H5.1 De invloed van de Golfstroom

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

De invloed van de Golfstroom (1/2)

Leerdoelen

Ophalen kennis van gisteren

Uitleg

Werken aan opdrachten

Leerdoelen

Deze les leer je:

• Wat de invloed is van de Golfstroom op de temperatuur in Noord-Europa
  
• Welke invloed wind heeft op de temperatuur
  
• Hoe je een windroos kunt aflezen
• Je kunt de volgende begrippen uitleggen: luchtstreken, poolstreken, poolcirkel, gematigde zone, subtropen, tropen, aanlandige wind, aflandige wind
  

Kennis ophalen

• Uit welke drie onderdelen bestaat een klimaat?
• Neerslag, temperatuur en wind
• Noem twee oorzaken waardoor loodrechte zonnestralen veel warmte op aarde geven?
• (1) De afstand door de dampkring is klein en (2) de zon verwarmt een klein oppervlak
  

Wanneer de zon loodrecht op de evenaar staat begint bij ons de lente / herfst

Begrippen die hierbij horen:

Breedteligging

Breedtecirkel

Hoge breedtegraad

Lage breedtegraad

Luchtstreken

Figuur 2.9 uit het Basisboek

Begrippen die hier ook bij horen:

Luchtstreken

Poolstreken - poolcirkels

Gematigde zone

Subtropen

Tropen

Figuur 2.9 uit het Basisboek

Verschillende begrenzingen

Wiskundig en op basis van temperaturen

Figuur 2.10 uit het Basisboek

Golfstroom en westenwind

Golfstroom en westenwind

Je ziet de weerkaart van Scandinavie in februari 

Opdracht in tweetallen:

• Vergelijk de temperatuur tussen de plaatsen Kuusamo in Finland en Mo i Rana in Noorwegen. Er is een verschil in temperatuur terwijl deze plaatsen wel op dezelfde breedte liggen.
• Hoe komt dat denk je?
• Kom je er niet uit, zoek dan informatie in je boek of op internet.

Wind en zeestromen kunnen zorgen voor temperatuurverschillen tussen plaatsen met dezelfde breedteligging.

Invloed zeestroom op de temperatuur

    Zeestromen: Stroming van zeewater die ontstaat doordat de wind langduring uit één richting waait.

De warme Golfstroom brengt warm water vanaf de Golf van Mexico naar de westkust van Europa. Dit merken we ook in Nederland.

Het warme water van de Golfstroom zorgt er voor dat het aan de westkust van Europa nooit heel erg koud is.

Aanlandige wind

Aflandige wind

• Zomer: zeewater warmt langzaam op -> de wind is daardoor koel -> aan de kust is het daardoor koeler dan in het binnenland.
• Winter: zeewater koelt langzaam af -> de wind is niet zo koud -> aan de kust is het daardoor warmer dan in het binnenland.

• Wind van zee naar land = aanlandige wind
• Wind van land naar zee = aflandige wind

Golfstroom en westenwind

Bron: KNMI

Golfstroom en westenwind

Bron: KNMI

Vaardigheid: windroos aflezen

Leerdoelen

Deze les leer je:

• Wat de invloed is van de Golfstroom op de temperatuur in Noord-Europa
  
• Welke invloed wind heeft op de temperatuur
  
• Hoe je een windroos kunt aflezen
• Je kunt de volgende begrippen uitleggen: luchtstreken, poolstreken, poolcirkel, gematigde zone, subtropen, tropen, aanlandige wind, aflandige wind
  

Samengevat

De temperatuur wordt beïnvloed door:

• Breedteligging (zon)
  
• Zeestromen
• Wind
  

Werken aan opdrachten

Begin met de opdrachten van paragraaf 5.1

Als je daarmee klaar bent: Werk verder volgens de studiewijzer.

Huiswerk: Leren paragraaf 5.1

De invloed van de Golfstroom (2/2)

Leerdoelen

Ophalen kennis van vorige week

Uitleg

Werken aan opdrachten

Leerdoelen

Deze les leer je:

• Je kunt de begrippen midzomernacht en poolnacht uitleggen.
• Je kunt uitleggen waarom er een midzomernacht en poolnacht zijn op de noordpool en zuidpool.
  

Kennis ophalen

Kennis ophalen

Kennis ophalen

• De Golfstroom zorgt in de winter voor ... temperaturen aan de kust dan in het binnenland
• warmere
  
• De golfstroom zorgt in de zomer voor ... temperaturen aan de kust dan in het binnenland
• koelere
  

Golfstroom boven de poolcirkel

• Hammerfest (Noorwegen) ligt boven de poolcirkel

• Door de Golfstroom is het er 's winters een paar graden onder nul
  

Poolnacht en Midzomernacht

De situatie op de noordpool:

Poolnacht: de zon komt in de winter (eind november - eind januari) niet boven de horizon.

Midzomernacht (pooldag): de zon gaat in de zomer (half mei - eind juli) niet onder.

Waar of niet waar

• Midzomernacht betekent dat het dag en nacht donker blijft.
• Niet waar
• In de poolnacht wordt het overdag niet licht.
• Waar
• Poolnacht en midzomernacht bestaan niet op het zuidelijk halfrond.
• Niet waar

Leerdoelen

Deze les leer je:

• Je kunt de begrippen midzomernacht en poolnacht uitleggen.
• Je kunt uitleggen waarom het midzomernacht en poolnacht wordt op de noordpool en zuidpool.
  

Werken aan opdrachten

Maak de opdrachten bij paragraaf 5.1

(denk ook aan online opdrachten)

Als je klaar bent: verder werken volgens studiewijzer

Huiswerk: afronden opdrachten paragraaf 5.1

Bekend, benieuwd, bewaard

• Wat gebeurt er als er een gat in de dampkring komt?
• Hoe herstelt de ozonlaag?
• Hoe lang duurt het voordat er geen noord- en zuidpool meer zijn => Hoe lang duurt het voordat het ijs op de noord- en zuidpool gesmolten is?
  

Bekend, benieuwd, bewaard

• Dampkring bestaat dankzij de zwaartekracht. Zonder dampkring zou het op aarde overdag heel heet zijn en 's nachts ontzettend koud => geen leefbare planeet.
  
• Op wat meer dan 10 km van het aardoppervlak bevindt zich een laag in de dampkring die veel ozon bevat. Dit is een bepaald molecuul. Ozon absorbeert een groot deel van de schadelijke ultraviolette straling van de zon. Ozon kan worden afgebroken in combinatie met bepaalde andere stoffen. In de jaren '70 kwam men er achter dat door de mens geproduceerde chemicaliën ozon afbraken. Een toename van de ultraviolette straling op aarde heeft een toename van het risico op huiskanker en staar tot gevolg en kan ook bij planten en dieren tot schade lijden. Er zijn veel richtlijnen gekomen om uitstoot van stoffen die ozon afbreken te verbieden. De ozonlaag is zich aan het herstellen. Hoe lang het precies gaat duren is niet bekend, want het herstel hangt van meerdere factoren af (bijvoorbeeld vulkaanuitbarstingen).
  
• Het merendeel van het ijsoppervlak van het Noordpoolgebied is zeeijs (bevroren oceaanwater). De zuidpool is een eiland omringd door oceaan. Het grootste deel van het ijsoppervlak bestaat uit landijs. Het ijs op de noordpool smelt sneller dan op de zuidpool. Er zijn schattingen dat het ijs op de noordpool tussen 2040 en het eind van de eeuw volledig verdwenen is. Er zijn nog geen schattingen dat ook op de zuidpool al het ijs op korte termijn weg zal zijn.
  

Breedteligging en temperatuur hebben niks met elkaar te maken

1. Waar
2. Niet waar

Hoe lager de breedteligging van een plaats, hoe kouder het is

1. Waar
2. Niet waar

De Golfstroom komt vanuit het

1. Noorden
2. Oosten
3. Zuiden
4. Westen

Aflandige wind in de winter is warm

1. Waar
2. Niet waar

De overheersende windrichting in Nederland is

1. Noordenwind
2. Westenwind
3. Zuidenwind
4. Oostenwind

Aanlandige wind in Nederland is westenwind

1. Waar
2. Nietwaar

Het noorden van Noorwegen ligt boven de poolcirkel, het is daar nooit heel erg koud.

1. Waar
2. Nietwaar