13.1 tm 13.3

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Subdomein C5: overheidsbeleid t.a.v. het buitenland

13.1 vormen van internationale samenwerking

Er zijn allerlei vormen van internationale samenwerking: bilateraal en multilateraal / intergouvernementeel en supranationaal. 

Multilateraal : tussen meer partijen. Het kan gaan om bijvoorbeeld een verdrag, overeenkomst, afspraak, contact of handelssysteem tussen meer partijen.

VB van een multilateraal verdrag: is het Verdrag van Lissabon, dat ondertekend is door de (destijds) 27 lidstaten van de Europese Unie.

Wanneer er maar twee partijen zijn, spreken we van bilateraal.

Intergouvernementeel:  tussen ('inter') regeringen ('gouvernementen'). 

Het gaat om besluiten die uitsluitend door nationale regeringen samen worden genomen en dus niet door een instelling die boven de lidstaten staat, zoals de Europese Unie.

Supranationaal: boven ('supra') de staat ('nationaal'). 

Het gaat om alle afspraken en regels die internationale organisaties zoals de Verenigde Naties, Wereldhandelsorganisatie of de Europese Unie kunnen maken en waaraan de landen die lid zijn, zich moeten houden.

Belangrijke internationale organisaties zijn: 

de VN, het IMF en de Wereldbank, de Wereldhandelsorganisatie (WTO), de NAVO en de EU.

De verenigde naties

VN Veiligheidsraad

Doel: Veiligheid!

Door: onderhandelen -> afspraken maken

Veiligheidsraad

Belangrijkste orgaan van de VN is de Veiligheidsraad. Deze Vergadering beslist of er ingegrepen moet worden. 

De Veiligheidsraad bestaat uit vijftien leden van de Verenigde Naties, waaronder vijf permanente leden: China, Frankrijk, Rusland, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. De andere tien leden worden voor een termijn van 2 jaar gekozen.

Wereldbank en IMF

Op het eind van de 2e Wereldoorloog werd in het plaatsje Bretton Woods het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Wereldbank opgericht. Het IMF leent geld aan landen die door een economische crisis geen geld hebben. De Wereldbank helpt ontwikkelingslanden door geld te lenen. Als voorwaarde stellen beide instituties dat een land democratisch moet worden bestuurd. Er moet dus sprake zijn van Good Governance. Verder stimuleren het IMF en de Wereldbank vrijhandel. Indien een land geld leent bij het IMF of de Wereldbank moet het land zijn importtarieven en exportsubsidies afschaffen. 

WTO

Er zijn nu 159 landen bij de WTO aangesloten. De WTO vertegenwoordigt meer dan 97% van alle handel in de wereld.

 Eén van de belangrijkste taken van de WTO is het oplossen van dergelijke handelsconflicten.

Komt bijelkaar wanneer de Raad van de Europese  Unie geen beslissing heeft kunnen nemen. Bestaat uit de regeringsleiders van de lidstaten. De leiders overleggen over de richting van beleid en hakt evt. knopen door

Elke 5 jaar gekozen. Voor Nederlandse kiezers zijn er Nederlandse kandidaten. Vergelijkbaar met de Tweede Kamer (wetgevend + controleren). Ook de Raad van Ministers stemt over wetsvoorstellen

Is het belangrijkste besluitvormende orgaan van de EU. Stemt net als Europees Parlement over wetsvoorstellen. Welke ministers (uit lidstaten) in de Raad zitten is afhankelijk van het ondewerp dat besproken wordt.

Dagelijks bestuur van de EU. Vergelijkbaar met ons kabinet (wetgeving + uitvoering). Alle lidstaten van de EU sturen 1 commissaris naar de Europese Commissie. Deze commissarissen denken aan het belang van de EU in haar geheel

Europese Hof van Justitie

Onafhankelijke rechterlijke macht die waakt over de EU wetten.
Zorgt dat de wetten van de EU overal op dezelfde wijze worden nageleefd en toegepast. Ook bedrijven en burgers kunnen naar het Hof stappen.

Raad van de Europese Unie

Oprichting van de Navo

• Opgericht in april 1949
  

• Noord-Atlantische Verdragsorganisatie
  

• Oorspronkelijk militair bondgenootschap tussen Noord-Amerika en West-Europa tegen het communisme

• De NAVO bestaat nog steeds
  

Nederland is gebaat bij een welvarende en veilige wereld. Een eigen herkenbaar, actief en verregaand geïntegreerd buitenlands beleid is dus essentieel. 

Realistisch buitenlands beleid dient de Nederlandse belangen en de internationale rechtsorde.

Om de focus daarbij te versterken en de effectiviteit te vergroten richten we ons primair op bewezen samenwerkingsverbanden als de EU, NAVO en VN, de buurlanden van de EU en de ‘ring van instabiliteit’ rondom Europa.

 Het kabinet investeert fors in diplomatie, krijgsmacht en ontwikkelingssamenwerking

 De nadruk ligt bij militaire interventies op crisisbeheersing, vredesmissies en wederopbouw maar Nederland deed de laatste jaren ook mee bij de inzet in het hoge geweldsspectrum.

Vredesmissies

'Blauwhelmen'

110.000 militairen, agenten en burgerpersoneel actief voor VN

Doel = Vrede bewaren

Nederland is actief in 5 missies

https: