weer en klimaat 1.4

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Lesplanning

Herhaling deel 1 van het hoofdstuk weer en klimaat.

Nederland en Spanje

Let op: PTA Weer en klimaat in de Spaarneweek

Nederland en Spanje

VS

Extreem weer in de VS

Leerdoelen

Je kent de kenmerken van het weer in Nederland en Spanje.

Je begrijpt waardoor de verschillen in weer tussen Nederland en Spanje ontstaan.

Je kunt de juiste informatie halen uit weerkaarten en klimaatgrafieken.

Leerdoelen

Je kent de kenmerken van het weer in Nederland en Spanje.

Het weer in NL

• Nederland ligt in de streek van lagedrukgebieden, waar warme lucht uit het zuiden tegen koude lucht uit het noorden bots >  de warme lucht stijgt op en koelt af, waardoor er neerslag ontstaat > frontale regen.

• Neerslagverdeling is niet gelijkmatig.
• Door klimaatverandering is de neerslagintensiteit hoog.

Weer in NL

De zee heeft invloed op de temperatuur in NL:

• Winter: zorgt de zeewind, wind uit het westen, dat het land verwarmt.
• Zomer: zorgt de zeewind, dat het land verkoelt.

Aanwezigheid van drukgebieden:

• Hogedrukgebieden: weinig wind en geen bewolking.
• Lagedrukgebieden: veel bewolking en regen.

Het weer in Spanje

Invloed van de aanwezigheid van drukgebieden voor het weer in Spanje:

• Hogedrukgebied, vooral in de:

- Zomer: geen bewolking, droog.

• Lagedrukgebied, vooral in de:

- Winter: veel bewolking en neerslag. Het hogedrukgebied is naar het zuiden verschoven.

Verschillen weer NL & Spanje

In Spanje is het warmer dan in Nederland. Waarom?

•  breedteligging 
  
•  luchtdruk 
  
•  invloed van de zee 

(Spanje) In de winter:

Depressies vanaf de oceaan, grote bewolkingsgraad, veel neerslag.

(Spanje) In de zomer:

Hogedrukgebied, droogte, negatieve nuttige neerslag

Temperatuurverschillen tussen zomer en winter zijn groter dan in Nederland.

Leerdoelen

Je begrijpt waardoor de verschillen in weer tussen Nederland en Spanje ontstaan.

Het weer in Nederland

Breedteligging

Nederland ligt in een gebied van voornamelijk lagedrukgebieden.
Hier botst warme lucht uit het zuiden tegen koude lucht uit het noorden (polen).
We liggen ook nog eens aan zee, dat heeft veel invloed op onze temperatuur en neerslag.

In een hogedrukgebied stijgt warme lucht op tot grote hoogte in de atmosfeer. Daar koelt de lucht af en zakt langzaam weer naar de aarde. De dalende lucht warmt hierdoor op waardoor wolken oplossen en het dus veelal mooi weer is.

De dalende lucht zorgt voor een hogere luchtdruk op de aarde. De dalende lucht verplaatst zich vervolgens richting gebieden met een lagere druk. Daar stijgt de warme lucht weer op. Een lagedrukgebied ontstaat. De lucht koelt af en verspreidt zich. Wanneer de lucht afgekoeld is begint deze weer terug te zakken.

De atmosfeer is altijd opzoek naar een gelijke druk. De lucht is dus in beweging. Door die beweging ontstaat er wind. De wind draait om het hogedrukgebied heen. De wind rondom een hogedrukgebied draait altijd rechtsom. Om een lage drukgebied draait de wind in een tegengestelde richting dan bij een hogedrukgebied.

Uit jarenlange metingen is gebleken dat de neerslagkans bij een lage luchtdruk groter is dan bij een hoge luchtdruk. Zie anderstaande tabel:

In een hogedrukgebied stijgt warme lucht op tot grote hoogte in de atmosfeer. Daar koelt de lucht af en zakt langzaam weer naar de aarde.

De dalende lucht warmt hierdoor op waardoor wolken oplossen en het dus veelal mooi weer is.
De dalende lucht zorgt voor een hogere luchtdruk op de aarde.
De dalende lucht verplaatst zich vervolgens richting gebieden met een lagere druk.

Daar stijgt de warme lucht weer op. Een lagedrukgebied ontstaat. 

Situatie in de zomer

Situatie in de winter

In een hogedrukgebied stijgt warme lucht op tot grote hoogte in de atmosfeer. Daar koelt de lucht af en zakt langzaam weer naar de aarde. De dalende lucht warmt hierdoor op waardoor wolken oplossen en het dus veelal mooi weer is.

De dalende lucht zorgt voor een hogere luchtdruk op de aarde. De dalende lucht verplaatst zich vervolgens richting gebieden met een lagere druk. Daar stijgt de warme lucht weer op. Een lagedrukgebied ontstaat. De lucht koelt af en verspreidt zich. Wanneer de lucht afgekoeld is begint deze weer terug te zakken.

De atmosfeer is altijd opzoek naar een gelijke druk. De lucht is dus in beweging. Door die beweging ontstaat er wind. De wind draait om het hogedrukgebied heen. De wind rondom een hogedrukgebied draait altijd rechtsom. Om een lage drukgebied draait de wind in een tegengestelde richting dan bij een hogedrukgebied.

Uit jarenlange metingen is gebleken dat de neerslagkans bij een lage luchtdruk groter is dan bij een hoge luchtdruk. Zie anderstaande tabel:

De lucht koelt af en verspreidt zich. Wanneer de lucht afgekoeld is begint deze weer terug te zakken.

De atmosfeer is altijd op zoek naar een gelijke druk. De lucht is dus in beweging. Door die beweging ontstaat er wind. De wind draait om het hogedrukgebied heen. De wind rondom een hogedrukgebied draait altijd rechtsom. 

In een hogedrukgebied stijgt warme lucht op tot grote hoogte in de atmosfeer. Daar koelt de lucht af en zakt langzaam weer naar de aarde. De dalende lucht warmt hierdoor op waardoor wolken oplossen en het dus veelal mooi weer is.

De dalende lucht zorgt voor een hogere luchtdruk op de aarde. De dalende lucht verplaatst zich vervolgens richting gebieden met een lagere druk. Daar stijgt de warme lucht weer op. Een lagedrukgebied ontstaat. De lucht koelt af en verspreidt zich. Wanneer de lucht afgekoeld is begint deze weer terug te zakken.

De atmosfeer is altijd opzoek naar een gelijke druk. De lucht is dus in beweging. Door die beweging ontstaat er wind. De wind draait om het hogedrukgebied heen. De wind rondom een hogedrukgebied draait altijd rechtsom. Om een lage drukgebied draait de wind in een tegengestelde richting dan bij een hogedrukgebied.

Uit jarenlange metingen is gebleken dat de neerslagkans bij een lage luchtdruk groter is dan bij een hoge luchtdruk. Zie anderstaande tabel:

Uit jarenlange metingen is gebleken dat de neerslagkans bij een lage luchtdruk groter is dan bij een hoge luchtdruk.
Zie tabel:

Situatie in de zomer

Situatie in de winter

Het weer in Spanje en Nederland wordt bepaald door: -> Depressie boven Atlantische Oceaan -> Altijd bestaand hogedrukgebied boven Azoren -> Hogedrukgebieden boven vasteland van Europa

Nuttige neerslag

Neerslag - verdamping = nuttige neerslag.

De hoeveelheid neerslag kan in verschillende landen het zelfde zijn, maar de nuttige neerslag kan dan alsnog verschillen!!!!

Nuttige neerslag

Piekafvoer

Als het waterpeil in een korte periode sterk stijgt, spreek je van een piekafvoer.

Verstening

Regenwater kan de grond niet in!

Piekafvoer

Leerdoelen

Je kunt de juiste informatie halen uit weerkaarten en klimaatgrafieken.

Isobaren

• Isobaren zijn lijnen die plaatsen met

gelijke luchtdruk met elkaar verbinden.

Hoe dichter de isobaren bij elkaar hoe 

harder het waait. 

< 1020 hPa: lagedrukgebied.

> 1020 hPa: hogedrukgebied.

Luchtdruk in hPa

Situatie in de zomer

Situatie in de winter

Zelfstandig aan de slag

Lees paragraaf 1.4!

1.4 opdr. 1,2,4,5,7

Klaar?

Maak opdracht 1 t/m 9 op bladzijde 24

In Spanje zijn veel meer verschillen in het weer dan in Nederland.
Dit komt door:

Het hooggebergte in Spanje is een koud en nat gebied. De lage temperatuur wordt veroorzaakt door de .........

Het mediterraan klimaat is een warmer klimaat dan het Nederlandse gematigd klimaat. Dit komt door het verschil in ..............tussen Spanje en Nederland.

Het steppeklimaat is erg droog. De .......... zorgt voor de aanvoer van droge lucht.

1. Tropisch klimaat
2. Droog klimaat
3. (Gematigd) zeeklimaat
4. Pool klimaat

1. Tropisch klimaat
2. Droog klimaat
3. Gematigd klimaat
4. Nat klimaat

Droog klimaat

Tropisch klimaat

Gematigd klimaat

Klimaat met weinig neerslag

Klimaat met zachte winters en koele zomers

Klimaat waar het vaak vriest

Klimaat met hoge temperaturen en veel neerslag

Klimaat met warme zomers en koude winters

Zeeklimaat

Landklimaat

Tropisch klimaat

Droog klimaat

Koud klimaat

Stijgingsneerslag

Frontale neerslag

Stuwingsneerslag

Hoe noem je de lijnen die de verschillen in luchtdruk aangeven?

In de zomer hebben ze in Spanje vooral hogedrukgebieden.

1. juist
2. onjuist