Grammatica - Grammatica in talen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Lezen

           Welkom

Ochtend

Mijn tuin slaapt.

Ik zie zijn adem:

mist tegen het raam.

Mijn tuin droomt

van geel en blauw.

En wat hij droomt,

dat zal bestaan.

Als de zon is opgegaan.

                                                                             (Sjoerd Kuyper)

Wat gaan we doen vandaag?

• De doelen voor deze week bespreken
• Uitleg  Grammatica in talen/ ontleden
• Aan de slag!
• Afsluiten van de les

Wat ga je deze week leren?

• Ik weet wat grammatica is, wat de functie hiervan is en hoe talen in hun grammatica kunnen verschillen.
• 
  
• Ik kan officiële en onofficiële grammaticaregels herkennen.
  
• 
  
• Ik weet wat de kenmerken en functie van zn, lw en bn zijn in een zin.
  
• 
  
• Ik kan in een zin bepalen wat zn, lw en bn zijn.
  
• 
  
• Ik kan bijzonderheden met zn, lw en bn in een gegeven zin aanwijzen en uitleggen.
  
• 
  
• Ik kan zelf nieuwe voorbeelden bedenken van zinnen die bijzonderheden hebben met zn, lw en bn.
  
  
• Ik weet hoe je werkwoordsvormen en soorten werkwoorden herkent in een zin.

Grammatica in talen

Regels

• afspraken over hoe je de taal gebruikt

Hij geeft haar een boek.

Niet: Hij geeft een boek haar.



Grammatica

• Officiële grammatica:

vastgelegde regels

vooral schrijftaal

• Onofficiële grammatica:

niet vastgelegde regels

spreektaal

Wat is volgens jou het nut van grammatica?

Waar denk je aan bij het woord ontleden?

Taal- en redekundig ontleden

• ontleden

 

• Taalkundig ontleden
  

 = soort woord (woordsoorten)

De man loopt.

De / man / loopt.

lidwoord / zelfstandig naamwoord / werkwoord

Taal- en redekundig ontleden

• Redekundig ontleden = de functie van zinsdelen benoemen

De scorende spits omhelst zijn teamgenoten.

omhelst = persoonsvorm

de scorende spits = onderwerp, degene die iets doet

zijn teamgenoten =  lijdend voorwerp, degene die iets overkomt

taalkundig ontleden

Welke onderdelen horen bij taalkundig en welke bij redekundig ontleden?

taalkundig ontleden

redekundig ontleden

persoonsvorm en deel van het gezegde

zelfstandig naamwoord

lidwoord

bijwoordelijke bepaling

bijvoeglijk naamwoord

onderwerp

werkwoord

gezegde, samen met de persoonsvorm

voorzetsel

Aan de slag!

Bestuderen: HB blz. 142-143

Maken: OB blz. 84 -85 opdracht 9 tot en met 13

Tot morgen!