Lessenserie Oorlog en Vrede les 1

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen vandaag?

: Oorzaken WOI

Uitleg: Verloop WOI

Aan de slag!

Doelen:

1. Je kan drie voorbeelden geven over het verloop van de Eerste Wereldoorlog.

2. Je kunt uitleggen hoe Hitler aan de macht kwam

3. je kan uitleggen wat het Verdrag van Versailles inhoudt.

THEMA OORLOG & VREDE

• WO1
• Het verloop van WO 1
  
• Het verdrag van Versailles
• De opkomst van Hitler
• Quiz
  

Wat weet je nog over de Eerste Wereldoorlog?

Oorzaken WO1

1.  Imperialisme
   
2.  Nationalisme
   
3.  Bondgenootschappen
4. Wapenwedloop (industrialisatie)
   

Imperialisme

• Veroveren van gebieden in Afrika en Azië door Europese landen voor macht en financieel gewin (vanaf de 19e eeuw)

Nationalisme

• Liefde voor het eigen land en volk, andere landen zijn minderwaardig

Bondgenootschappen

Geallieerden

Centralen

Wapenwedloop

Door de groeiende spanningen ontstond

een race tussen de Europese landen: elk land probeerde het sterkst te zijn door meer

en betere wapens te produceren. Dat is de wapenwedloop.

Dankzij de industrialisatie was het mogelijk om infabrieken op grote schaal wapens te maken. Dat heet massaproductie.

Oorzaken en aanleiding voor de Eerste Wereldoorlog

''De druppel die de emmer doet overlopen''

Oorzaken (Water)

• Franse Wraak
• Duits wereldrijk
• Bondgenoten
• Nationalisme

Aanleiding (de Druppel)

• De moord op Franz-Ferdinand van Oostenrijk-Hongarije

De moord op Franz-Ferdinand 28 juni 1914.

Wat was geen oorzaak voor het uitbreken van de eerste wereldoorlog?

1. Imperialisme
2. Bondgenootschappen
3. Wapenwedloop
4. Revolutie

Welke bondgenoten had Frankrijk in WO1?
(Geallieerden)

1. Engeland
2. Rusland
3. Nederland
4. Noorwegen

Welke bondgenoten had Duitsland in de eerste wereldoorlog?
(Centralen)

1. Oostenrijk-Hongarije
2. Rusland
3. Frankrijk
4. Italië

Het verloop van de Eerste Wereldoorlog

Het Duitse plan:

• Frankrijk verslaan via België.
• Doorstoten naar Rusland.

Een oorlog aan twee kanten. Duitsland is ingesloten.

Franse en Duitse soldaten klaar voor de strijd!

Een ander soort oorlog

De loopgraven

Om beschermd te zijn gingen de soldaten zich ingraven. Dit werden de loopgraven genoemd.

Het Westen (Het Westfront)

• Vanaf de kust van België tot Zwitserland.
• Duitsers, Britten en Fransen.
• 'Trench feet'
• Nieuwe wapens

Zandzakken waren gevuld met aarde en modder, en waren bedoeld om de soldaten te beschermen

In het begin van de oorlog waren de rantsoenen nog wel redelijk, maar naarmate de oorlog langer duurde, was er ook steeds minder (goed) eten.

Als de soldaten niet hoefden te vechten, speelden ze bijvoorbeeld met kaarten.

Behalve de vijand hadden de soldaten veel last van ongedierte, zoals ratten en vlooien. Sommige soldaten kwamen de tijd tussen de gevechten door met het doden van ratten.

Honden hielden de soldaten niet alleen gezelschap, ze bezorgden ook boodschappen tussen de verschillende loopgraven.

Soldaten konden vaak alleen maar overdag slapen, omdat 's nacht een goed moment was om de loopgraven van de vijanden te bespioneren. 

Met een periscoop konden de soldaten de vijand bekijken, zonder grote risico's te nemen. Een periscoop werkt met spiegels.

Er zijn duizenden brieven en dagboeken van soldaten uit de Eerste Wereldoorlog bewaard gebleven. Dit zijn tegenwoordig belangrijke en waardevolle bronnen.

Voor de veiligheid van de soldaten waren de loopgraven in zigzag-vorm.

Tussen de Noordzee en de Zwitserse grens (Westfront) wordt 40.000km aan loopgraven aangelegd.

Het gebied tussen de loopgraven wordt in vier jaar tijd compleet omgeploegd. Er ontstaat een niemandsland.

http://www.bbc.co.uk/schools/0/ww1/

360˚ video van een loopgraaf

Tijdens de video kun je alle kanten opkijken! Probeer het maar eens uit!

Op wacht staan was één van de belangrijkste taken die je kon krijgen. Op het in slaap vallen tijdens de wacht stonden zeer zware straffen.

Behalve vechten en wacht houden, waren er nog genoeg andere vervelende klusjes in een loopgraaf, zoals zandzaken bijvullen, prikkeldraad repareren of het leegmaken van de latrines (wc's)

Loopgraven 

• De wapens zijn zo krachtig geworden, dat vechten op een open veld zelfmoord zou zijn

• Loopgraven zorgen voor meer beschutting

• In totaal wordt er aan het Westfront 40.000km aan loopgraven aangelegd

Loopgraven 

• De loopgraven zijn gegraven in een zig-zag-vorm: hiermee voorkom je dat een inslag van een granaat (nog meer) slachtoffers kan maken

• Om aanvallen moeilijker te maken wordt gebruik gemaakt van mijoenen kilometers prikkeldraad

• Loopgraven worden uitgebreid met complete ondergrondse kamers

Wat wordt gezien als de directe aanleiding tot het uitbreken van WO1?

1. De moord op de Romanovs.
2. De Zimmermann telegram
3. De moord op Frans Ferdinand.
4. Lenin

Welke land bleef niet neutraal tijdens de WO1?

1. Denemarken
2. Nederland
3. Spanje
4. De Verenigde Staten

Het einde van de Eerste Wereldoorlog

Duitsland verliest:

• Opstand in het leger
• Amerika doet mee
• Groot Brittannie doet mee
  

Het Verdrag van Versailles

• Duitsland moet land afstaan
• Een kleiner leger
• Herstelbetalingen

Op 11 november 1918 wordt de 'Wapenstilstand' getekend tussen o.a. Duitsland, Frankrijk en Engeland. Duitsland heeft zich hiermee officieel overgegeven en de oorlog verloren.

Vrede van Versailles

• Vrede van Versailles (1918) is einde WOI. Hierin wordt bepaald dat Duitsland verliezer is en dus:

1. Deel grondgebied en kolonies afstaan
2. Alleen klein leger (100.000), geen marine of luchtmacht.
3. Herstelbetalingen betalen aan geallieerden (- Rusland)
4. Geen soldaten in gedemillitariseerde zone (Rijngebied, grens met BE en Fra).

Gevolgen van WO1

19.500.000 dode geallieerde soldaten.

15.500.000 dode centrale soldaten.

Nog zo'n 20.000.000 gewonden in totaal.

• Oostenrijk-Hongarije viel uit elkaar. 
• Het Ottomaanserijk viel uit elkaar. 
• Duitsland verloor veel land.
• Rusland werd de USSR en verloor veel land.
  

Wat was de bloeddorstigste slag van de eerste wereldoorlog?

1. De slag bij Verdun
2. De slag om de Somme
3. De slag bij Trier
4. De slag bij Luik

Wanneer was WO1?

1. 1940-1945
2. 1918-1940
3. 1904-1908
4. 1914-1918

Bij welke groep hoorde Duitsland?

1. Entente
2. Centralen
3. West-Europa
4. Geallieerden

 Oorlog en Vrede

2. De opkomst van Hitler

THEMA OORLOG & VREDE

• WO1
• Het verloop van WO 1
  
• Het verdrag van Versailles
• De opkomst van Hitler
• Quiz
  

Bondgenootschappen

• Veel landen wilden het sterkste zijn. Als je samenwerkt, dan ben je nog sterker.
• Doel van bondgenootschappen: vrede bewaren
• Het effect was anders: "Wij helpen elkaar als we worden aangevallen"

Kans voor Hitler

• Vele Duitsers zijn ontevreden over hun regering
• Ook de werkloosheid is erg hoog
• De NSDAP ziet hun kans. 
• In 1932 worden zij de grootste partij van het land

Bondgenootschappen

• Veel landen wilden het sterkste zijn. Als je samenwerkt, dan ben je nog sterker.
• Doel van bondgenootschappen: vrede bewaren
• Het effect was anders: "Wij helpen elkaar als we worden aangevallen"

Oorlogseconomie

De complete economie is gericht op het voeren van een oorlog:

• Aanleg snelwegen
• Wapenindustrie
• Dienstplicht (werkloosheid opgelost)

Bondgenootschappen

• Veel landen wilden het sterkste zijn. Als je samenwerkt, dan ben je nog sterker.
• Doel van bondgenootschappen: vrede bewaren
• Het effect was anders: "Wij helpen elkaar als we worden aangevallen"

Rassenwetten

1935: invoering van rassenwetten. Wetten tegen Joden.

• Joden mochten geen ambtenaren meer zijn
• Niet meer werkzaam in theater of bioscoop
• Geen schrijver of dokter meer

Bondgenootschappen

• Veel landen wilden het sterkste zijn. Als je samenwerkt, dan ben je nog sterker.
• Doel van bondgenootschappen: vrede bewaren
• Het effect was anders: "Wij helpen elkaar als we worden aangevallen"

Nazificatie

De aanhangers van Hitler werden Nazi's genoemd.

Zij voerden veranderingen door:

• De grondwet werd afgeschaft
• Tegenstanders werden opgesloten

Bondgenootschappen

• Veel landen wilden het sterkste zijn. Als je samenwerkt, dan ben je nog sterker.
• Doel van bondgenootschappen: vrede bewaren
• Het effect was anders: "Wij helpen elkaar als we worden aangevallen"

Propaganda

Propaganda: mensen overtuigen van de nationaal socialistisch boodschap

• Radio, kranten, bioscopen
• Hitlerjugend

THEMA OORLOG & VREDE

• WO1
• Het verloop van WO 1
  
• Het verdrag van Versailles
• De opkomst van Hitler
• Quiz
  

Wat wordt gezien als de directe aanleiding tot het uitbreken van WO1?

1. De moord op de Romanovs.
2. De Zimmermann telegram
3. De moord op Frans Ferdinand.
4. Lenin

Wanneer was WO1?

1. 1940-1945
2. 1918-1940
3. 1904-1908
4. 1914-1918

Bij welke groep hoorde Duitsland?

1. Entente
2. Centralen
3. West-Europa
4. Geallieerden

Waardoor werd de NSDAP zo populair na WOI?

1. Antisemitisme
2. Economisch ging het goed in Duitsland
3. De wereldcrisis
4. De industriële revolutie

Is de NSDAP op een democratische manier aan de macht gekomen?

1. Ja
2. Nee

Hoe heetten de leden van de politieke partij van Hitler, de NSDAP?

1. nationaal-socialisten (nazi's)
2. socialisten
3. SDAP'ers
4. Hitlerjugend

De NSDAP staat voor...

1. Democratische Bond
2. Nationaal-Socialisten Duitsland Partij
3. Nationaal Socialistische Duitse Arbeiders Partij
4. Alle antwoorden zijn ONJUIST

De onvrede in Duitsland na 1929 werd niet veroorzaakt door

1. de grote werkloosheid
2. de heersende armoede
3. de opkomst van Hitler
4. de gestelde voorwaarden in het vredesverdrag van Versailles