2.3 Stroomgebied een stroomstelsels

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

§ 2.3  Het stroomgebied van de Rijn

Openingsfoto 2.3

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

De Rijn bij de Duitse stad Boppard.

mooie meander

Benodigde voorkennis 

Je weet wat een regen-, smeltwater en gemengde rivier is
Je weet wat stroomafwaarts is;
Je weet wat debiet en regiem is;
Je weet wat klimaatverandering is;

Zie Basisboek 94 

Tekst

M. samenvattingen van de volgende Basis-boeknummers: 

B92 Waterkringloop

B94 Rivieren

B96 Debiet en regiem

Wat is de waterkringloop?

Neerslag

Wind

Rivieren

Grondwaterafvoer

Verdamping

transpiratie

evaporatie

Welke drie soorten rivieren bestaan er?

Op de afbeelding hiernaast is het ....... afgebeeld?

1. Stroomstelsel
2. Stroomgebied
3. Gemengde rivier
4. Waterscheiding

regiem

De schommelingen in de waterafvoer. 

Regenrivier

Hoogste debiet

Piekavoer

Gletsjerrivier

Laagste debiet

Regiem

Regenwater

Smeltwater

VMBO/Havo niet 

Hoe heet de grens tussen twee stroomgebieden?

Wat is het debiet van een rivier?

1. Grens tussen twee stroomgebieden.
2. Het gebied dat afwatert op de hoofdrivier van een stroomstelsel.
3. Schommelingen in de waterafvoer van een rivier (in de loop van een jaar).
4. De hoeveelheid water die op een bepaald punt door de rivier stroomt

Hoe noem je de schommelingen in de waterafvoer? (in de loop van een jaar)

1. Regiem
2. Verhang
3. Debiet
4. Verval

Het grote plaatje

Stroomgebied Rijn en Maas

Bovenloop

Gemengde rivier

Rivier die behalve regenwater ook smeltwater van gletsjers afvoert.

Groot verhang

Het verval per kilometer.

Veel verwering en erosie

Antw. LD 1

Middenloop / Boven Rijnse laagvlakte. 

Ook regen rivieren

Afnemend stroomsnelheid

Ontstaan meanders

Natuurlijke bocht in een rivier.

Horsten en Slenken

Ontstaan van Horsten en Slenken

Antw. LD 2

slenk

Horst

Horst

Vogezen

Zwarte Woud

Antw. LD 1, 2 en 4

Antw. LD 3

Benedenloop

Klein verhang

Het verval per kilometer.

Lage stroomsnelheid

Sedimentatie en deltavorming

Antw. LD 5

Antw. LD 5

Afnemende vertragingstijd

verstening

Toename van het bebouwde oppervlak en de infrastructuur.

ontbossing

Het weghalen van vegetatie

W

WAT GEEFT DE KAART WEER (LEGENDA)?

A

Algemene patroon?
WAAR VEEL? WAAR WEINIG? GEBRUIK SPREIDINGSWOORDEN

U

Uitzonderingen

WELKE GEBIEDEN VALLEN BUITEN HET ALGEMENE PATROON?

W

Windrichtingen. 

BESCHRIJF MET BEHULP VAN WINDRICHTINGEN (EN TOPONIEMEN)

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Hoog verhang

klein verhang

Waterscheiding

Debiet

Regiem

Havo / Vwo

Waarom stroomt de Rijn in de Boven-Rijnse Laagvlakte langzamer dan in de bovenloop?

1. A) Omdat het water daar minder diep is.
2. B) Omdat de rivier daar breder is en meer ruimte heeft.
3. C) Omdat de rivier door een middelgebergte stroomt.
4. D) Omdat de rivier daar meer sediment afzet.

Waarom heeft de Rijn zich in de benedenloop gesplitst in verschillende rivierarmen?

1. Door de hoge stroomsnelheid in de monding.
2. Omdat het water daar sneller stroomt.
3. Omdat de rivier in de bergen stroomt.
4. Door sedimentatie die de rivierbedding verstopt.

Welke rol speelde de Rijn in de middeleeuwen voor de steden langs de Midden-Rijn?

1. Het was een belangrijke bron van drinkwater.
2. Het was een belangrijke handelsroute die leidde tot de groei van steden.
3. Het zorgde voor overstromingen die steden verwoestten.
4. Het diende als een natuurlijke grens tussen verschillende koninkrijken.

Wat is een kenmerk van delta's, zoals die ontstaan zijn door de Rijn en andere rivieren in West-Nederland?

1. Ze zijn altijd hoog en bergachtig.
2. Ze zijn droog en onvruchtbaar.
3. Ze zijn vruchtbaar en dichtbevolkt, maar hebben een grote kans op overstromingen.
4. Ze hebben geen invloed op de omgeving.