4.2 Duitsland wordt een republiek, 1918-1925

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom!

Geschiedenis

H3

16 december 2024

Op tafel:

iPad, schrift, schrijfgerei

Planning

• Kahoot hoofdstuk 2


• Uitleg 4.2.1
• Uitleg 4.2.2
• Klassikale opdracht
• Zelfstandig werken

create.kahoot.it

Tijd voor aantekeningen!

Schrijf alles wat dikgedrukt en schuingedrukt op het bord staat.

4.2 Duitsland wordt een republiek, 1918-1925

Na WO1: 1918

• Duitse volk gaf de keizer Wilhelm II de schuld van de nederlaag.
  
• De marine in opstand.
• Het leger wilde de keizer niet langer gehoorzamen. 
  

Na WO1: 1918

• In november 1918 vroeg Wilhelm II in Nederland asiel aan.
  
• 'Bekendste asielzoeker van Nederland'
• Nederland: neutraliteitspolitiek

Ex-keizer Wilhelm II (1933)

Huis Doorn

Een nieuw bestuur

• Sociaaldemocratische en liberale partijen: een democratie 
  
• Maar andere partijen waren het hier niet mee eens.
  

Spartakisten

• De Duitse communisten die probeerden de macht te grijpen
• Verwees naar de slaaf Spartacus
  
• Spartakusbond: Rosa van Luxemburg, Karl Liebknecht
• 1919: mislukte staatsgreep

Onvrede

• Duitse verlies van WO1 -> vernedering bij nationalisten en militairen
  
• "Duitsland had de oorlog nog prima kunnen winnen."

Dolkstootlegende

Legende: de communistische partijen en de democratische partijen zouden stiekem de wapenstilstand hebben geregeld.

Een nieuwe bestuur

• 1918: Het Duitse Keizerrijk -> De Weimarrepubliek 
• Duitsland: parlementaire democratie

1919: Vrede van Versailles

- Duitsland gebieden in Europa af moest staan aan de overwinnaars. 

- Duitsland al haar koloniën moest afstaan.

- Duitsland de oorlogsschade moest vergoeden door herstelbetalingen van 132 miljard goudmark.

- Het Duitse leger niet groter mocht zijn dan 100.000 soldaten.

- In het grensgebied met Frankrijk, het Rijnland, mochten geen soldaten meer verblijven.

- Duitsland als enige schuldig was aan de oorlog.

Vrede van Versailles: gevolgen

• 132 miljard goudmark (zo'n 1750 miljard euro): diepe economische crisis 
  
• 1923: Franse leger bezet het Ruhrgebied (groot industriegebieden)
• Fabrieksarbeiders in opstand -> lonen verhogen -> geldbiljetten bijdrukken
• Grote inflatie

brood van 1 kilo 201.000.000.000 mark

Nov. 1923: staatsgreep

Een poging om de Weimarrepubliek te beëindigen.

• Nationaalsocialisten, leider: Adolf Hitler
• Conservatieve nationalisten, leider: generaal Erich Ludendorff
• Staatsgreep mislukt -> Hitler in de gevangenis

Wat is het verband met de dolkstootlegende?

Korte pauze

Blijf in het lokaal, tenzij je naar de wc moet.

Vraag dit dan even aan de docent.

Aan de slag

Wat: maak opdrachten 1, 2, 5, 6 & 8 van 4.2

Hoe: alleen, overleggen mag, oortjes mogen in

Klaar? Laat je werk aan de docent zien

Toch weer iets beter

- Het Dawesplan van de Verenigde Staten

- Nieuwe verkiezingen voor de president van de republiek

Duitsland leek dus tot 1929 op de goede weg om een vreedzame, nieuwe staat te worden.