2.3 Verwering en erosie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

2.3 Verwering en erosie 

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

Mechanische verwering in Yosemite National Park, V.S.

Weekplanning

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
§1.1	§1.2 §1.3	§1.4 §2.1	§2.2 §2.3	§3.1	§3.1 §3.2	§3.3 §3.4

Lesdoelen

(1) de opbouw van de aarde beschrijven;

(2) de achterliggende bewijzen van platentektoniek uitleggen;

(3) uitleggen hoe en waarom de aardplaten bewegen;

(4) uitleggen hoe vulkanen, aardbevingen, tsunami's en gebergten ontstaan;

Lesdoelen

(5) uitleggen wat exogene krachten zijn en hoe deze het landschap beïnvloeden;

(6) uitleggen hoe de gesteente kringloop werkt;

(7) uitleggen hoe de hydrologische kringloop werkt;

(8) het verband tussen verwering en klimaat beschrijven;

(9) aangeven wat de oorzaken zijn van de transport van verweringsmateriaal;

(10) de gevolgen benoemen van dit transport;

Lesdoelen

(11) uitleggen hoe wind, water en ijs het landschap enerzijds afbreekt en anderzijds opbouwt;

Lesdoelen

(12) mondiale variaties in de stralingsbalans verklaren;

(13) de zee- en windstromen in de wereld verklaren;

Lesdoelen

(14) de kenmerken benoemen van de landschapszones;

(15) de oorzaken, gevolgen en oplossingen benoemen van landdegradatie;

Lesdoelen

(16) beschrijven welke vormen van natuurgeweld in de V.S. voorkomen;

(17) benoemen welke maatregelen genomen worden om het risico op een natuurramp te beperken;

Lesdoelen (deelvragen)

Aan het einde van deze paragraaf beantwoorden we de volgende twee vragen. Schrijf ze nu vast op in je schrift:

(3) Welke vormen van verwering en erosie zijn er?

(4) Hoe hebben verwering en erosie invloed op het landschap en hoe worden

        ze beïnvloed door de vier sferen?

Benodigde voorkennis 

Je weet wat exogene krachten zijn;
Je weet wat verwering is;
Je kent de gesteente kringloop;
Je weet wat het verschil is tussen erosie en sedimentatie

Het grote plaatje

Verwering

Mechanische verwering

Chemische verwering

verwering waarbij gesteente verbrokkelt zonder dat de samenstelling verandert

Het oplossen van gesteente door de inwerking van water, zuren en zuurstof.

verwering door de werking van plantenwortels in de scheuren van gesteente

• Vorstverwering
  
• Temperatuurverschillen
• Druk door plantenwortels (biologische verwering)

Mechanische verwering

Gesteente valt uiteen zonder dat de samenstelling van het gesteente verandert. 

Dit kan door:

• Vorstverwering
  
• Biologische verwering
  
• Insolatie (temperatuurverschillen)
  

Vorstverwering

Mechanische verwering

De plantenwortels groeien tussen de steen.

Plantenwortels groeien en zetten uit.

Daardoor drukken ze de steen uit elkaar.

Chemische verwering

Bij deze verwering verandert de samenstelling van de chemie tijdens het uiteenvallen van het gesteente. 

Voorbeeld: ijzerdeeltjes gaan roesten. 

Chemische verwering

Chemische verwering

Verwering en klimaat

Hoe kouder en droger ...........................

Hoe natter en warmer ...........................

Mechanische verwering!

Chemische verwering!

Mechanische verwering

Chemische verwering

Biologische verwering

Het gesteente gaat kapot,
wat gebeurt er daarna?

Het verweerd materiaal wordt getransporteerd
en gesedimenteerd

Zwaartekracht

Wind

Water

IJs

Sedimentatie

Afzetten van materialen 

• Zand, Klei, Grind
  

• Gesteente 
  

Puinhelling

• Duidelijke kegelvorm 
  

• Verweringsmateriaal 
  

• Sedimentatie 
  

Aardverschuiving

Hellings afwaartse beweging van gesteente en/of aarde

wortels van boom maken steen kapot

Bergdal gevormd door gletsjer

Beeld aangetast door zure regen

Hoe verklaar je deze bodemdegradatie?

W

WAT GEEFT DE KAART WEER (LEGENDA)?

A

Algemene patroon?
WAAR VEEL? WAAR WEINIG? GEBRUIK SPREIDINGSWOORDEN

U

Uitzonderingen

WELKE GEBIEDEN VALLEN BUITEN HET ALGEMENE PATROON?

W

Windrichtingen. 

BESCHRIJF MET BEHULP VAN WINDRICHTINGEN (EN TOPONIEMEN)

Actualiteit

https://www.rijkswaterstaat.nl/nieuws/archief/2021/07/resultaten-10-jaar-zandmotor-bij-kijkduin-veelbelovend

Zelfstandig lezen 

en verwerken

Leerboek
Verdieping
Klaar?	Kijk vast het filmpje over erosie

2.3

Verwering en erosie

Verdiepend artikel

https://www.geografie.nl/artikel/wat-verzurende-oceanen-en-kalksteen-met-elkaar-te-maken-hebben

Woordenboek

Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 

woorden die je nog niet kent:

Verwering

Aardverschuiving

Puinhelling

Transport

Erosie

Sedimentatie

Aan de slag

Artikel	Wat verzurende oceanen en kalksteen met elkaar te maken hebben
Filmpjes	Naked Science Grand Canyon, aardrijkskunde kennisclips
Oefenen	Oefenvragen, oude examenopdracht, samenvatting, schrijfopdracht
Huiswerk	Huiswerk: - Filmpje erosie en sedimentatie bekijken - §2.3: 1 t/m 7

Artikel:

https://www.geografie.nl/artikel/wat-verzurende-oceanen-en-kalksteen-met-elkaar-te-maken-hebben

Documentaire:

https://www.youtube.com/watch?v=Cx3TGxFGE3Y

Quizlet:

https://quizlet.com/JDW-AK/folders/havo-systeem-aarde-2021-2022?x=1xqt&i=1fo1jg

Lesdoelen (deelvragen)

We gaan de deelvragen nu proberen te beantwoorden met behulp van ChatGPT.

(3) Welke vormen van verwering en erosie zijn er?

(4) Hoe hebben verwering en erosie invloed op het landschap en hoe worden

        ze beïnvloed door de vier sferen?

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃

Wat heb je gemist?
Wat snap je nog niet helemaal?
Waar wil je meer over weten?
Wat vond je interessant?

😒

😃

Afsluitende foto

Wat zie je?

Waar komt het voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de afsluitende foto

Mudflow in Brazilië (petropolis)

https://www.theguardian.com/world/gallery/2011/jan/12/brazil-landslides-leave-hundreds-dead

De video in de volgende slide is de video die je als huiswerk moet kijken

Kwaliteitsbesef eigen antwoord

1. Laat leerlingen een examenvraag maken

2. Selecteer een aantal antwoorden van de leerlingen

3. Bespreek de antwoorden;

     - welk antwoord is beter?

     - waarom is dit antwoord beter?

     - aan welke eisen voldoet een beter antwoord?

Oefenvraag §2.2

- Door welke processen wordt het aardoppervlak afgevlakt?

Oude examenopdracht

      Opdrachten            Bronnen            Antwoorden

Samenvatting

Schrijfopdracht

Maak je eigen samenvatting;

Schrijf een artikel over.

Atlaskaarten