§1.4 H3 De nieuwe kaart van Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

H1 De eerste wereldoorlog

1.4 De nieuwe kaart van Europa

§1.4 aan het einde vd les weet je:

- hoe na de WOI de vrede werd gesloten: Vrede van Versailles

- dat er veel nieuwe staten ontstonden

- dat het nationalisme grote invloed had

- hoe de Republiek Turkije is ontstaan

- dat er toch weer spanningen tussen allerlei volkeren ontstonden

Vredesonderhandelingen 

in Parijs

januari 1919

Een wapenstilstand (1918) is nog geen vrede. Hierover werd 

tussen januari en juni 1919 onderhandeld in de spiegelzaal van Versailles 

Vrede van Versailles.

precies vijf jaar na de moord op Frans Ferdinand werd het Verdrag getekend

0

Wat werd er in 1919 geregeld in het Verdrag van Versailles?

1.  vrede met Duitsland

2. kaart van Europa werd veranderd omdat:

- grote oude rijken verdwenen (Oostenrijk-Hongarije, Ottomaanse Rijk, Russische Tsarenrijk en Duits keizerrijk

- nieuwe landen ontstaan (Polen, Finland, Estland, Letland, Litouwen)

2. oprichting Volkenbond

0

Verdrag = Diktat

- Duitsland werd zwaar bestraft 

- Duitsland mocht niet meebeslissen

- het Verdrag werd opgelegd (= Diktat): Duitsland moest akkoord gaan anders werden de gevechten hervat

Belangrijkste maatregelen verdrag van Versailles

• Duitsland moest gebieden afstaan
• Duitsland moest herstelbetalingen doen 
• Duitsland verloor zijn koloniën
• Duitsland mocht geen groot leger meer hebben (maximaal 100.000 troepen)

De Duitsers noemen het verdrag ook wel het Dictaat van Versailles.

14 punten van Wilson (VS)

• Vrijheid voor alle volken: elk volk moet een eigen land hebben, met eigen grenzen (= zelfbeschikkingsrecht)

• Democratie voor alle landen

• Oprichting Volkenbond (voorloper Verenigde Naties: eerst praten, dan vechten. Duitsland geen lid VS en Rusland ook niet).

Tegengestelde uitgangspunten

Woodrow Wilson 

--> milde vrede

'lasting peace' 

14 punten 

- zelfbeschikkingsrecht 

- Volkenbond

Europa na WO I

-Finland, Estland, Letland, Litouwen (voormalig Rusland)

-Habsburgse Rijk zwak door intern nationalisme 

Tsjecho-Slowakije, Nieuw Polen, Kroaten, Serven, Bosniërs en Slovenen werden Joegoslavië, Hongarije, Oostenrijk

Vóór WO1

Stichting Turkse Republiek 

• Ottomaanse rijk gevallen
  
• Volkenbond (ENG/FRA) laten Turkije opsplitsen in overleg met Turkse   Sultan.
  
• De Arabische delen worden mandaatgebieden (= gebied dat door   Volkenbond wordt bestuurd) van de Volkenbond.
  
• Turkse nationalisten willen einde maken aan dit bestuur.
  
• O.L.V. Mustafa Kemal Atatürk (grondlegger van Turkije) werd in 1923 de Republiek Turkije gesticht.
  

Nieuwe spanningen

-Zelfbeschikkingsrecht niet overal toegepast, bv. Oostenrijk (geen Anschluss).

-Duitsers tegen hun zin onderdanen van Polen en Tsjecho-Slowakije.

-Volkenbond machteloos (DU, SU en VS deden niet mee)

Nieuwe spanningen ontstaan

• Nieuwe landen ontstaan na val Rusland, namelijk: Estland, Letland, Litouwen, Polen, Finland.
  
• Vele Duitsers kregen tegen hun zin in een nieuw land (deel van Polen en Tsjecho-Slowakije).
  
• Onverdraagzaamheid tussen volkeren door komst natiestaten
• Opkomst van Adolf Hitler: wraak tegen verdrag van Versailles en is tegen een veelvolkerenstaat.

Hoe bekijk je een spotprent?

• 1e stap: Wat zie je? Geef hiervan een beschrijving
  
• 2e stap: Welke tekst staat er bij of in de spotprent?
  
• 3e stap: Zie je symboliek/ symbolen in de spotprent?
  
• 4e stap: Welk onderwerp/ thema of welke gebeurtenis behandelt de spotprent?
  
• 5e stap: Geef de mening van de tekenaar en/ of probeer de gestelde vragen te beantwoorden.
  

Verklaar de spotprent

League of Nations = Volkenbond

The dog of war

Aan de slag:

Maken opdracht 1,2,3,4,5,6, en opdracht 8

Klaar en nagekeken/verbeterd vrijdag as einde van de les

SO §1.1-1.3 Vrijdag 20 september. Leren aantekeningen, begrippen, tijdslijn)