Les 2 ZH4 ges1 24/8/23

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Startopdracht:

Sleutelwoorden vorige les:

• Archeologisch onderzoek 
• Prehistorie
• Evolutietheorie
• Hypothese 

Schrijf een samenvatting van de vorige les in 3 zinnen, waarbij je gebruik maakt van deze 4 sleutelwoorden (5 min in stilte)

hypothese

Een onderzoeksvraag in de vorm van een stelling die nog niet (empirisch) is bewezen en dient als uitgangspunt voor een onderzoek/experiment/waarneming

Hypotheses Otzi

Lang, wit haar  --> kort donker haar

witte huid -------> donkere huid, zoals op de foto

Uit Sardinië -----> uit Turkije 

Dus een hypothese kan veranderen door?

1. Nieuwe vondsten (via archeologie bijvoorbeeld) 
2. Nieuwe interpretaties (dankzij ontwikkeling machines)

Prehistorie, tot ongeveer 3000 v.Chr.

Hypotheses gebaseerd op materiele bronnen. 

Wat zijn dan immateriële bronnen? 

Waar weten we dus weinig over wat betreft de Prehistorie?

Opdracht: 

A. Stel, over 10.000 jaar wil een historicus onderzoek doen naar de geschiedenis van Den Haag. Bedenk verschillende soorten bronnen die daarvoor gebruikt kunnen worden en die waarschijnlijk bewaard zijn gebleven. Ze moeten info geven over het bestuur, de sociale verschillen en de economie.

B. Welke bronnen over deze thema's zullen er waarschijnlijk niet meer zijn over 10.000 jaar?

5 minuten pauze, terug om 14u

Jager-verzamelaars samenleving

• Nomaden = mensen zonder vaste woonplaats
  
• Op zoek naar voedsel
  
• Eenvoudige tenten/hutten
  
• Weinig bezit
  
• Kleine groepen: 20-50 personen
  
• Mogelijke vorm van religie (hiernamaals)
• en sociale verschillen 

Grafgiften

Ontstaan van cultuur

Primitief? 

• Jagen op groot wild vraagt samenwerking, planning, communicatie en coördinatie.

• Weten wanneer welke dieren door het gebied trokken

• Besef van tijd en seizoenen hebben.
  

• Kennis van eetbare planten
  

• Weten hoe ze aan vuursteen moesten komen
  

Het ontstaan van de landbouw

20.000 v. Chr.: Natter en warmer in de Vruchtbare Halve Maan (minder noodzaak rond te trekken)

12.000 v. Chr.:  Kouder en droger (zelf proberen graan te verbouwen)

5000 v. Chr.: Eerste landbouw in West-Europa

Landbouwrevolutie

Opdracht: 

A. Wat waren de voordelen en nadelen van jagen & verzamelen?

B. Wat waren de voordelen en nadelen van een landbouwsamenleving?

Landbouwsamenleving

• Sedentaire leefwijze
  
• Autarkisch (zelfvoorzienend)
  
• Stevige huizen
  
• Bezit verzamelen
  
• ‘Grote’ groepen met sociale verschillen 
• (aanzien en macht)
  
• Vorm van religie (leven na de dood)