2E 15-3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 2

Leerdoelen

• Je weet waardoor de aarde opwarmt
• Je weet op welke twee manieren CO2-uitstoot verminderd kan worden.
• Je kunt de soorten duurzame energie in Nederland beschrijven
• Je weet welke veranderingen er zijn in het klimaat van Nederland
• Je weet welke mogelijke veranderingen er zijn in de toekomstige klimaat in Nederland.

Het broeikaseffect

Versterkt broeikaseffect

• De drie belangrijkste broeikasgassen zijn:
  waterdamp koolstofdioxide en methaan.
  
• Waterdamp, niet door de mens
• Kookstofdioxide, door de mens door uitlaatgassen
• Methaan, door de mens door de landbouw

Natuurlijk broeikaseffect = goed

Versterkt broeikaseffect = slecht

Klimaatverandering

https://www.milieucentraal.nl/klimaat-en-aarde/klimaatverandering/

Gevolgen opwarming aarde

• Extreme weersomstandigheden (rampen, voedseltekorten, enz.)
• Zeespiegelstijging                                (overstromingen, leefgebied verdwijnt, enz.)
• Het verstoren van ecosystemen      (koraal verbleekt, dieren sterven uit, enz.)

Waardoor warmt de aarde nu extra op?

1. Het broeikaseffect
2. Het versterkte broeikaseffect
3. Global Warming
4. Fake news

Het broeikaseffect is slecht

1. Juist
2. onjuist

Welk gas veroorzaakt o.a. het versterkte broeikaseffect?

1. zuurstof
2. koolstofdioxide ( CO2)
3. stikstof
4. biogassen

Klimaatverandering is een gevolg van het gebruik van fossiele brandstoffen

1. Juist
2. Onjuist

Waardoor stijgt de zeespiegel?

1. Doordat het te veel regent boven de zee.
2. Door het toenemende aantal vissen in de zee.
3. Door het smelten van de ijskappen.
4. Doordat het koud is, zet het water uit.

Welk deel van Nederland komt onder water te liggen bij een te hoge zeespiegel?

1. Groningen + Friesland + Drenthe
2. Heel Nederland, behalve Limburg
3. Limburg
4. Het westen van Nederland

De oplossing voor klimaatverandering:

“Een duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder de mogelijkheden voor toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen” 

http://www.changemagazine.nl/klimaatkennis/water/smeltende-gletsjers-in-beeld

Klimaatklappers

Ecologische voetafdruk

• Geeft aan wat de invloed is van jouw leefstijl op de aarde.
• Hoeveel is er nodig om te produceren wat wij gebruiken?
• Veel invloed op de natuur. 
• Dier -en plantensoorten sterven uit. 

Uitslag voetafdruktest

Wat is de ecologische voetafdruk?

1. De gemiddelde CO2-uitstoot (in liters) van een persoon in een bepaald land per jaar.
2. De gemiddelde ruimte (in hectaren) die nodig is om het voedsel dat een persoon in een bepaald land nodig heeft te kunnen verbouwen.
3. De gemiddelde ruimte (in hectaren) die nodig is om het welvaartniveau van een persoon in een bepaald land te kunnen behouden.
4. Het gemiddelde waterverbruik (in kubieke meters) van een persoon in een bepaald land per jaar.

Wat kun jij persoonlijk doen om jouw ecologische voetafdruk te verkleinen?

Huiswerk

Leren hoofdstuk 4 -> volgende woensdag formatieve toets H4

Extra criteria niveau wit

Je beschrijft gebieden waar er sprake is van een onbalans in het ecosysteem.

We gaan inzoomen op de Veluwe omdat je moet kunnen aangeven hoe het gaat in dat ecosysteem.

Abiotische factoren

Alle niet-levende invloeden in een gebied noemen we de abiotische factoren. Dit zijn bijvoorbeeld de temperatuur, de hoeveelheid licht en de aanwezigheid van water.

 

Biotische factoren

De levende invloeden worden ook wel de biotische factoren genoemd. Denk hierbij aan planten, dieren en micro-organismen. 

https:

Hoe kan de balans in het ecosysteem de Veluwe verdwijnen?

Milieuvervuiling

Er zijn drie belangrijke soorten milieuvervuiling:

• Luchtvervuiling
• Bodemvervuiling
• Watervervuiling

In welke provincie ligt de Veluwe?

1. Gelderland
2. Limburg
3. Friesland
4. Noord-Brabant

Uit veel schoorstenen van fabrieken komt rook met schadelijke stoffen, dit is ...

1. Bodemvervuiling
2. Luchtvervuiling
3. Watervervuiling

Tijdens een festival worden er veel bekertjes en blikjes op de grond gegooid, dit is ...

1. bodemvervuiling
2. Luchtvervuiling
3. watervervuiling

Fabrieken lozen warm water in de rivier, dit is ...

1. Bodemvervuiling
2. Luchtvervuiling
3. Watervervuiling