Ruimte

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Beeldaspect Ruimte

Tweedimensionaal en driedimensionaal.

1. Tweedimensionaal heeft 3 dimensies en driedimensionaal maar 2.
2. Driedimensionaal heeft 3 dimensies en tweedimensionaal heeft maar 2.

Ruimte uitbeelding met suggestie.

Vervaging/ atmosferisch perspectief

• Vormvervaging: details verdwijnen

• Kleurvervaging: kleuren worden fel en minder verzadigd

• Textuurvervaging: de huid van voorwerpen en oppervlakten is verder weg niet meer waarneembaar.

Kleurperspectief:
Welke manieren kan je gebruiken om ruimte te creëren

1. Koud-warmcontrast: koude kleuren lijken verder weg dan warme kleuren.
2. Licht-donkercontrast: kleuren/tonen op de voorgrond zijn donker, naar de achtergrond toe steeds lichter
3. Kwaliteitscontrast: kleuren naar de verte toe steeds minder verzadigd (vaak grijzer).
4. Antwoorden van A, B en C kloppen allemaal.

Lijnperspectief

• Horizon: verdeelt het land en de lucht 
• Op ooghoogte van beschouwer
• Lijnen evenwijdig zijn en wijken van ons vandaan.
• lijnen  komen samen op één plek; vluchtpunt (verdwijnpunt) 
• lijnen naar het vluchtpunt: vluchtlijnen.

Middeleeuwen

Vroege Renaissance

Ontwikkeling ruimtewerking

Vroege Renaissance

• Lijnperspectief
  
• Illusie van diepte
• Trompe l'oeil
• Klassieke elementen
• In opdracht van rijke familie.
  

centraal

perspectief

Masaccio: "Heilige drie-eenheid", 1425-28

Centraalperspectief

Lijnperspectief met vluchtpunt in het midden van de horizon

Rafaël, De school van Athene, 1509-1511

• Geïdealiseerde voorstelling van 52 filosofen en geleerden. 
• In opdracht van paus Julius II. 

VERKORTING

EIGEN SCHADUW

SLAGSCHADUW

RUIMTESUGGESTIE 

LIJNPERSPECTIEF

OVERLAPPING

Verdwijnpunt achter hoofdonderwerp

VERDWIJNPUNT

HORIZONLIJN

EVENWIJDIGE LIJNEN

Planperspectief/

coulissenwerking

•  Een plan is een horizontale strook uit het landschap. Meestal worden drie plans gebruikt: 
• voorplan (voorgrond), 
• middenplan 
• achterplan (achtergrond). 

• Overlappen elkaar.
• De verder gelegen plan licht hoger in het vlak. 
• Bij coulissenwerking wordt ook gebruikt van plans, maar dan vooral aan de zijkant van het beeldvlak.
  

Licht-schaduwwerking/plasticiteit Door licht en schaduwwerking suggereer je ruimtelijkheid. Dit noemen we plasticiteit.

 Trompe-l’oeil-effect Het Franse word trompe-l’oeil betekend gezichtsbedrog. Het verschil met de werkelijkheid is niet meer te onderscheiden. Vroeger beschilderde men plafonds zo dat het net leek of er geen plafond meer was, maar een doorkijkje naar de lucht. Trompe-l’oeil is het toppunt van ruimtesuggestie.

Gebruik maken van licht en schaduw suggereer je ruimtelijkheid.   

Bezichtsbedrog. 

Plafonds in kerken = doorkijken naar lucht.

toppunt van ruimtesuggestie

trompe-l’oeil

Licht-schaduwwerking

RUIMTE-UITBEELDING EN STANDPUNT 

standpunt wordt bepaalt door de ooghoogte.

Kikvorsperspectief en vogelperspectief.

welke afbeelding hoort bij welk perspectief denk je?

Kikvorsperspectief

Vogelperspectief

RUIMTE-UITBEELDING EN KADER 

Kader

• baken deel van oneindig beeldvlak af, wat in het kader afspeelt zie je.

Afsnijding

• voorwerp afgesneden , lijkt buiten afsnijding verder te gaan.

Repoussoir = terugduwen.

• grote  donkere vorm op voorgrond (deels zichtbaar) drukt de rest van de voorstelling weg.

mensen in beeld

Persoon in verhouding tot kader: 3 manieren: totaal, half-totaal en close-up

De man begint onderin het schilderij
de bomen verder. Dit heet:

1. overlappen
2. hoger plaatsen
3. verkleining
4. vervaging

Vooraan is het groener dan achteraan dit heet:

1. kleurperspectief
2. vormvervaging
3. kleurvervaging
4. textuurvervaging

De bomen zijn vooraan langer dan achter aan dit heet:

1. verkleining
2. vormvervaging
3. hoger plaatsen
4. overlapping

De donkere struik bedekt de lucht dit heet:

1. hoger plaatsen
2. vormvervaging
3. kleurvervaging
4. overlapping

Vooraan zijn de schaatser beter te zien dan achteraan. Dit heet:

1. kleurvervaging
2. vormvervaging
3. textuurvervaging
4. toonvervaging

Dit meisje heeft duidelijk een lichte en donkere kant. Dit is:

1. Plasticiteit
2. slagschaduw
3. toonvervaging
4. textuurvervaging

Vooraan kan je de bakstenen van de muur nog zien achteraan niet. Dit heet:

1. vormvervaging
2. kleurvervaging
3. toonvervaging
4. Textuurvervaging

De warme kleuren komen naar voren de koude naar achter. Dit is:

1. kleurvervaging
2. kleurperspectief
3. toonvervaging
4. textuurvervaging

Beeldaspect Ruimte