3.3. De Verzorgingsstaat

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

§3.3

De Verzorgingsstaat

BASIS

§3.3

De Verzorgingsstaat

A

Op weg naar de verzorgingsstaat

Leerdoel:

Je kunt uitleggen waarom er na de oorlog een verzorgingsstaat werd opgebouwd.

Begrippen:

verzorgingsstaat

B

Opbouw van de verzorgingsstaat

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe de Nederlandse verzorgingsstaat zich tussen 1950 en 1970 heeft ontwikkeld.

C

Problemen met de verzorgingsstaat

Leerdoel:

Je kunt uitleggen welke problemen ontstonden in de verzorgingsstaat en welke maatregelen de regering nam om deze op te lossen.

Begrippen:

sociale zekerheid

Economische
crisis

Wat is steunverlening?

Socialisten

Confessionelen

Liberalen

Mensen die vinden dat er zoveel mogelijk vrijheid moet zijn.

Mensen die vinden dat de overheid regels moet maken om geld en bezit eerlijk te verdelen.

Mensen die vinden dat je bij het besturen van een land moet uitgaan van je geloof.

§3.3

De verzorgingsstaat

A

Op weg naar een verzorgingsstaat

Crisis en oorlog

- Crisis jaren 30 en WO2 hebben gezorgd voor veel armoede.

- Armoede kon ook tot gevaarlike situaties leiden

--> WO2

- Meer maatregelen

§3.1

De verzorgingsstaat

A

Op weg naar de verzorgingsstaat

Drees wil verzorgingsstaat

• Willem Drees (PvdA) tussen 1948 en 1958 minister-president.(=socialist)
  
• Langzaam opbouwen van de verzorgingsstaat: niemand hoeft in echte armoede te leven

- Leider van een socialistische partij, dus sociale wetten

- Ontevredenheid zorgt voor vertrouwensverlies

§3.1

De verzorgingsstaat

A

Op weg naar de verzorgingsstaat

Drees wil verzorgingsstaat

• Financiële hulp van de VS
  
• Economie na de oorlog groeide

--> Meer belastinggeld

§3.3

Opbouw van de verzorgingsstaat

B

Opbouw van de verzorgingsstaat

Maatregelen van Drees

Werkloosheidswet (WW), voor mensen die werkloos werden.

Algemene Ouderdomswet (AOW), voor iedere Nederlander van 65 jaar of ouder.

Algemene Weduwen- en Wezenwet (ANW), die ook gold voor mannen die weduwnaar werden

§3.3

Opbouw van de verzorgingsstaat

B

Opbouw van de verzorgingsstaat

Maatregelen van Drees na 1950

Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO),voor mensen die wegens de gezondheid niet kunnen werken

Algemene kinderbijslagwet (AKW), voor ouders met kinderen jonger dan 18 jaar

Algemene Bijstandswet (ABW), voor mensen zonder inkomen die geen recht hadden op een uitkering

§3.3

Opbouw van de verzorgingsstaat

B

Opbouw van de verzorgingsstaat

Sociale zekerheid

- Uitkeringen werden betaald uit;

--> belastingen

--> premies

Iedere Nederlander had recht op een uitkering en dus op sociale zekerheid.

§3.3

De Verzorgingsstaat

A

Op weg naar de verzorgingsstaat

Leerdoel:

Je kunt uitleggen waarom er na de oorlog een verzorgingsstaat werd opgebouwd.

B

Opbouw van de verzorgingsstaat

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe de Nederlandse verzorgingsstaat zich tussen 1950 en 1970 heeft ontwikkeld.

C

Problemen met de verzorgingsstaat

Leerdoel:

Je kunt uitleggen welke problemen ontstonden in de verzorgingsstaat en welke maatregelen de regering nam om deze op te lossen.

§3.3

De Verzorgingsstaat

BASIS

Welkom!

§3.3

De Verzorgingsstaat

BASIS

A

Op weg naar de verzorgingsstaat

Leerdoel:

Je kunt uitleggen waarom er na de oorlog een verzorgingsstaat werd opgebouwd.

Begrippen:

verzorgingsstaat

B

Opbouw van de verzorgingsstaat

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe de Nederlandse verzorgingsstaat zich tussen 1950 en 1970 heeft ontwikkeld.

C

Problemen met de verzorgingsstaat

Leerdoel:

Je kunt uitleggen welke problemen ontstonden in de verzorgingsstaat en welke maatregelen de regering nam om deze op te lossen.

Begrippen:

sociale zekerheid

§3.3

De Verzorgingsstaat

BASIS

Vorige les

• Het volk had behoefte aan zekerheid

--> Crisis jaren 30

--> Tweede Wereldoorlog

• Willem Drees: Verzorgingsstaat: niemand hoeft in echte armoede te leven
• Sociale wetten die worden betaald uit belastingen en premies. 
• Iedereen had recht op sociale zekerheid.

Wat is een verzorgingsstaat?

1. de overheid zorgt voor veiligheid
2. iedereen is verantwoordelijk voor zijn/haar eigen omgeving
3. de overheid zorgt actief voor welvaart en welzijn van de burger

Wat is sociale zekerheid?

§3.3

Opbouw van de verzorgingsstaat

BASIS

C

Problemen met de verzorgingsstaat

Opnieuw crisis

• 1970: einde economische groei
• Veel werklozen met een uitkering
• Vergrijzing: meer gebruik van AOW
• Mensen zien de uitkering als een recht
  
• Werken was niet aantrekkelijk door hoge uitkeringen

Kortom: de kosten van de verzorgingsstaat stegen.

§3.3

Opbouw van de verzorgingsstaat

BASIS

C

Problemen met de verzorgingsstaat

Ruud Lubbers

Minister-president van 1982-1994 (CDA).

Verzorgingsstaat moet betaalbaar worden. 

• Strengere regels voor het krijgen van een uitkering
• De hoogte van de uitkeringen ging omlaag
• De periode waarin je WW kreeg werd korter
• Meer controle

<img src="blob:chrome-untrusted://media-app/5fdce8bb-6a9c-44ef-8c21-0f5d73799214" alt="Screenshot 2025-03-11 13.39.29.png"/>

§3.3

Opbouw van de verzorgingsstaat

BASIS

C

Problemen met de verzorgingsstaat

Discussie in onze tijd

• Door de vergrijzing is pensioenleeftijd verhoogd naar 67 jaar, anders is de AOW onbetaalbaar

• Aantal niet-werkende mensen wordt groter dan aantal werkende mensen

• Armoede blijft (ook in Nederland) bestaan!

• Werklozen worden in sommige gemeentes verplicht tot tegenprestatie.

Geef één probleem dat ontstond in de verzorgingsstaat.