Ethogram + protocol

• biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Gedrag - Ethogram en protocol

Wat gaan we doen?

Deze les is bedoeld om paragraaf 6 van hoofdstuk 5 door te nemen, aangezien we deze hadden overgeslagen.

Je leert tijdens deze les om het gedrag van dieren te bestuderen, wat een belangrijk onderdeel is van het werken als dierenbioloog!

Leerdoelen

Na deze les weet je:

- Wat een ethogram is en hoe je deze moet maken
- Wat een protocol is en hoe je deze moet maken

- Hoe je aan het gedrag van dieren vastlegt in een protocol en hiermee het gedrag kan bestuderen.

Wat is ethologie?

Ethologie, ook bekend als gedragsethologie, is een onderdeel binnen het vak biologie waarbij het gedrag van dieren centraal staat.

Wat is een ethogram?

Een ethogram is dus een onderdeel in de ethologie. 

- Het is een lijst waarin beschreven staat hoe een bepaald dier zich gedraagt (de handelingen van  het dier).

Deze handelingen geef je een afkorting, zodat je het gedrag snel kan noteren. Zie de 2  voorbeelden op de volgende dia's: 

Ethogram

Een deel van een ethogram van het gedrag "hond komt naar baas".

Belangrijk

Bij het noteren van gedrag mag je niet de emotie noteren.

Je schrijft dus alleen op wat je ziet.

De hond laat zijn tanden zien.

Welke beschrijving is juist?

1. De hond is boos
2. De hond is blij
3. De hond laat zijn tanden zien
4. De hond voelt zich bedreigd

Maak een ethogram

Je gaat 5 minuten kijken naar de live stream en vult al het gedrag in wat het gekozen dier doet + Afkortingen + Uitleg.
Dit kan op het werkblad die je hebt gekregen. 

https://explore.org/livecams

Opdracht 1

Maak nu zelf een ethogram op het werkblad die je hebt gekregen.

Benoem hierin bepaalde gedragingen die een dier kan gaan doen en geef deze een afkorting en een korte uitleg.

Bijvoorbeeld:

Slapen - Sl - Het dier ligt op de grond en heeft zijn ogen dicht

Wat is een protocol?

• Een protocol is een tabel met meerdere kolommen waarin je de gedragselementen zet van een dier dat je observeert. 

Gedragsonderzoek

Onderzoeksmethodes:

                                    Ethogram    >

Protocol  v

-

-

Opdracht 2:

Op de achterkant van het werkblad zie je een leeg protocol. Vul deze in terwijl je kijkt naar de volgende video van apen. Schrijf zoveel mogelijk handelingen van de aap op.

(Als sommige handelingen niet je ethogram stond, schrijf je deze toch op in het protocol en voeg je dit later toe aan je ethogram)

Artis

In Artis kies je één dier om te bestuderen. Kies dan ook een dier die altijd zichtbaar is en actief bezig is.

Schrijf dit gedrag op in een ethogram + protocol die je meekrijgt en neem deze een week later mee naar de biologieles.

Artis

De onderzoeksvraag die we tijdens de biologieles gaan beantwoorden is:
- Hoe verschillend is het gedrag van een dier in de dierentuin in vergelijking met hetzelfde dier dat in het wild leeft?