Athene

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Athene

G4 Grieks

Lesdoelen Pallas 22 - Athene

Je kunt..

• uitleggen wat stadstaten (πολεις) zijn.

• uitleggen wat kolonies zijn.

• uitleggen waarom de Grieken kolonies stichtten in andere gebieden.

• uitleggen hoe de Grieken omgingen met andere culturen.

• kenmerken noemen van de samenleving van Athene.

Stadstaten (πολεις)

• Het landschap van Griekenland bestaat uit een deel vaste land en honderden eilanden. Ook zijn er vlaktes, steile bergen en heuvels.
• Door dit versnipperde landschap was contact tussen steden moeilijk.
• Elke stadstaat (πολις) had haar eigen bestuur. Er waren wel honderdend πολεις in 'Griekenland' en omgeving.

De Poleis

Dezelfde

• Taal
• godsdienst
• onderwijs
• wetenschap

Bevolkingsgroei

Wat is bevolkingsgroei?

Hoe kon de bevolking groeien tijdens de landbouwrevolutie ?

Gevolgen van een bevolkingsgroei?

• geen ruimte om te wonen, stadstaat uitbreiden
• Oorlogen tussen stadstaten
• Mensen willen ergens anders gaan wonen : er kwamen kolonies

De Atheense samenleving

De Spartaanse samenleving

Kolonisatie door πολεις. Waarom?

Waarom? Oorzaken van kolonisatie:

• maar 20% van de grond is geschikt
    voor landbouw.
• de bevolking groeide, boeren konden
   daardoor niet meer genoeg voedsel
   voor iedereen produceren.

Kolonies buiten Griekenland

• Sommige Grieken trokken weg per schip over de Middellandse Zee 

•  Kolonies in Spanje, Italië en Turkije (aan kusten)

• Tussen de kolonies en het 'moederland' ontstond veel handel

• Gevolg-->  verspreiding van de  Griekse cultuur (zoals: mythologie, beeldhouwkunst, enz.)

De Griekse wereld omstreeks 500 v.chr.

De samenleving van Athene

1. Atheense mannen, zij hadden stemrecht.
   
   
2. Niet-Atheense mannen, zij hadden geen stemrecht. = μετοικοι
   
   
3. Vrouwen.
   
   
4. Slaven.
   
   

• Maatschappij is een ander woord voor samenleving

Stadsmuren

Athene werd beschermd door lange stadsmuren. Deze muren liepen niet alleen om de stad zelf, maar ook vanaf de stad tot aan de kust zes kilometer verderop. Daar lag de havenstad Piraeus, waar schepen dagelijks producten voor Athene aanvoerden.

Akropolis

Dit is de Akropolis, een hoge rots in Athene. Hier bouwden de Atheners een versterking om heen te vluchten als er gevaar dreigde. De enige route naar boven was een steile trap. Later bouwden de Atheners er prachtige tempels voor de belangrijkste goden van hun stad.

Parthenon

Bovenop de Akropolis stond de grootste tempel van de stad: het Parthenon. Deze tempel was gebouwd voor de godin Athena. Zij was de beschermgodin van de stad en de stad was naar haar vernoemd.

De stoa 

Deze overdekte zuilengang gaf beschutting tegen regen en zon. Het was dé plek in Athene om vrienden te ontmoeten. Er werd gediscussieerd door geleerden, zaken gedaan door handelaren en geroddeld over de buren.

De agora 

Op dit plein midden in de stad werd markt gehouden. Boeren van rondom de stad verkochten er olijven, honing en ander voedsel. Bakkers stonden er met brood, slagers met vlees en ook vishandelaren met vis. Er waren ook handelaren met producten uit allerlei andere streken van rond de Middellandse Zee.

Tempel van Hephaistos 

Deze tempel was voor Hephaistos, de god van het vuur en de smeedkunst. Hij werd vereerd door pottenbakkers en metaalbewerkers. De tempel stond dicht bij de wijk waar deze ambachtslieden woonden en werkten.

De samenleving van Athene

Parthenon

- Tempel voor Athena

- Beeld godin Athena

- Middeleeuwen: kerk

- 15e eeuw: moskee

- 20e eeuw restauratie (luchtvervuiling)

Explosie

De Turken bewaarden explosieven in het Parthenon. Venetianen schoten een kanonskogel door het dak en een deel van het Parthenon ontplofte.

Pallas Athena

- De godin van Athene

- Te herkennen aan haar speer, schild en vaak ook uil

- Was de godin van de wijsheid, krijgskunst en vrede

- Ook al godin voordat Athene bestond (myceense tijd)

Athena                        Poseidon

Panathenaiën

Feest voor Athena

Wat zou er te doen zijn tijdens de Panathenaiën?

1. Sport en muziekfestivals
2. Sport en polieke redevoeringen
3. Politieke redevoeringen en muziekfestivals
4. Oorlogen met andere πολεις

Het hoogste gedeelte van de polis heet de Akropolis en hier waren vaak tempels op gebouwd.

De agora het centrale plein binnen een stadstaat waar gepraat en gediscussieerd kon worden.

Griekenland kreeg een geldeconomie

Lesdoelen Pallas 22 - Athene

Je kunt..

• uitleggen wat stadstaten zijn.

• uitleggen wat kolonies zijn.

• uitleggen waarom de Grieken kolonies stichtten in andere gebieden.

• uitleggen hoe de Grieken omgingen met andere culturen.

• kenmerken noemen van de samenleving van Athene.

Noem drie dingen die iedere Griekse stadstaat in de Oudheid op een eigen manier had geregeld.

Vul de juiste woorden in bij 1 en 2:
Griekenland had in de Oudheid al ....1........vruchtbare landbouwgrond. Toen de bevolking ging.......2....,leidde dat tot een voedseltekort.

Welke zin over de samenleving van de oude Grieken is niet juist?

1. De Grieken vonden het heel normaal dat een deel van de mensen niet vrij was, maar bezit van een ander.
2. De meeste mensen verdienden hun brood in de landbouw.
3. Er werden koloniën gesticht omdat de Griekse grond niet genoeg voedsel opbracht.
4. Handel en ambachten waren de belangrijkste economische activiteiten.

Welke bewering over de Griekse stadstaat is niet juist?

1. Een stadstaat is een stad met omliggend gebied.
2. Een stadstaat was in de Oudheid de belangrijkste stad in een staat.
3. Grieken noemden een stadstaat een polis.
4. Iedere stadstaat had zijn eigen wetten.