Les 1 - De Verlichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Goedemorgen

Op tafel: schrift en boeken

In je tas: iPad

Pruiken en Revoluties

Tijdvak 7: 1700-1800

vroegmoderne tijd

Plan dit uur

Uitleg Verlichting

Leerdoelen:    

• Je kunt uitleggen hoe rationeel en optimistisch de ideeën van verlichte denkers waren en hoe deze werden toegepast.
• Je kunt verlichte ideeën over godsdienst, sociale verhoudingen, politiek en economie herkennen en verklaren.
  

Basisinformatie

Tijdvak: tijd van pruiken en revoluties (1700-1800)

Periode: vroegmoderne tijd (1500-1800)

Belangrijkste ontwikkelingen:

• de Verlichting
• Voortbestaan van het ancien régime in het verlicht absolutisme
• Europese overheersing, slavenhandel en de opkomst van het abolitionisme
• De democratische revoluties
  

27. Rationeel optimisme en ‘Verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.

28. Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme).

29. Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden Trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme.

30. De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap.

Kenmerkende aspecten

De Verlichting

In de 18e eeuw ontstaat er optimisme over hoe kennis en verstand de mensheid en wereld kan verbeteren.

Met rationalisme konden mensen uit de duisternis (onwetendheid, domheid en intolerantie) naar het licht gaan (kennis, inzicht en verdraagzaamheid)

Deze Verlichting is een revolutie in denken gegroeid uit de wetenschappelijke revolutie van de 17e eeuw.

De Verlichting

Om deze kennis te verzamelen en verspreiden werd de encyclopedie bedacht.

Ook werd kennis in salons verspreid en besproken. Schrijvers, filosofen en andere denkers werden 

uitgenodigd om hun ideeën te delen.

Er ontstonden verenigingen (genootschap)

waarin mensen ideeën uitwisselden of

 samen onderzoek deden

 

Verlichte ideeën

Verlichte denkers dachten na over alle onderdelen van de samenleving. De belangrijkste onderwerpen zijn:

• godsdienst
• sociale verhoudingen
• politiek
• economie

Filosofen zoals Rousseau, Locke, Voltaire,  Montesquieu en Smith hadden uiteenlopende ideeën en oplossingen voor maatschappelijke problemen

Hoe nu verder:

1. Lees de tekst van §7.1 De verlichting
2. Maak van taak 7.1 stap 1, 2 en 3
3. Maak een samenvatting a.d.h.v. deze ontwikkelingen
   

• belang van kennis en rationalisme voor mensheid
  
• waarom heet het 'de verlichting'
• atheïsme, ongelijkheid, mensenrechten, laissez-faire.