Examentraining maatschappijkunde

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Herhaling politiek: rechtstaat en stromingen

Nederland is een rechtstaat

• Een land waarin de rechten en plichten van de overheid zijn vastgelegd

Kenmerken van een rechtstaat

• Er is een grondwet
• In de grondwet staan grondrechten
• Er is rechtsbescherming 
• Er is een onafhankelijke en onpartijdige rechtelijke macht
• Er is sprake van democratie  
• De macht is niet handen van één persoon of een kleine groep

Trias politica

Wetgevende macht

Stelt wetten vast waaraan de burgers en de overheid zich moet houden.

Ministers, Eerste en Tweede Kamer

Rechtelijke macht

Beoordeeld of wetten goed worden uitgevoerd en doet uitspraak in conflicten

Rechters

Uitvoerende macht

Zorgt ervoor dat goedgekeurd beleid wordt uitgevoerd

Ministers en ambtenaren 

Oefenopdrachten

Maak Vraag 1 en 2 op het blad oefenopdrachten. 

5 minuten, daarna bespreken. 

Politieke stromingen

Een verzameling van ideeën over hoe men het beste het land kan besturen

De drie grote stromingen

L

Sociaal-democratie

- Vinden gelijkheid belangrijk

- Eerlijke verdeling van geld en macht

- Komen op voor armen en zwakkeren

- Actieve overheid

Christen-democratie

- Vinden geloof en naastenliefde belangrijk

- Mensen moeten voor elkaar zorgen

- Overheid moet alleen helpen als het niet anders kan

Liberalisme

- Vinden vrijheid en eigen verantwoordelijkheid belangrijk

- Komen op voor ondernemers en bedrijven

- Passieve overheid

Twee andere stromen

Ecologische stroming: komen op voor natuur en milieu

Nationalisme: trots zijn op je land, willen zo min mogelijk bemoeienis uit het buitenland

Oefenopdrachten

Maak vraag 3 en 4 op het blad oefenopdrachten

5 minuten, daarna bespreken

Aan de slag

• Als je nog niet klaar bent met de actualiteitsopdrachten, dan ga je hier nu mee aan de slag 
• Heb je deze opdrachten klaar, ga dan leren voor het examen
• Tip: maak samenvattingen 

Herhaling Politiek: Regering en parlement

Wat gaan we deze les doen?

• Korte herhaling taken van regering en parlement
• Invulschema opdracht 
• Verder werken actualiteiten opdracht / oefenexamens maken 

Landelijk bestuur NL

• Parlement: Eerste en Tweede Kamer
• Regering: Ministers + de koning
• Kabinet: Ministers + de staatssecretarissen 

Taken van het parlement

Wetgevende macht

• Het goed of afkeuren van wetsvoorstellen 
• Controleren of de ministers hun werk goed doen 

Taken van de regering

Wetgevende en uitvoerende macht

• Het maken van wetsvoorstellen 
• Het uitvoeren van wetten 
• Het opstellen van de miljoenennota  

Aan de slag

• Maak de schema opdracht (5 minuten)
• Klaar? Kijk de opdracht na
• Hierna ga je:
• Of verder werken aan je actualiteiten opdracht
• Of aan de slag met het oefenexamen  
• Of je gaat oefenen met samenvattingen schrijven
• 9:15 gezamenlijk afsluiten

Herhaling bestuurslagen en invloed burgers

Wat gaan we deze les doen?

• Herhaling taken gemeente, provincie en EU (10 minuten)
• Zelfstandig aan de slag eerste uur (30 minuten)
• Herhaling invloed burgers en politieke besluitvorming (10 minuten)
• Zelfstandig aan de slag tweede uur (30 minuten)

	Volksvertegenwoordigers	Dagelijks bestuur	Voorzitter
Landelijk	Tweede Kamer	Regering / Kabinet	Minister-President
Provincie	Provinciale staten	Gedeputeerde staten	Commissaris van de koning
Gemeente	Gemeenteraad	College van B en W	Burgermeester
Europa	Europees parlement	Europese commisie	Voorzitter van de Europese commisie

Taken van de provincie en de gemeente

Provincie	Gemeente
Regelt ruimtelijke ordening in de provincie	Uitvoeren van landelijke wetten
Toezicht houden op milieu wetgeving	Regelen woningbouw en onderhoud wegen
Onderhoud van provincie wegen	Verschaffen van paspoorten, bouwvergunningen, etc.

Europese Unie

Doelstellingen: 

• Vrede en veiligheid  
• Economische samenwerking
• Zorgen voor welzijn burgers
• Beschermen Europese Waarden

Aan de slag

Je gaat:

• Of verder werken aan je actualiteiten opdracht
  
• Of aan de slag met het oefenexamen
  
• Of je gaat oefenen met samenvattingen schrijven

11:20 korte pauze, daarna nog klein stukje uitleg

Stel: de overheid maakt plannen om een kerncentrale in jouw gemeente te bouwen, maar jij bent het hier niet mee eens. Wat zou je kunnen doen om dit tegen te houden?

Een burger kan invloed hebben door:

• Te stemmen
• Lid van een partij te worden
• Te demonsteren
• Media op te zoeken
• Een petitie of burgerinitiatief te tekenen 

Aan de slag

Je gaat:

• Of verder werken aan je actualiteiten opdracht
  
• Of aan de slag met het oefenexamen
  
• Of je gaat oefenen met samenvattingen schrijven

12:05 samen afsluiten 

Wat is geen doelstelling van de Europese unie?

1. Vrede en veiligheid
2. Economische samenwerking
3. Beschermen van Europese waarden
4. Buitenlandse inmenging verminderen

Wie zijn geen volksvertegenwoordigers?

1. Leden van de Tweede Kamer
2. Leden van het Kabinet
3. Leden van het Europees Parlement
4. Leden van de gemeenteraad

Een groep klimaatactivisten protesteert in Den Haag. Bij welke stap van politieke besluitvorming past dit het beste?

1. De wens wordt een politiek probleem
2. Bedenken van oplossingen
3. Het nemen van een besluit
4. Terugkoppeling