Een chemische reactie kun je verkort weergeven in een reactieschema, waarin je de namen en de toestandsaanduidingen van de beginstoffen voor de pijl en van de reactieproducten achter de pijl plaatst.
Toestandsaanduidingen: gas (g), vast (s), vloeibaar (l) en opgelost (aq)
Slide 3 - Tekstslide
Oefening
Het gas stikstofmonoxide wordt omgezet in stikstof en zuurstof.
Schrijf het reactieschema met toestandsaanduiding op.
Slide 4 - Tekstslide
Reactieschema
Ontleding van water
Begin: Water
Eind: Waterstof en zuurstof
Water (l) -> Waterstof (g) + zuurstof (g)
Slide 5 - Tekstslide
Volgende stap
Reactievergelijking
Slide 6 - Tekstslide
Reactieschema
Een reactieschema is in woorden.
Reactievergelijking
Een reactievergelijking is in formules.
water(l) waterstof(g) + zuurstof(g)
2H2O(l)−2H2(g)+O2(g)
Slide 7 - Tekstslide
Reactievergelijking
Reactieschema = woorden
Reactievergelijking = molecuulformules
In een reactievergelijking is er voor en na de pijl een gelijk aantal atomen van elke soort aanwezig.
Je noemt dat een kloppende reactievergelijking.
Slide 8 - Tekstslide
Slide 9 - Tekstslide
Weet je nog? (1/2)
Index: Kleine getalletje in de molecuulformule -> 2 in SO2
Coëfficiënt: getal voor de molecuulformule, 5 in 5 NaCl
Atomen zijn alleen, behalve sommige atomen, die zijn altijd met z'n tweeën: Claudia Fietst In Haar Onderbroek Naar Breda
Slide 10 - Tekstslide
Hoeveel atomen per soort in de volgende notaties?
SO2
? x S
? x O
3 SO2
? x S
? x O
Slide 11 - Tekstslide
Hoeveel atomen per soort in de volgende notaties?
SO2
1 molecuul
2 atoomsoorten
1 x S
2 x O
3 SO2
3 molecuul
2 atoomsoorten
3 x S
6 x O
Slide 12 - Tekstslide
Stappenplan
Deel 1
Schrijf het reactieschema op in woorden
Vervang de woorden door symbolen
Deel 2
Schrijf van elk soort atoom het aantal op, voor de pijl
Schrijf van elk soort atoom het aantal op, na de pijl
Pas het aantal atomen aan door de coëfficiënt te veranderen
Controleer of voor en na de pijl evenveel van elk atoomsoort aanwezig is.
Slide 13 - Tekstslide
3.2 Reactievergelijking
Slide 14 - Tekstslide
Reactievergelijking (Deel 1)
Ontleding van water
Reactieschema:
Reactievergelijking:
Water (l) -> waterstof (g) + zuurstof (g)
H2O -> H2 + O2
Slide 15 - Tekstslide
Reactievergelijking (Deel 2)
H2O -> H2 + O2
H: 2
O:1
H: 2
O:2
Slide 16 - Tekstslide
Reactievergelijking (Deel 2)
2 H2O -> H2 + O2
H: 2 4
O: 1 2
H: 4
O: 2
Slide 17 - Tekstslide
Reactievergelijking (Deel 2)
2 H2O -> 2 H2 + O2
H: 2 4
O: 1 2
H: 2 4
O: 2
Slide 18 - Tekstslide
Reactieschema
Verbranding van methaan
Begin: Methaan en Zuurstof
Eind: Koolstofdioxide en Water
Methaan(g) + Zuurstof(g) --> Koolstofdioxide(g) en Water(l)
Slide 19 - Tekstslide
Reactievergelijking (Deel 1)
Verbranding van Methaan
Reactieschema:
Reactievergelijking:
Methaan(g) + Zuurstof(g) --> Koolstofdioxide(g) en Water(l)
CH4 (g) + O2 (g) --> CO2 (g) + H2O (l)
Slide 20 - Tekstslide
Reactievergelijking (Deel 2)
... CH4 + ... O2 --> ... CO2 + ... H2O
C:
H:
O:
C:
H:
O:
Slide 21 - Tekstslide
Reactievergelijking (Deel 2)
CH4 + O2 --> CO2 + H2O
C: 1
H: 4
O: 2
C: 1
H: 4
O: 4
Slide 22 - Tekstslide
Reactievergelijking (Deel 2)
CH4 + O2 --> CO2 + 2 H2O
C: 1
H: 4
O: 2
C: 1
H: 2 4
O: 3 4
als laatste de moleculen die uit één atoomsoort bestaan
Slide 23 - Tekstslide
Reactievergelijking (Deel 2)
CH4 + 2 O2 --> CO2 + 2 H2O
C: 1
H: 4
O: 2 4
C: 1
H: 2 4
O: 3 4
Slide 24 - Tekstslide
Regels kloppend maken
Voor en na de pijl moeten van elke atoomsoort evenveel atomen zijn
Aan de moleculen zelf mag je niets veranderen (de index verandert niet)
Let op !! Als je op een half getal uitkomt voor de moleculen, doe je alle getallen (coëfficiënten) keer 2
Let op !! Uiteindelijk moeten de coëfficiënten de kleinst mogelijke hele getallen zijn.
Slide 25 - Tekstslide
Oefenen
Reactievergelijkingen kloppend maken leer je alleen maar door het veel te doen.