4H 1920 H6 koolstofchemie les 5

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4H koolstofchemie Hfst 6

les  5 

vandaag:

alkanolen

alkaanzuren en alkaanamines

wat weet je nog van de vorige keer?

1. halogeenbutaan
2. 1,3-dibroombutaan
3. dibroombut-1,3-aan
4. butaandibromide

wat is de juiste structuur van
buta-1,3-dieen ?

1. 
2. 
3. 
4. 

alcohol (alkanolen)

alcohol = alkaan met een -OH groep als karakteristieke groep

naam krijgt achtervoegsel -ol 

naam

2xC = ethaan, -OH groep noem je -ol (achtervoegsel) = ethanol

hoe heet deze?

1. butaan-oh
2. butol
3. butaan-2-ol
4. butaan-3-ol

naamgeving, tot nu toe gehad

stamnamen: alkaan, alkeen

zijgroepen (karakteristieke groepen):

alkyl (ethyl, methyl, diethyl, …)

    halogenen (broom- dichloor-, …) 

alcoholen (-ol, -diol)

vandaag nieuw

karakteristieke groepen:

zuren                     en                           amines

alkaanzuur

alkaan met deze zijgroep: 

bijvoorbeeld butaanzuur

de C van de zuurgroep telt mee bij de langste keten

zuurgroep

4           3            2            1

let op

de C zuurgroep krijgt vrijwel altijd positie '1'

dus je telt vanaf de 'zure' C

alkaanzuur samengevat

zuurgroep -COOH

C van de zuurgroep hoort bij de langste keten

C van de zuurgroep krijgt laagste nummer (C1)

synoniemen: carbonzuur of carboxylgroep

soms ook geschreven als: -COOH

bijvoorbeeld: CH3COOH = ethaanzuur       

alkaanamine

alkaan met deze zijgroep:

bijvoorbeeld propaan-1-amine 

let op

de N van de zuurgroep telt niet mee

bij de langste keten , want is geen C atoom!

welke structuur kan een waterstofbrug aangaan?

1. 
2. 
3. 
4. 

alkaanamine samengevat

alkaan met een amine (-NH2)

de amino-groep zit met het N-atoom aan een C-atoom, 

dus moet een lokatienummer krijgen,

net zoals een methyl of zoals bij een broomalkaan

De N van de amine hoort niet bij de langste koolstofketen

karakteristieke groepen

- voegen extra eigenschappen toe aan koolwaterstoffen

- bijvoorbeeld zodat ze waterstofbruggen aan kunnen gaan

- heeft effect op oplosbaarheid, kookpunt, smeltpunt

HW

maak opgaven 17 t/m 29

Aan de slag!

H5.3

Wat: 33 tm 36 blz 145

Huiswerk: Zie wat