Concept 14: Rivierbeleid (Nederland)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Klimaatadaptatie kust

Basiskustlijn en zandsuppletie

Zandsuppletie

 Rivierbeleid

Wat is een rivier?

De basis

Drie Nederlandse rivieren:

Maas

Rijn

IJssel

Dwarsprofiel rivier

Ruimte voor de rivier

Uiterwaardvergraving

Het geheel of gedeeltelijk afgraven van de uiterwaard zodat er meer water in het winterbed past.

Nevengeul

Relatief kleine geul die min of meer evenwijdig aan de hoofdgeul loopt en die bij een gemiddelde waterstand en bij laagwater niet of nauwelijks water afvoert, maar die bij hoogwater de afvoercapaciteit van de rivier vergroot.

Verdieping

Het uitbaggeren van het zomerbed is duur en doordat de rivier steeds nieuw slib aanvoert, helpt deze maatregel maar voor korte tijd.

Kribverlaging

Het verlagen van de kribben om bij hoogwater de opstuwing te verminderen.

Rivierbedverruiming

Het landinwaarts verplaatsen van de winterdijk om een grotere waterafvoer mogelijk te maken. Heet ook rivierbedverbreding.

Obstakelverwijdering

Verwijdering van een obstakel of begroeiing uit het rivierbed dat de waterafvoer belemmert.

Dwarsprofiel rivier

Buitendijkse maatregelen

1. Rivierbedverruiming

2. Rivierbedverdieping

3. Uiterwaardvergraving

4. Nevengeul

5. Kribverlaging

6. Dijkverlegging

7. Obstakelverwijdering

Binnendijkse maatregelen

8. Retentiebekken

9. Noodoverloopgebied

Werkvorm: Wat zien we?

Extra geul bij Deventer

Werkvorm: Wat zien we?

Verbreding uiterwaard bij Borgharen

Het jaar is: 1995

Oplossing: Ruimte maken voor de rivier

W

WAT GEEFT DE KAART WEER (LEGENDA)?

A

Algemene patroon?
WAAR VEEL? WAAR WEINIG? GEBRUIK SPREIDINGSWOORDEN

U

Uitzonderingen

WELKE GEBIEDEN VALLEN BUITEN HET ALGEMENE PATROON?

W

Windrichtingen. 

BESCHRIJF MET BEHULP VAN WINDRICHTINGEN (EN TOPONIEMEN)

Samenvatting 6.3 en 6.4 

Samenvatting antwoorden

Atlaskaarten

Afsluitende foto

Wat zie je?

Waar komt het voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de afsluitende foto

Rivieren zonder nevengeulen kun je vergelijken met snelwegen zonder parkeerplaatsen en tankstations. Het water jakkert er met hoge snelheid doorheen en voor maar een beperkte groep "weggebruikers" is er plaats. Sterke en snelle vissen redden zich wel, maar de jonge dieren en de organismen van rustig water overleven het niet. Eén hoofdstroom zonder zijgeulen is biologisch gezien erg beperkt. Een natuurlijke rivier wordt juist gekenmerkt door afgesneden meanders, meestromende nevengeulen en poelen, die alleen bij hoogwater in contact staan met de rivier. Hier is plaats voor oeverbegroeiing, in het water gevallen bomen en een rijke schakering van waterorganismen. De hoofdstroom is de slagader; het netwerk van nevengeulen de aders en haarvaten en samen zorgen ze voor de explosie van leven. De aanleg van nevengeulen speelt in die zin een cruciale rol in het ecologische herstel van de rivier.

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃

LessonUp oefenvragen

Welke maatregel van ruimte voor de rivier zie je hier?

1. Obstakelverwijdering
2. Ontpoldering
3. Dijkverhoging
4. Kribverlaging

Welke maatregel van ruimte voor de rivier zie je hier?

1. Obstakelverwijdering
2. Uiterwaardevergraving
3. Dijkverhoging
4. Dijkverlegging

Welke maatregel van ruimte voor de rivier zie je hier?

1. Ontpoldering
2. Aanleg nevengeul
3. Dijkverhoging
4. Kribverlaging

Bij droogte kan er verzilting optreden. NL kan dan te kort krijgen aan zoetwater. Waar heeft NL een zoetwatervoorraad?

1. In de Maas
2. In het IJsselmeer
3. In Duitsland
4. In de Rijn