9.3 Je huid

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

9.3 Je huid

Leg vast je laptop dicht op tafel

Planning

Uitleg de huid

Uitleg het ontstaan van (huid)kanker

Maken vragen paragraaf 9.3

Herhaling?

Na deze les.. 

Kan je onderdelen van de huid noemen met hun functie

Uitleggen hoe de huid helpt met het regelen van je lichaamstemperatuur

Beschrijven hoe wondjes dicht gaan

kan je uitleggen wanneer je huid pigment maakt en wat pigment doet

kan je uitleggen hoe huidkanker ontstaat

De huid

Hiernaast zie je een plaatje van de huid met alle bijbehorende onderdelen

De huid heeft 3 

belangrijke functies

De huid

Beschermen tegen ziektes

Temperatuur regelen

Beschermen tegen

de zon

De huid

Zoals je kan zien bestaat de huid uit verschillende lagen

De opperhuid

bestaat weer uit

2 kleinere lagen

De huid

In de lederhuid zitten onder andere talgklieren, zweetklieren, zenuwcellen en bloedvaten

Ze houden de huid

soepel en regelen

de temperatuur

De huid

In het onderhuids bindweefsel zitten vetcellen

Temperatuur regelen

Normaal is onze lichaamstemperatuur rond de 37 graden Celsius

Warmtezintuigen meten de lichaamstemperatuur en zenden impulsen naar de hypothalamus 

Deze vergelijkt met de norm en koelt je 

lichaam af als dat nodig is

Temperatuur regelen

Hoe koelen we af?

Bloedvaten in onze huid worden wijder, er kan meer bloed doorheen waardoor er meer warmte kan worden afgegeven aan de huid

Daarnaast ga je zweten, het zweet verdampt door warmte van de huid en ook zo koel je af

Temperatuur regelen

Hoe warmen we op?

Bloedvaten worden nauwer, zo verlies je minder warmte via de huid

Je gaat rillen, hierdoor start het verbrandingsproces in je spieren en komt er warmte vrij

Temperatuur regelen

Kippenvel, hierbij gaan de haartjes op de huid omhoog staan

Je kan hierdoor meer warmte opvangen, helaas heeft dit bij mensen te weinig invloed

Hoe geneest een wondje?

Als je huid beschadigd is geraakt en je hebt gebloed wil je dit zo snel mogelijk dichten om te voorkomen dat er ziekteverwekkers binnenkomen

Het genezen van een wondje gaat in meerdere stappen

Hoe geneest een wondje?

Stap 1, het bloedvat wordt nauwer

Hiermee beperk je het verlies van bloed

Hoe geneest een wondje?

Stap 2, propvorming

Bloedplaatjes klonteren samen op de plek van het wondje

Hoe geneest een wondje?

Stap 3, bloedplaatjes knappen open en reageren met stollingseiwitten

Hierbij kan je denken aan fibrinogeen

Er ontstaan kleverige fibrinedraden

Hierin blijven de rode bloedcellen

hangen

Je hebt nu een korstje

Opdrachten 9.3

Maak opgave 1 tot en met 12

Klaar?

Steek even je hand op

Afsluiting

9.3 Les 2

Planning

Uitleg uv-straling

Uitleg het ontstaan van (huid)kanker

Maken vragen paragraaf 9.3

Herhalingsopdracht

Leerdoelen 

Je kunt uitleggen wanneer je huid pigment maakt en wat pigment doet

Je kunt uitleggen hoe huidkanker ontstaat

Afgelopen les..

Hebben jullie een start gemaakt met de huid

Hierin hebben jullie geleerd dat de huid beschermt tegen ziektes en temperatuur kan vasthouden

Afgelopen les..

Jullie hebben geleerd dat

de opperhuid

bestaat uit de hoornlaag

en de kiemlaag

En dat er verschillende

klieren in de huidlagen

zitten

Afgelopen les..

Als je een wondje hebt zal deze na enige tijd herstellen

Bloedplaatjes klonteren samen bij de wond

Bloedplaatjes reageren met stollingseiwitten waardoor het wondje dicht en is een korstje ontstaan

Hoe beschermt de huid tegen de zon? (uv-straling)

Nu het winter is doe je het misschien niet zo snel, maar wie ligt er zomers wel eens in de zon?

• En als je dan in de zon ligt of naar buiten gaat, smeer je dan zonnebrand?

• En wat gebeurd er met je huid als je een tijdje in de zon hebt gezeten?

Hoe beschermt de huid tegen de zon? (uv-straling)

De zon geeft uv-straling af, cellen in de kiemlaag reageren op deze uv-straling

Dit zijn pigmentcellen, zodra er veel uv-straling op de huid komt worden er meer pigmentcellen aangemaakt

Hoe meer pigmentcellen iemand heeft, hoe beter deze persoon beschermt is tegen uv-straling

Hoe beschermt de huid tegen de zon? (uv-straling)

Niet elke huid maakt even veel pigment aan

Mensen met een blanke huid maken weinig pigment aan en worden dus ook niet erg bruin van in de zon zitten

Hoe beschermt de huid tegen de zon? (uv-straling)

Je bent vast ook wel eens verbrand door te veel in de zon zitten of omdat je geen zonnebrand hebt gesmeerd

De huid was op dat moment niet

in staat om zichzelf tegen alle

uv-straling te beschermen 

Hoe ontstaat (huid)kanker

Te veel uv-straling kan de huidcellen in de kiemlaag ook beschadigen 

Als de cellen te vaak beschadigd worden kan dat leiden tot huidkanker

Hoe ontstaat (huid)kanker

Bij kanker gaan cellen ongeremd delen, hierbij ontstaat een ophoping van deze cellen, ook wel een tumor of gezwel genoemd

Hoe ontstaat (huid)kanker

Je lichaam heeft een aantal beveiligingssystemen om de celdeling te regelen, maar mocht er iets misgaan kan een kankercel ongeremd gaan delen

Hoe ontstaat (huid)kanker

Als een tumor naar een bloed- of lymfevat groeit kunnen de cellen afbreken en op andere plekken in het lichaam komen

Dit heet uitzaaiing 

Maken vragen

Maak de resterende vragen van paragraaf 9.3 af

Werk gedurende de eerste 5 minuten zelfstandig in stilte

Deze les af: 12, 13 en 15

Het is warm buiten
Wat doen onderdelen van je huid om af te koelen?

Waar tegen beschermt je huid je?

Wat doet pigment?

De kiemlaag bevind zich in de..

1. Opperhuid
2. Lederhuid
3. Onderhuids bindweefsel

Eind van de les