Oriëntatie in GGZ 28-1-25

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Oriëntatie op de GGZ

Oriëntatie op de GGZ

• Zorgvragers in de GGZ
•  Geschiedenis van de GGZ en voorzieningen
• Proces van intake tot beëindiging zorgverlening
• Zorgproces in de GGZ

Kennismaking met Psychiatrie

• Je beschrijft de zorgvragers met een psychiatrische stoornis
• Je vertelt wat het verschil is tussen afwijlend en gestoord gedrag
• Je maakt een samenvatting van de geschiedenis van psychiatrie van verleden tot nu
• Je beschrijft verschillende benaderingen op psychiatrie
• Je beschrijft de taken van een GGZ verpleegkundige

Hoe gaan we het doen?

1. Gestoord en afwijkend gedrag vaststellen
2. Kijk op internet bij, psychiatrie in de loop van de tijd: foto's + info zoeken  tijdlijn maken
3. Verschillende benaderingen: biologisch, psychologisch, sociaal, cultureel, magisch, religieus
4. Psychiatrie van nu
5. Taken van een verpleegkundige in de GGZ

Gestoord of afwijkend?

• In werkgroepjes. Beantwoord onderstaande vragen. Schrijf deze op papier of laptop. Thieme Meulenhoff: 1.1 zorgvragers in de GGZ. 

1. Wat is afwijkend gedrag en wat is gestoord gedrag?
2. Hoe wordt een gestoord gedrag vast gesteld (criteria)?
3. Wie stelt het vast?

Afwijkend of (deviant) gedrag is gedrag dat afwijkt van geldende culturele normen. Ook afwijken van ongeschreven gedragsregels geldt als zodanig, zelfs als dit gebeurt door gerespecteerde personen. Wat als afwijkend gedrag wordt ervaren, varieert door de tijd heen terwijl een maatschappij zich ontwikkelt.

Storend gedrag wordt gestoord gedrag als het terzelfdertijd leed veroorzaakt bij de persoon zelf (bijv. niet aanvaard worden in de samenleving) en/of bij de onmiddellijke omgeving (ouders, school, …). Het kan gaan over agressie, criminele feiten, liegen of het zich niet kunnen houden aan regels

Psychiatrische stoornis

We spreken van een psychiatrische stooornis als het voelen, denken, en waarnemen afwijkend is.

Wanneer is afwijkend gestoord

Manier van gedragen dat voor problemen zorgt in de omgang met anderen of risico's met zich meebrengt voor de zorgvrager zelf of zijn omgeving.

Wordt vastgesteld door een specialist: huisarts, psychiater, psycholoog enz. op basis van DSM-V

Hoeveel mensen krijgen een psychiatrische diagnose?

Een op de vier mensen krijgt in zijn leven een psychiatrische diagnose gedurende een korte of langere tijd. 

Diagnostiek in psychiatrie

• De DSM-5 is een classificatiesysteem en beschrijft nauwkeurig welke psychiatrische stoornissen er zijn en met welke verschijnselen die stoornissen gepaard gaan.
• Wetenschappelijk onderzoek

Het boek, dat samengesteld wordt door zo'n 200 belangrijke psychiaters en psychologen, startte met 50 stoornissen. Nu staan er wel 400 verschillende stoornissen in het boek.

Geschiedenis van psychiatrie

• In werkgroepjes
• Ieder groepslid zoekt een foto van psychiatrie:
• Oudheid - Middeleeuwen - 19de eeuw en 20e eeuw
• Maak een tijdlijn en lever deze in

Geschiedenis van psychiatrie

1. Middeleeuwen(500 tot ca. 1500) mensen die zich afwijkend gedroegen, bezeten waren door de duivel. Zo eindigde menige 'dwaas' op de brandstapel. 
2. Renesainse(14e eeuw): Mensen werden opgesloten in een ijzeren kooi, kregen afwisselend warme en koude baden, werden vastgenoerd in dwangbuizen of gemarteld.
3. Pas in de 18de eeuw vond men dat mensen met een psychische  stoornis nietmisdadig, maar ziek waren.

Geschiedenis van psychiatrie

• 1850: Men geloofde dat elke psychiatrische stoornis een biologische oorzaak had.
• Tot 1960 werden mensen met een psychiatrische stoornis massaal opgesloten in inrichtingen, die zich in bossen ver van de bewoonde wereld bevonden. 

Psychiatrie van nu

• Geen patiënt, maar cliënt of zorgvrager
• Herstelgerichte zorg, normalisering
•  Minder opnames, maar meer zorg in eigen omgeving

Psychiatrie van nu

• Psychiatrische zorg thuis (PTZ);
•  Beschermd wonen;
• Deeltijd behandeling;
• Klinische behandeling;
• E-mental health;
• bemoeizorg;
• flexible assertive community treatment (F-ACT).

Onder e-health verstaat de inspectie: de inzet van hedendaagse informatie- en communicatietechnologie (ICT) om de gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren. E-health is de verzamelnaam voor alle vormen van digitale zorg. Cliënten én zorgverleners in de ggz kunnen veel aan e-health hebben.

Een bemoeizorg-team benadert mensen die uit zichzelf geen hulp vragen of accepteren, maar wel hulp nodig hebben. Bemoeizorg wordt ook wel openbare geestelijke gezondheidszorg genoemd (oggz).

FACT richt zich op mensen met een ernstige psychiatrische aandoening.

Verminderen van psychische en somatische symptomen, bevorderen van maatschappelijk functioneren en sociale participatie, en het realiseren van persoonlijk herstel en kwaliteit van leven

Psychiatrie van nu

1. Intramuraal > opname bij een psychiatrische instelling
2.  Extramuraal (ketenzorg) > bijv. (F-ACT)

Zorgvormen binnen de GGZ

• Basis GGZ
• Specialistische GGZ: ambulante zorg, klinische- en langdurige zorg 
• Eerstelijnszorg (POH-GGZ)

Wat valt er onder ambulante begeleiding?

Hulp bij algemene zaken in het dagelijks leven.

Hulp bij het vinden van werk.

Hulp bij het zelfstandig wonen.

Hulp bij het aangaan van nieuwe relaties.

Hulp bij het onderhouden en herstellen van relaties.

Hulp bij het onderhouden van een sociaal netwerk.

Basis GGZ

• Lichte tot matige klachten
• Behandeling binnen de basis GGZ bestaat meestal uit gesprekken met bijvoorbeeld een psycholoog of psychotherapeut. Ook e-health is mogelijk (internetbehandeling) 

Eerstelijnszorg

• Eerstelijnszorg (POH GGZ) POH staat voor praktijkondersteuner huisartsenzorg 

Gespecialiseerde GGZ

1. HT-team > Een intensieve Home Treatment levert gedurende een periode van maximaal drie weken intensieve psychiatrische thuiszorg wanneer er een (dreigende) crisis aanwezig is
2.  ACT-team > Flixible  Assertive Community Treatment (FACT)is een effectieve manier om mensen met een ernstige psychiatrische aandoeningen buiten de muren van een GGZ-instelling te behandelen

Gespecialiseerde GGZ

1.  Een HIC-afdeling (High&Intensive care) biedt een velige, prettige en herstelondersteunende omgeving en behandeling om zorgvragers in crisis zo snel mogelijk weer terug naar huis te kunnen laten gaan. Vaak betreft het een gedwongen opname.
2. Overige opnames

Verwijzing

• Huisarts 

Verpleegkundige/ Verzorgende  in GGZ

• Lees in Thieme Meulkenhoff 1n4, hoofdstuk 1: Oriëntatie in GGZ
• Beschrijf wat de taken van een verpleegkundige en verzorgende  zijn binnen GGZ 

Als verzorgende IG in de GGZ werk je met zorgvragers van alle leeftijden met:

Laag of gemiddeld complexe psychosociale problemen;

• psychiatrische stoornissen;
  
• verslaving.
  

Je kunt daarom in veel verschillende zorgsituaties terechtkomen, zoals de:

• volwassenpsychiatrie;
  
• kinder- en jeugdpsychiatrie;
  
• ouderenpsychiatrie;
  
• ambulante- en verslavingszorg.

Als verpleegkundige in de GGZ 

Werk je in de volwassenzorg, kinder- en jeugdpsychiatrie, ouderenpsychiatrie, forensische psychiatrie en ambulante- en verslavingszorg. 

De grootste groep verpleegkundigen is op dit moment werkzaam in de geïntegreerde GGZ-instellingen, daarnaast kun je werkzaam zijn in:

• algemeen psychiatrische ziekenhuizen (APZ);
  
• regionale instellingen voor beschermd wonen (RIBW);
  
• instellingen voor kinder- en jeugdpsychiatrie;
  
• instellingen voor verslavingszorg;
  
• instellingen voor forensische psychiatrie;
  
• ambulante begeleiding van zorgvragers thuis

Aan de slag met de eindopdracht