6.1 Strijd om geloof en centralisatie V5

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

6.1 De Opstand in Europees perspectief

Strijd om geloof en centralisatie

1. Katholiek
2. Protestant

1. Katholiek
2. Protestant

1. Katholiek
2. Protestant

Katholiek

Protestants

Beelden in de kerk

Verering van Heiligen

Geen heiligen

Kerkdienst eigen taal

Veel aandacht voor de bijbel

Kerk is arm

Paus is de baas

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom tijdens de Nederlandse Opstand de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden ontstond.

16e eeuw (1500 - 1600)

Veel oorlogen:

Om geloof

• Katholicisme vs protestantisme (Reformatie)

Om politiek

• Centraal bestuur (koning wilt dat alle macht bij hem ligt) vs  decentraal bestuur (lokale vorst wil lokale macht behouden)

Frankrijk

• Meerdere godsdienstoorlogen tussen de katholieken en de hugenoten (= Franse calvinisten)
  
  
• Rust met het Edict van Nantes (1598): hugenoten kregen enige vrijheid van godsdienst

Tijdens de Bartholomeusnacht in 1572, ook wel de Parijse bloedbruiloft genoemd, werden Franse hugenoten op bloedige wijze vermoord

Red Wedding Game of Thrones

Duitsland

• Karel V was keizer van heel Duitsland
  
  
• Macht onderverdeeld aan lokale vorsten en geestelijken
  
  
• Lokale machthebbers gingen steeds minder naar Karel luisteren
  
  
• 1648: Vrede van Westfalen: decentrale vorsten mochten hun macht behouden én ze mogen zelf kiezen welk geloof (ook voor de inwoners!)

Reformatie niet enige bron van onrust

• Christelijk Europa werd bedreigd door de islam
  
  
• De verovering van Spanje, de kruistochten en de Reconquista  waren al gebeurd in de eeuwen daarvoor
  
  
• Nu kwam er druk van het Ottomaanse Rijk    --> voor het eerst samenwerking tussen de Europese landen vereist
  

Zelf aan de slag!

Lezen: ; De Nederlanden in opstand' van paragraaf 6.1

Opdracht Google Classroom: Nederland in Opstand

Opdracht 6

De Beeldenstorm bleek achteraf het begin te zijn van de Opstand. In later tijd werd de Beeldenstorm dus gezien als een belangrijke fase in het ontstaan van de Nederlandse Republiek.

Opdracht 7

1568: de Nederlanden raken in oorlog met hun eigen landsheer, de koning van Spanje.

 1579: de Noordelijke Nederlanden en enkele steden in het zuiden gaan een defensief verbond aan, met behoud van al hun onderlinge verschillen.

1581: met het Plakkaat van Verlatinghe verbreken de niet veroverde gewesten in de Nederlanden de banden met Spanje; zij vormen nu gebieden zonder landsheer.

Opdracht 8

Katholiek. De monniken worden voorgesteld als vroom (de monnik links bidt tot Maria, de monniken in het midden bidden tot Christus aan het kruis, die is afgebeeld op een altaarstuk). Ze verzetten zich niet. De mannen van Willem van Oranje zien er nogal woest uit en gebruiken grof geweld. Zij zijn duidelijk de boosdoeners.