekend is, dat als je in je aanpak handelt vanuit;

-    straffen & belonen,

-    negatieve feedback,

-    vergelijken met anderen,

-    lage verwachtingen uiten,

dit behoeften in abc belemmert.

Aan de andere kant, werkt bevorderend;

-   kaders geven waarbinnen keuzevrijheid mogelijk is,

-   helpen bij keuzes maken,

-   ontwikkelingsgerichte feedback geven,

-   en negatieve emoties-bij-leren ombuigen.

Op naar het praktijkvoorbeeld!

In de klas bespreekt de docent een wiskundesom met Marie.
Hij zegt: ‘Je moet de punten op pagina 3 volgen. Wat op pagina 5 staat moet je even vergeten. Als je er niet uitkomt, dan moet je maar even opletten hoe anderen het hebben gedaan.’

Vraag 1:
Als je kijkt wat deze docent zegt tegen Marie: op welke elementen van 'abc' is er invloed?
Meerdere antwoorden mogelijk.

Praktijkvoorbeeld motivatie theorie

1. Ruimte om zelf te beslissen. (autonomie)
2. Erbij horen, in verbinding zijn. (betrokkenheid)
3. Vooruitkomen in kennen en kunnen. (competentie)

Antwoordsleutel vraag 1: 
A en C. 

A: De docent zet de autonomie van Marie onder druk met

‘moet de punten op pagina drie volgen en ‘wat op pagina 5 staat moet je even vergeten’. 

C: omdat de docent ‘als je er niet uitkomt’ zegt tegen Marie.

'C' gaat juist over bijdragen of ondersteunen aan  vooruitkomen in kennen en kunnen.  

Alternatief: 'Kijk eens naar de punten op pagina 3, die brengen je wellicht verder. Je kunt ook mij of klasgenoten een vraag stellen, als je dat wilt.

Vraag 2:
Wat gebeurt er met de motivatie van Marie?

1. Blijft gelijk
2. Vermindert
3. Vermeerdert

Antwoordsleutel vraag 2: B

De motivatie vermindert. 

De docent zegt wat Marie moet doen in haar aanpak. Daarmee ontneemt hij haar autonomie. Ook draagt hij niet bij aan haar behoefte om competentie te ervaren door te zeggen:  'Als je er niet uit komt....'

Als je hebt gekozen voor gelijk blijven, dan zou dat kunnen door persoonlijke factoren bij Marie.  Zo kan zij meer vaardig zijn in het omgaan met de manier waarop de docent communiceert, of is zij heel gemotiveerd voor het vak. 

Het draagt in geen geval bij aan vermeerdering van motivatie. 

Jullie hebben nu kennisgemaakt met het project #NoFilter en twee praktijkvoorbeelden van de groei mindset- en motivatie theorie.

We hopen dat we jullie nieuwsgierig hebben maakt naar de voorstelling, de projectdagen en deskundigheidsbevordering!

Tot ziens op de studiedag!

Team #NoFilter

Tot zover!