Gender

• Woordenschat
• Nederlands
• +1
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

 Gender

NB:

Dit lesmateriaal is tot stand gekomen in de periode 2021 - 2024 in het project UGO (Utrecht Gelijke Onderwijskansen) op basis van het curriculum van de voormalig Brede School Academie (BSA) Utrecht en in samenwerking met de gemeente Utrecht en de Utrechtse schoolbesturen PCOU Willibrord, SPO Utrecht en KSU. Het project UGO eindigt op 1 oktober 2024.

Wat zijn jouw gedachten bij het woord 

'gender'?

Hoe werkt het?

Tekst

Onderzoek

Woordenschat

Leestafel

Boekenclub

Dit leer je nu

Dit weet je al

Doen

Terugkijken

Leerdoel bekijken

• Je kunt een geschikt nieuwsartikel kiezen en dit bespreken in de groep.
• Je kunt in eigen woorden vertellen wat het begrip ‘gender’ betekent.
• Je leert tien nieuwe woorden en kunt deze toepassen.
  
• Je kunt uit de tekst halen waarom Lego bezig gaat met inclusiviteit​.
• Je kunt onderzoek doen naar gender en de verschillende aspecten die daarbij horen​.
• Je kunt je onderzoek presenteren op een passende manier. 
• Je denkt na over en bespreekt of er een verschil is tussen jongens- en meisjesboeken en wat jij daarvan vindt. ​
• Je kunt vertellen wat je deze les geleerd hebt, wat je nog meer wil weten over dit onderwerp en/of wat je thuis gaat vertellen.

Wat gaan we doen?

Leerdoel?

Leerdoel: Je kunt een geschikt artikel vinden om over te discussiëren bij de leestafel.

De leestafel

Zoek een interessant artikel om het over te hebben

of een artikel dat gaat over het gebruik van de mobiele telefoon.

Wat is een geschikt artikel?

Je kunt er je mening

over geven.

Voor iedereen interessant.

Niet te kort, 

maar ook niet te lang.

Je kunt er veel 

vragen over stellen.

Er komen door het

artikel nieuwe vragen en ideeën bij je op.

Je kunt er verder over doordenken en praten.

Je kunt er zelf oplossingen bij bedenken.

Upload hier een foto

van jouw artikel.

Hoe vertel ik waar mijn artikel over gaat?

Welke zaken zijn nog meer van belang om te vertellen?

Om wie (of wat) gaat het?

Wat is er aan de hand?

Hoe is het in zijn werk gegaan?

Wat zou je hier nog meer over willen weten?

Waarom was dat?

Wanneer was dat?

Waar was dat?

Een gesprek voeren bij de leestafel.

Discussievragen

• Ben jij het daarmee eens?
• Ik vind dat toch vreemd want….
• Nou dat weet ik nog niet zo zeker want…
• Wie heeft er nog een ander argument?
• Is dat wel waar? Weet je dat zeker?
• Wat zegt die…. in het artikel erover? Wat vind je daarvan?

Verdiepingsvragen

• Hoe kan het nou dat…?
• Wat ik niet snap is…?
• Wat zou er gebeuren als…?
• Zou iedereen…?
• Hou zou dat in de toekomst gaan/ in het verleden gegaan zijn?
• Hoe zit dat eigenlijk in andere landen?

De introductie op de tekst

Bekijk onderstaande video.

Leerdoel?

Leerdoel: Je kunt in eigen woorden vertellen wat het begrip ‘gender’ betekent.

Hoe voel jij je na deze 

uitleg over gender?

Leg in eigen woorden uit wat het begrip 'gender' betekent.

De tekst: eerst even scannen! 

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

bron

Bron: AD (11/10/2021) 

Bewerkt voor onderwijsdoeleinden.

Leerdoel?

Leerdoel: Je kunt uit de tekst halen waarom Lego bezig gaat met inclusiviteit.

Als je de tekst hebt gescand, wat denk je dan verder te gaan lezen?

Maak de volgende opdrachten bij de tekst:

Lees de eerste drie alinea's.

• Wat is de reden dat Lego zijn speelgoed inclusiever wil maken?
  
• Wat zijn voorbeelden van genderstereotiep speelgoed?
  
• Denk jij dat dit onderzoek betrouwbaar is? Waarom denk je dat? 

Lees alinea 4.

• Waarom denk je dat jongens bang zijn om uitgelachen te worden als ze met meisjesspeelgoed spelen? Waar vind je dat in de tekst?
  
• Hoe kun je het woord ‘omarmen’ uitleggen in deze alinea? Wat moet er omarmd worden?

Lees alinea 5.

• Wat wordt er bedoeld met de tussenkop ‘Uit verhouding’?
  
• Waarom is het een probleem dat jongens en meisjes niet met speelgoed spelen dat voor de andere sekse is bedoeld?
  

Lees de tekst uit

• Wat betekent het dat LEGO hun speelgoed inclusiever wil maken?
  
• Vind je dat LEGO goed bezig is daarmee? Waarom vind je dat?

De titel en de inleiding

LEGO maakt speelgoed genderneutraler

LEGO werkt er naar eigen zeggen ‘hard’ aan om zijn speelgoed inclusiever te maken (zie ook figuur 1). Aanleiding zijn de uitkomsten van een wereldwijd onderzoek naar stereotypen, meldt de Deense speelgoedfabrikant.

inclusief

inclusief - alles en iedereen meegerekend

figuur 1

Klik op de afbeelding om hem te vergroten.

het stereotype

het stereotype - het bepaalde kenmerk van een groep dat zeer sterk benadrukt wordt (en wordt toegeschreven aan alle leden van die groep)

Uit dat onderzoek blijkt dat de houding ten opzichte van spelen en toekomstige carrières ongelijk en beperkend is bij genderstereotiep speelgoed. De Deense speelgoedmaker maakte de uitkomsten maandag bekend op de Internationale VN-Dag van het Meisje. Meisjes krijgen door het spelen met  jongensspeelgoed meer zelfvertrouwen en zin om deel te nemen aan een breed scala van activiteiten. Omgekeerd is dat niet zo, leert een bevraging van bijna 7000 ouders en kinderen van zes tot 14 jaar uit China, Tsjechië, Japan, Polen, Rusland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. 

 Alinea 3

ten opzichte van

ten opzichte van – als je het vergelijkt met

beperkend

beperkend - begrenzend

het scala

het scala – de verschillende mogelijkheden

Wat is de reden dat Lego zijn speelgoed inclusiever wil maken?

Wat zijn voorbeelden van genderstereotiep speelgoed?

Denk jij dat dit onderzoek betrouwbaar is?

Waarom denk je dat?

Eenenzeventig procent van de ondervraagde jongens vreesde uitgelachen te zullen worden als ze met ‘meisjesspeelgoed’ zouden spelen, een vrees die wordt gedeeld door hun ouders. ,,Ouders maken zich meer zorgen dat hun zonen geplaagd zullen worden dan hun dochters, omdat ze met speelgoed van het andere geslacht spelen”, zegt ceo van het Geena Davis

Institute on Gender in Media, dat het onderzoek uitvoerde. Gedrag dat met mannen wordt geassocieerd, krijgt volgens haar ook een hogere waardering in de samenleving. ,,Zolang samenlevingen niet erkennen dat gedrag dat typisch met vrouwen wordt geassocieerd even waardevol is als ‘typisch’ mannelijk gedrag, zullen ouders en kinderen voorzichtig zijn

het te omarmen”, aldus de ceo.

 Alinea 4

de vrees

de vrees – de angst

erkennen

erkennen - inzien

associëren met

associëren met – in verband brengen met

Waarom zijn jongens bang zijn om uitgelachen te worden als ze met meisjesspeelgoed spelen denk je? 

Waar vind je daarvoor een aanwijzing in de tekst?

Hoe kun je het woord ‘omarmen’ uitleggen in deze alinea? Wat moet er omarmd worden?

 Alinea 5

Uit verhouding

Uit het onderzoek bleek ook dat ouders zonen nog steeds aanmoedigden om activiteiten te doen die veelgevraagd zijn in bepaalde carrières zoals sporten of activiteiten met wetenschap, wiskunde, techniek of technologie. Terwijl dochters activiteiten aangeboden krijgen als dansen en zich verkleden of bakken (meisjes werden vier keer meer aangemoedigd voor deze activiteiten dan jongens). ,,Deze inzichten benadrukken hoe diepgeworteld gendervooroordelen over de hele wereld zijn”, zegt acteur en activist Geena Davis. Zij richtte het instituut op dat het onderzoek uitvoerde. Dit instituut heeft als doelen negatieve genderstereotypering te bestrijden en inclusie te bevorderen. ,,Er is onevenredigheid”, zegt neurobioloog Gina Rippon, auteur van het boek Het Geslachtsgebonden Brein. ,,We moedigen meisjes aan om met jongens-dingen te spelen, maar niet andersom.” Dat is volgens haar een probleem, omdat speelgoed “trainingsmogelijkheden” biedt. ,,Dus als meisjes niet met Lego of ander constructiespeelgoed spelen, ontwikkelen ze niet ....

benadrukken

benadrukken – extra aandacht geven

Wat wordt er bedoeld met de tussenkop ‘Uit verhouding’?

 Alinea 6

de ruimtelijke vaardigheden die hen later van pas zullen komen. Als meisjes worden gestimuleerd om met poppen te spelen maar jongens niet, dan missen jongens opvoedende vaardigheden.” Daarom wil LEGO speelgoed inclusiever maken. ,,We werken er hard aan”, zegt Julia Goldin van de LEGO Group, ‘s werelds grootste peelgoedmaker.

,,Traditioneel gezien wordt LEGO meer gebruikt door jongens, maar producten zoals LEGO Harry Potter of LEGO City reddingskamp voor dieren zijn speciaal ontworpen om jongens en meisjes aan te spreken. Het is nu onze taak om jongens en meisjes aan te moedigen om te spelen met sets die van oudsher als ‘niet voor hen’ werden beschouwd”, zegt Goldin.

traditioneel

traditioneel – volgens de gewoonte

Waarom is het een probleem dat jongens en meisjes niet met speelgoed spelen dat voor de andere sekse is bedoeld?

Wat betekent het dat LEGO zijn speelgoed inclusiever wil maken?

Vind je dat LEGO goed 

bezig is daarmee?

Waarom vind je dat?

Kies één of meerdere deelonderwerpen uit en ga op onderzoek uit! Welk onderwerp kies jij? Verwerk je vondsten in een mindmap en presenteer deze aan de groep.

Leerdoel?

Leerdoel: Je kunt onderzoek doen naar gender en de verschillende aspecten die daarbij horen.

Het onderzoek

Mindmap?

Vraag je docent naar de hand-out met tips voor het maken van een mindmap!

Internationale VN-Dag van de Jongen

Gendervoor-oordelen

Genderneutraal speelgoed

Aandacht voor gender op scholen

Onderzoek naar keuze (vraag je docent)

Voor het maken van een mindmap is een hand-out beschikbaar (zie lesplan). Print deze voor je leerlingen uit zodat ze hem kunnen gebruiken bij het onderzoek.

Handige websites:

• Stichting School en veiligheid: https://www.schoolenveiligheid.nl
  
• https://www.opvoeden.nl/genderidentiteit-en-transgender-2200/
  
• https://transgenderinfo.be/m/zorg/kinderen/
  

 Handige zoektermen:

• Genderidentiteit
  
• Genderongelijkheid
  
• Gendervooroordelen

Het onderzoek

Leerdoel?

Leerdoel: Je kunt (in tweetallen) onderzoek doen en interessante nieuwe informatie verzamelen.

Onderzoek presenteren

Leerdoel?

Leerdoel: Je kunt je onderzoek presenteren op een bij jou passende manier.

Presenteer jouw onderzoek op een manier die bij jou past.

Woordenschat

Welk woord ga jij deze week extra vaak gebruiken?

De boekenclub

Welke boeken zijn volgens jou echte jongensboeken of juist echte meisjesboeken?

Leerdoel?

Leerdoel: Je denkt na over en bespreekt of er een verschil is tussen jongens- en meisjesboeken en wat jij daarvan vindt. 

De boekenclub

Wat maakt een boek ‘genderneutraal’? 

Of juist een jongens- of meisjesboek?

Heb jij zelf een voorkeur?

Heb je weleens een boek gelezen over dit onderwerp?

Afsluiting en terugblik

Noem drie dingen die je deze les hebt geleerd.

Noem twee dingen waarover je nog vragen hebt.

Wat zou je van je ouders willen weten over dit onderwerp?