Oorlog buiten Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Oorlog buiten Europa

• Waarom en hoe Japan gebieden veroverde
• Hoe Japan de bezette gebieden behandelde
• Hoe Japan de oorlog verloor
• Hoe andere werelddelen betrokken waren bij de wereldoorlog 

Japanse veroveringen

• Japan was dichtbevolkt, geïndustrialiseerd, nationalistisch en het leger had een grote hoeveelheid macht (militarisme)

• Modern imperialisme 
• 1936 Bondgenootschap met Duitsland en Italië (gelijk in ambities)

Keizer Hirohito

De macht in Japan was in handen van keizer Hirohito. De top van de regering bestond voor een groot deel uit militairen. Dit militarisme is te herkennen uit de Eerste Wereldoorlog en deze houding was nog steeds aanwezig bij veel Europese landen. 

Nationalisme & Militarisme Japan

De samurai waren traditioneel de elite strijdmacht van Japan. In deze propaganda poster wordt de Samurai (symbolisch Japan) afgebeeld als machtig en onverslaanbaar. Ook de vlaggen op de achtergrond geven blijk dat ze gesteund worden door hun bondgenoten.

Leg uit hoe de industrialisatie, grote bevolkingsdichtheid en nationalisme/militarisme hebben bijgedragen tot de imperialistische houding van Japan tijdens de Tweede Wereldoorlog

Japanse veroveringen

• Koloniën gemaakt van Korea en Chinese provincie Mantsjoerije
• 1937 verdere invasie van China, werd gestopt in het binnenland
• 1939 inval in Mongolië (beheerd door Sovjet) en werden verslagen door het Rode Leger

• Japanse agressie ging zich meer richten op Europeanen en Amerikanen in Zuidoost-Azië

Waarom was de aanval op Mongolië significant (belangrijk)?

1. Hieruit bleek dat de Japanners een Europees volk konden verslaan.
2. Hieruit bleek dat het Sovjet-Leger te sterk was en ging Japan zich op Zuidoost-Azië richten ipv. Noordwest-Azië
3. Hieruit bleek dat de Sovjets een goede bondgenoot waren van Japan en dit gaf hun het vertrouwen hun veroveringen voort te zetten.
4. Hier won Japan een groot gebied, dit gaf Hirohito het vertrouwen om zijn imperialistische politiek voort te zetten.

Japanse veroveringen

• 7 december 1941 verrassingsaanval op Pearl Harbor 
• De VS verklaarde de oorlog en trad toe tot geallieerden

• Door tijdelijke uitschakeling maritieme macht VS
• Europese landen in Europa aan het vechten (konden koloniën niet goed verdedigen)

• Japan veroverde vrijwel heel Zuidoost-Azië

• Opmars eindigde toen de Japanse vloot in juni 1942 werden verslagen door de Amerikaanse vloot in de zeeslag bij Midway (keerpunt in de oorlog)

Pearl Harbor

Amerika was ongerust over de imperialistische ambities van Japan. Ze zaten immers ook slechts één oceaan van elkaar verwijderd. Om Japan te dwarsbomen hadden ze een handelsembargo uitgeroepen (niemand mocht met Japan handelen als ze ook nog zaken wilde doen met de VS). 

Japan zag dit als agressie en dacht dat het slechts een kwestie van tijd was voor ze de VS als vijand in de strijd zouden zien. Daarom wilde ze zo snel mogelijk een grote klap uitdelen aan de marine van de VS. Een groot deel van de oorlogsschepen van Amerika lagen in Pearl Harbor op Hawaï, omdat dit dicht bij Japan was en ze dus snel in actie konden komen mocht het nodig zijn.

Filmfragment is afkomstig uit de verfilming van deze aanval.

Deze video is niet meer beschikbaar

Welke video was dit?

Battle of Midway

Wat veranderde er na de 'Battle of Midway'?

Is de slag bij Midway te vergelijken met een veldslag in Europa tijdens de oorlog?

In de bezette gebieden

• "Azië voor de Aziaten" was de slagzin van het Japanse keizerrijk

• De Japanse bezetting was meedogenloos 
• Grondstoffen en voedsel werd geroofd (miljoenen doden door honger)
• 100.000 vrouwen werden tot seksslaven gemaakt die 'troostmeisjes' werden genoemd
• Europese mannen en ook inheemse Aziaten werden gedwongen te werken aan een spoorlijn in het oerwoud van Birma, het 'dodenspoor' 
• Blanke (Europese) vrouwen en kinderen werden opgesloten in concentratiekampen die in Nederlands Indië jappenkampen genoemd werden
• Japan ging vooral in China verschrikkelijk tekeer, ze hadden van jongs af aan geleerd dat Japan het 'goddelijke ras' was en dat Chinezen 'minder dan varkens waren' (zie Nanking)

Japanse propaganda

Japanse propagande en de slagzin 'Azië voor de Aziaten' werd verspreid in de Europese koloniën in Azië. Hierdoor begroette de inheemse bevolking de Japanners vaak als bevrijders. Ze dachten dat ze zelfbeschikkingsrecht zouden krijgen. Dit was echter niet het geval, de Japan eistte absolute onderdanigheid en wie niet voor hen boog werd wreed gestraft.

Verkrachting van Nanking

Het Chinese leger gebruikte de tactiek van de verschroeide aarde, dit zorgde voor grote vertragingen en frustraties bij het Japanse leger. Toen Japan eindelijk de stad Nanking innam gingen ze als beesten te keer om hun frustratie te botvieren. 

Er vond grootschalig seksueel geweld plaats op de burgers van de stad. Er werd geroofd, gemoord en brandgesticht. Twee officieren hadden zelfs een wedstrijd met elkaar over wie van de twee het eerst 100 mensen zou hebben onthoofd. De gruweldaden duurde ongeveer twee maanden en in die tijd stierven naar schatting ergens tussen de 200.000 en 400.000 Chinese burgers.

Het dodenspoor

Japan wilde een spoorlijn aanleggen door het oerwoud van Birma. Hiermee zouden ze sneller grondstoffen en soldaten kunnen vervoeren in de door hun veroverde gebieden. Bij de aanleg van deze spoorlijn zijn 200.000 mensen omgekomen door tekorten aan voedsel, tropische ziektes en het enorm fysiek zware werk. In het begin werden vooral Europese koloniale inwoners gebruikt, toen dit niet genoeg bleek werden ook inheemse Aziaten ingezet voor de dwangarbeid.

Leg uit waarom de leus "Azië voor de Aziaten" slim gekozen was door de Jappanners

Welke overeenkomsten waren er in de mentaliteit tussen de Nazi's en Japanners tijdens de Tweede Wereldoorlog

1. Ze vonden beide dat hun ras gezuiverd moest worden van Joodse invloeden
2. Ze waren beide imperialistisch en uit op het veroveren van een groots wereldrijk
3. Ze vonden beide hun eigen volk en ras superieur aan andere rassen/volken
4. Ze vonden beide dat een oorlog 'eerlijk' volgens bepaalde regels moest worden uitgevochten

De Japanse nederlaag 

• Vanaf 1943 drongen de Amerikanen de Japanners terug

Dit ging moeizaam om een aantal redenen: 

• mentaliteit van de Japanners, liever eervol sterven dan oneervol gevangengenomen worden (kamikaze piloten)
• Veel eilanden, die zijn makkelijk te verdedigen en moeilijk aan te vallen
• De geallieerden richtte zich eerst meer op de strijd in Europa

06-08-1945 Atoombom op Hiroshima, 09-08-1945 Atoombom op Nagasaki

15-08-1945 capitulatie van Japan. Einde Tweede Wereldoorlog

Albert Einstein

Albert Einstein had een joodse achergrond. Voor in 1933 de nazi's aan de macht kwamen vluchtte hij naar Amerika. Hier heeft hij samen met een ander brilliant natuurkundige, Robert Oppenheimer, gewerkt aan het 'Manhatten Project'. Dit was topgeheim onderzoek om een nieuw wapen te ontwikkelen namelijk de atoombom.

Beide wetenschappers hadden eigenlijk direct spijt of angst van het wapen dat ze gemaakt hadden. Dit blijkt uit hun uitspraken die ze deden na de eerste geslaagde bomproeven.

"I don't know with wich weapons world war 3 wil be fought. But I do know that world war 4 wil be fought with sticks and stones." Einstein

"I am become death, the destroyer of worlds!" Oppenheimer

Atoombom

Het gebruik van atoombommen wordt gezien als een oorlogsmisdaad. Het is namelijk zo krachtig dat je het niet kan gebruiken zonder ook enorme burgerslachtoffers te maken. In zeer weinig tijd had Amerika twee van de grootste Japanse steden met de grond gelijk gemaakt en honderden duizenden burgerslachtoffers op hun geweten. Dit is nog zonder rekening te houden met de langdurige gevolgen die de straling had op mensen die in het gebied woonde maar niet verdampt werden door de intense hitte of stierven door de drukgolf.

Op het filmpje is de "Enola Gay" te zien, dit was het type B29 bommenwerper die de eerste bom gooide. De bom werd "Little Boy" genoemd en de paddenstoel rookpluim is ook te zien. Op dit moment stierven duizenden onschuldige burgers.

Waarom is het gebruik van Atoombommen een oorlogsmisdaad?

Beargumenteer of je het gebruik van de atoombommen moreel verantwoord vond of juist niet.

Begrippen

• seksslaven (troostmeisjes)
• jappenkampen
• kamikazes
• atoombom 

Personen

• Keizer Hirohito
• President Truman
• Albert Einstein
• Robert Oppenheimer