5.1 Stuurt de overheid de economie?

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

5 Hoe werkt de overheid

5.1 Overheid, burgers en bedrijven

5.1 De overheid, burgers en bedrijven.

Leerdoelen

• Ik kan aan de hand van een voorbeeld herkennen wat de collectieve sector is.
• Ik kan voorbeelden geven van de particulier sector en marktwerking.

5.1 Overheid , burgers en bedrijven

Collectieve goederen

Goederen die de overheid betaalt en waarvan iedereen (al dan niet tegen betaling) gebruik van kan maken.

• Algemeen belang
• Kwaliteit van de dienst op peil houden
• Onzinnig om elke Nederlander apart te laten betalen.
• Betaalbaar voor iedereen

5.1 Overheid , burgers en bedrijven

particuliere sector

Particuliere sector

Marktsector

Burgers en bedrijven

Verkoop goederen en diensten

Doel is: winst maken

Marktwerking

Aanbieders van producten moeten concurreren om klanten te krijgen

Voorbeeld collectieve
voorziening in de gemeente.

5.1 Overheid , burgers en bedrijven

- privatisering

• Privatisering = De verkoop van een dienst of activiteit door de overheid aan de particuliere sector.
  

Voorbeelden van bedrijven die geprivatiseerd zijn:

treinvervoer

telefonie

post

Het tegenovergestelde is nationaliseren:

de overheid neemt dan een particulier bedrijf over.

Voorbeeld:

In 2008 nationaliseerde de overheid ABN AMRO-bank om de financiële dienstverlening veilig te stellen.

5.1 Overheid , burgers en bedrijven

Privatiseren

De overheid besteedt taken uit of draagt ze over aan particulier bedrijven:

• Het wordt niet langer beschouwd als een overheidstaak.
• Het is goedkoper om een particulier bedrijf in te schakelen.

5.1 Overheid , burgers en bedrijven

Marktwerking

Particuliere bedrijven concurreren met elkaar:

• prijzen laag houden
• kwaliteit verhogen

Wat is een voordeel van privatiseren?

Wat is privatisering?

1. De overheid koopt een dienst of activiteit van een particulier bedrijf om hier winst mee te maken.
2. De overheid stimuleert particuliere bedrijven om meer mensen in dienst te nemen.
3. De overheid verkoopt een dienst of activiteit aan een bedrijf in de particuliere sector.
4. De overheid beschermt het privévermogen van eigenaren van bedrijven in de particuliere sector.

Stelling 1: Privatiseren is het overhevelen van productie door de overheid naar particuliere sector.
Stelling 2: Privatisering geeft alleen maar voordelen voor de consument.

1. Beide stellingen zijn goed
2. Stelling 1 is goed, stelling 2 is fout
3. Stelling 1 is fout, stelling 2 is goed
4. Beide stellingen zijn fout

Door privatisering wordt de .... steeds kleiner.

1. Particuliere sector
2. Collectieve sector

Wat is een nadeel van privatisering?

Wat is GEEN gevaar van privatiseren?

1. De prijzen dalen omdat er sprake is van marktwerking.
2. Werknemers worden op grote schaal ontslaan.
3. Service/kwaliteit vermindert doordat er geen overheidstoezicht is.
4. De prijs van het aangeboden goed of dienst wordt verhoogd.

5.1 Overheid , burgers en bedrijven

Adviesorganen overheid

• Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
• Centraal Plan Bureau (CPB)
• Sociaal Economische Raad (SER)