Allesomvattende LessonUp Werkwoordspelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Toets werkwoordspelling

persoonsvorm *

onderwerp*  

samengestelde zinnen *

infinitief *

voltooid deelwoorden *

voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord *

tegenwoordige/verleden tijd zwakke/sterke werkwoorden *

Gebiedende wijs *

Disclaimer!

In deze samenvattende LessonUp kun je in het kort de theorie van alle toetsstof doornemen. Om te leren kun je het beste gebruik maken van de lessen zelf en van het opdrachtenboekje

Werkwoordspelling

BEGIN

ALTIJD

met het zoeken

naar

de 

Persoonsvorm

Onderwerp

Het onderwerp van de zin kun je omschrijven als: 'WIE (degene die) of WAT (datgene dat) iets DOET óf IS'. 

Persoonsvorm

In elke zin staan werkwoorden. 

Één daarvan is de persoonsvorm.

De persoonsvorm geeft aan het getal, de hoeveelheid en de tijd van de zin. 

Tijdproef

Zet de zin in een andere tijd (maak van een zin in de tegenwoordige tijd de verleden tijd en andersom). Het werkwoord dat verandert is de persoonsvorm.

Joost wil graag een ijsje.                       Tegenwoordige tijd.

Joost wilde graag een ijsje.                 Verleden tijd.

Wil - Wilde = Wil is dus de persoonsvorm.

Getalproef

De getalproef: verander het getal (enkelvoud/meervoud) van het onderwerp. Het werkwoord dat verandert is de persoonsvorm.

- Ik kijk vanavond naar de beste film die ooit gemaakt is.

- Wij kijken vanavond naar de beste film die ooit gemaakt is.

--> Kijk is dus de persoonsvorm

Persoonsvorm

Infinitief

Het infinitief is het hele werkwoord. 

bv: ‘maken’, ‘rennen’, ‘werken’, ‘koken’ en ‘denken’

De hobbyboer maakt appelmoes. (geen infinitief)

De hobbyboer wil appelmoes maken. (wel infinitief)

Onvoltooid deelwoord (od)

Een onvoltooid deelwoord geeft aan HOE iemand bezig is.

- Huilend stapte de vrouw in de auto.

Een onvoltooid deelwoord maakt GEEN deel uit van het werkwoordelijk gezegde.

- Ik wil juichend over de finishlijn gaan. 

Je spelt het onvoltooid deelwoord als 'infinitief + d' (soms + 'de')

Voltooid deelwoord (vd)

Heeft altijd een hulpwerkwoord van 'hebben', 'zijn' of 'worden' bij zich.

- Ik heb iets gevonden.

- Jij wordt geridderd.

- Mevrouw De Vries is door meneer Van Vliet gepest.

vd van sterke ww: vergeet de 'n' op het eind niet. :-)

vd van zwakke ww: pak 't ex-kofschip er eventueel bij.

Bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord

Je schrijft het zo kort mogelijk op.

*De verbrede straat ligt vol zand

*De gevluchte crimineel is opgepakt

*De afgebrande schuur wordt opgeruimd

Maar let op: de verrotte appel

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Het voltooid deelwoord kan als bijvoeglijk naamwoord worden gebruikt. Het voltooid deelwoord staat dan voor een zelfstandig naamwoord. Het zegt dus iets meer van een zelfstandig naamwoord (mensen, dieren, dingen of planten).

De standaardregel is dat het voltooid deelwoord verlengd wordt met een extra e

De aardappelen zijn aangebrand (voltooid deelwoord). 

De aangebrande aardappelen (bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord)

Gebiedende wijs

De gebiedende wijs enkelvoud wordt gebruikt zonder onderwerp en heeft dezelfde vorm als de stam van het werkwoord:

Loop door.

Eet je bord leeg.

Schrijf dat op.

Soms wordt de infinitief gebruikt:

Niet roken.

Deur sluiten.