Schimmels en bacteriën breken de resten af tot ammoniak (NH4+) en ammonium (NH3)
Dit heet ammonificatie
Anaeroob proces
Slide 5 - Tekstslide
Nitrificatie
Nitrificerende bacteriën
Nitrietbacteriën zetten ammonium en ammoniak om in nitriet (NO2- )
Nitraatbacteriën zetten nitriet om in nitraat (NO3- )
Aeroob!
Slide 6 - Tekstslide
Chemosynthese
Nitrietbacteriën zetten ammonium en ammoniak om tot nitriet (NO2- ) 2 NH3 + 3 O2 → 2 NO2- + 2 H2O + 2 H+ + energie
Nitraatbacteriën zetten nitriet om in nitraat (NO3- ) 2 NO2- + O2 → 2 NO3- + energie
Met deze energie kunnen de bacteriën glucose maken uit CO2 en H2O zonder zonlicht: Chemosynthese
De bacteriën zijn chemo-autotroof
Slide 7 - Tekstslide
Denitrificatie
Denitrificerende
bacteriën gebruiken nitraat (NO3- ) als energiebron:
stikstofgas (N2)
ontstaat hierbij.
Anaeroob proces
Slide 8 - Tekstslide
Stikstoffixatie
Vlinderbloemen (oa klavers) leven in symbiose met knolletjesbacteriën die N2 uit de lucht omzetten in NH3
Dit heet stikstoffixatie en gebeurt in de wortelknolletjes
Vlinderbloemen worden ondergeploegd
Door nitrificatie wordt er NO3- gemaakt
Dit proces heet groenbemesting
Slide 9 - Tekstslide
N-kringloop in het echte leven
Slide 10 - Tekstslide
Koolstofkringloop
Binas 93F
Slide 11 - Tekstslide
Korte koolstofkringloop
Slide 12 - Tekstslide
Slide 13 - Tekstslide
Eutrofiëring
Slide 14 - Tekstslide
Eutrofiëring
Voedselrijker worden van water/bodem
vb sloot
alg->watervlo-> brasem-> snoek
Slide 15 - Tekstslide
Examenopgave
2018 I
maken opdr. 29
Slide 16 - Tekstslide
Slide 17 - Tekstslide
Antwoorden
Slide 18 - Tekstslide
Welke begrippen ken je nog meer van de thema's ecologie & mens en milieu?
Slide 19 - Tekstslide
Heterotroof en autotroof
Slide 20 - Tekstslide
Autotroof vs heterotroof
Autotroof: maakt zelf organische stoffen door fotosynthese
Heterotroof: eet andere organismen om aan organische stoffen te komen
Slide 21 - Tekstslide
Examenvraag
2017 - II
vraag 2
Slide 22 - Tekstslide
Slide 23 - Tekstslide
Slide 24 - Tekstslide
Trofisch niveau: een schakel in een voedselketen
Producenten (autotroof) Zetten anorganische stoffen om in organische stoffen Consumenten (heterotroof) Hebben organische stoffen nodig voor maken andere organische stoffen Reducenten (heterotroof) Zetten organische stoffen om in anorganische stoffen zorgen voor mineralisatie
Slide 25 - Tekstslide
Slide 26 - Tekstslide
Slide 27 - Tekstslide
Habitat
Natuurlijke leefomgeving van een soort
Leefomgeving van een organisme met specifieke biotische en abiotische factoren
Slide 28 - Tekstslide
Niche
De rol die het organisme speelt in het ecosysteem Interactie met het ecosysteem voeding; wat eet het, door wie wordt hij gegeten ? Andere taken; nest bouwen, graven etc.
Niche
Slide 29 - Tekstslide
Examenopgave
2018-I
opdr. 27 & 28
Slide 30 - Tekstslide
Slide 31 - Tekstslide
Slide 32 - Tekstslide
Slide 33 - Tekstslide
Piramide van energie
Slide 34 - Tekstslide
Productie
Producenten door
foto-/chemosynthese: energie uit zonlicht --> chemische energie.
bruto primaire productie (BPP)
Gebruiken producenten voor:
- brandstof: dissimilatie (D)
- bouwstof: groei/ontwikkeling (NPP)
NPP = BPP - D
Slide 35 - Tekstslide
Slide 36 - Tekstslide
Draagkracht
De draagkracht is de maximale populatiegrootte waarvoor in een gebied voldoende voedsel, schuil- en nestplaatsen zijn.
Beperkende factoren remmen de populatiegroei waardoor deze onder de draagkracht blijft, zoals concurrentie van andere soorten, predatie, onvoldoende voedsel, ziektes en andere oorzaken van sterfte.
Slide 37 - Tekstslide
Dynamisch evenwicht
Schommelingen rond de draagkracht
Predatorenpiek altijd ná prooipiek (ook dal)
Slide 38 - Tekstslide
Accumulatie van persistente stoffen
Slide 39 - Tekstslide
Symbiose
M: mutualisme (beiden soorten hebben voordeel). Bijvoorbeeld: korstmossen, wortelknolletjes bij vlinderbloemigen, bittervoorn en zoetwatermossel
C: commensalisme (een soort heeft voordeel; de ander heeft geen nadeel, maar ook geen voordeel). Bijvoorbeeld: zeepok op een mossel
P: parasitisme (een soort heeft voordeel; ander heeft nadeel). Bijvoorbeeld: spoelwormen, bloedzuigers, lintwormen, etc.
Slide 40 - Tekstslide
Slide 41 - Tekstslide
Broeikasteffect vs versterkt broeikaseffect
Natuurlijk broeikaseffect
Versterkt broeikaseffect
Slide 42 - Tekstslide
Verspreidingsgebied
Areaal: daar waar de soort op aarde voorkomt.
Bepaald door de tolerantiegrens voor abiotische factoren (=beperkende factor)
Slide 43 - Tekstslide
Beperkende factor
De factor (abiotisch) die de snelheid of de groei van het proces bepaalt doordat er slechts een gelimiteerde hoeveelheid van beschikbaar is.
