Industriële revolutie

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

  De opkomst van de industrie! 

                              

                    M&M

 

                    

Welkom allemaal!                                          R.Pekkeriet 

06

Welke grote uitvindingen zijn er tussen 1800 en 1900 gedaan? Gebruik google.

Introductie 

Tijd van burgers en stoommachines 

Tijdvak 1800 tot 1900. 

Een tijdvak met enorm veel veranderingen!

Sociale gevolgen 

Economische gevolgen 

Uitleg: Voor de industriële revolutie

Huisnijverheid: het thuis maken van goederen door ambachtslieden en boeren.

Hoofdstuk 1. De tijd voor de industriële revolutie. 

• Mensen wonen veelal op het platteland. Leven van het boeren bestaan. 
• Landbouw grootste bron van inkomsten. 
• In de winter rustig > Thuis textiel weven.
• Huisnijverheid: Productiewerkzaamheden die thuis door één of soms meer personen wordt uitgevoerd. 

Uitleg: Voor de industriële revolutie

Huisnijverheid: het thuis maken van goederen door ambachtslieden en boeren.

Hoofdstuk 1. De tijd voor de industriële revolutie. 

• Geen fabrieken. Alles werd met de hand gemaakt. 
• Ambachtslieden. Je leerde een vak zoals timmerman, pottenbakker, scharenslijper, smid etc. 
• Weinig grote steden. Steden vooral gegroeid door                               handel zoals Amsterdam door de koloniën. 

Hoofdstuk 1. De tijd voor de industriële revolutie 

Oude energiebronnen:

1. spierkracht
2. dierkracht
3. waterkracht
4. windkracht

Uitleg: Voor de industriële revolutie

Huisnijverheid: het thuis maken van goederen door ambachtslieden en boeren.

Hoofdstuk 1. De tijd voor de industriële revolutie. 

• Rond 1800. Grote veranderingen in de landbouw! 

1. Komst van nieuwe gewassen dankzij kolonialisme zoals de aardappel uit Zuid-Amerika
2. Komst van de eerste machines zoals de                                        ploeg of een maaimachine          
3. Schaalvergroting. Meer land en dieren                                                 per boer. Bijv van 3 naar 12 koeien. 
4. Van monocultuur naar vruchtwisseling.  

Hoofdstuk 1. De tijd voor de industriële revolutie 

Opdracht 

Naast je aantekeningen ga je een tweetal (kleine)  tekeningen maken.  

1. Een voorbeeld van een ambacht. Laat met een tekening een ambacht zien van vroeger. Je mag zelf een keuze maken welk ambacht je laat zien. 
2. Vruchtwisseling. Laat met behulp van een tekening zien wat vruchtwisseling betekent, extra opdracht: verwerk 3 verschillende materialen in jouw tekening. 

Hoofdstuk 1. De tijd voor de industriële revolutie 

Cyrus Mc Cormick (1809 - 1884) 

Hoofdstuk 1. De tijd voor de industriële revolutie 

Van handenarbeid  

               naar 

                          machinaal oogsten

Hoofdstuk 1. De tijd voor de industriële revolutie 

Opdracht: 

Maak een portret van Cyrus Mc Cormick. Wat moet in dit portret komen? 

1. De gegevens uit mijn verhaal waar je aantekeningen van gemaakt hebt. 
2. Een tekening van hem (geen foto) 
3. Een foto/afbeelding van een door hem ontwikkelde machine. 
4. Extra informatie wat bij een portret zou kunnen horen. 

  De opkomst van de industrie 

 

                    M&M  

Welkom allemaal!                                          R.Pekkeriet 

07

Voor de industriële revolutie waren er veel beroepen die nu verdwenen zijn.
Zoek eens twee bijzondere beroepen op?

Hoofdstuk 2: De opkomst van de industrie. 

• Oorzaak: 
• Door verbeterde technieken in de landbouw komt er meer en beter voedsel beschikbaar. 
• Gevolg: Door beter voedsel wordt de gezondheid van mensen beter. Mensen leven langer en er komen steeds meer mensen. De bevolking groeit. 
• Gevolg: Meer mensen, meer kleding nodig. Echter niet bij te houden door de thuiswerken. Men moet op zoek naar een oplossing. 
• Opdracht: teken een tabel met de bevolkingsgroei in je schrift. Gebruik de aantallen op het werkblad. 

Schietspoel

1733

• Om sneller kleding te maken, moet je sneller kunnen weven.
• De Engelsman John Kay vond de schietspoel uit. Hiermee kun je veel sneller weven dan met de hand.
• De schietspoel was nog geen échte machine: het bedienen ging met de hand.

Hoofdstuk 2: De opkomst van de industrie. 

Spinning Jenny

1764

• Als je sneller kunt weven, heb je ook meer draad nodig.
• Met de Spinning Jenny van James Hargreaves kon je 8 en later 16 draden tegelijk spinnen!

Hoofdstuk 2: De opkomst van de industrie. 

Hoofdstuk 2: De opkomst van de industrie. 

• Machines zoals de spinning Jenny worden te groot voor in huis. De eerste steden met fabrieken ontstaan rondom rivieren. 
• Houtskool was een belangrijke                                                     brandstof begin 18de eeuw.                                                                   Wordt gemaakt van hout.                                                                   Bossen werden in hoog tempo                                                             gekapt > tekort aan hout. 
• Er moest een andere bron van                                                                  energie komen. Steenkool. 
• In Engeland was steenkool volop                                                                in de bodem aanwezig. Industriële revolutie start in Engeland! 

• 1698 Eerste stoommachine door Savery:                                              An engine to raise water by fire 
• Vanaf 1700. Vraag naar steenkool stijgt. Men moet dieper de grond in om steenkool te winnen. Maar grondwater. Mijnen lopen onder water. 
• 1712: Newcomen bouwt stoommachine om water uit mijnen te pompen.  
• 1767 James Watt bouwt                                                                    eerste moderne stoommachine. 
• Wie was James Watt? 

Hoofdstuk 3: De stoommachine

Opdracht 

• Bekijk het werkblad. Plak de verschillende onderdelen bij jouw aantekeningen. Werk de verschillende aantekeningen verder uit. 
• Bekijk de stoommachine. Teken de machine na in je schrift. Teken daarbij de verschillende onderdelen en benamingen duidelijk in beeld. 

Hoofdstuk 3: De stoommachine 

Gevolgen van de uitvinding van de stoommachine. 

• Bouw van steeds meer fabrieken en woonwijken rondom de fabrieken. Steden groeien snel. 
• Oorzaak: Ook op andere plaatsen rondom rivieren ontstaan steden, eerst vaak nabij steenkoolmijnen. 
• Gevolg: steenkool is zwaar en lastig te transporteren. door de stoommachine komen er nieuwe uitvindingen voor vervoer zoals stoomtrein en stoomboot. 
• Veel productie in korte tijd. 
• Huisnijverheid houdt op te bestaan. Kunnen niet meer concurreren met de fabrieken.

Hoofdstuk 3: De stoommachine

  De opkomst van de industrie 

 

                    M&M  

Welkom allemaal!                                          R.Pekkeriet 

08

Engeland 1700

Engeland 1800

1750

• Wat valt je op aan dit plaatje? 
• Waar zitten de steenkoolvelden 
• Waar zitten de industriegebieden? 

In welke eeuw was de Tijd van Burgers en Stoommachines?

1. 17e eeuw
2. 18e eeuw
3. 19e eeuw
4. 20e eeuw

In welk land begon de industriële revolutie?

1. Belgie
2. Nederland
3. Engeland
4. Amerika

• Door verbeterde machines op het                                                               platteland kon het werk met minder                                                          mensen. Daardoor veel werkloosheid > 
• Mensen trokken naar steden om werk                                                       in de fabrieken te zoeken. 
• Urbanisatie: Als iemand van het                                                                    platteland naar de stad verhuist. 
• Samenleving veranderd. Van landbouwsamenleving naar industriële samenleving. 
• Meeste mensen wonen in de stad en werken in de industrie. 
• Dankzij koloniën veel producten en handel voor de industrie. 

Hoofdstuk 3: De stoommachine 

Opdracht 

In 1839 reed de eerste stoomtrein in Nederland over onze eerste spoorlijn. 

Maak een krantenartikel uit die tijd waarin verslag wordt gedaan van deze eerste reis. Jouw artikel staat op de voorpagina van de krant. Denk aan de details als kopjes, titels, datum, foto etc. 

Hoofdstuk 3: De stoommachine 

  De opkomst van de industrie 

 

                    M&M 

Welkom allemaal!                                          R.Pekkeriet 

09

Rond 1800 werkten de meeste mensen in Nederland in de:

1. landbouw
2. handel
3. industrie
4. diensten

Wanneer kwam de industrie in Nederland op gang?

1. eerste helft 18e eeuw
2. tweede helft 18e eeuw
3. eerste helft 19e eeuw
4. tweede helft 19e eeuw

Hoofdstuk 4 woonomstandigheden 

Gezinnen waren vroeger groot, waarom?

• Geen pensioenen. Kinderen zorgde later voor hun ouders. Hoe meer kinderen, hoe beter er voor je gezorgd werd. 
• Geen anticonceptie. Er gebeuren veel 'ongelukjes'.
• Invloed van kerk/geloof.                                                                Geboortebeperking niet geoorloofd  
• Veel kinderen gaf status en aanzien. 

Hoofdstuk 4  Woonomstandigheden

• Veel mensen kwamen naar de stad. 
• Groot tekort aan woningen. 
• Woningen werden snel gebouwd, veelal dichtbij fabrieken. Zeer slechte kwaliteit. 
• Panden die niet geschikt waren als woningen zoals kelderwoningen. 
• Slechte hygiëne, nauwelijks riolering en watervoorzieningen. 

• Hierdoor veel ziekten onder de arbeiders. 

Hoofdstuk 4. Woonomstandigheden 

Opdracht 

Het leven in een huis was vaak slecht zoals je in de video gezien hebt. In je schrift teken/knip/plak je een zelf gemaakte 3D model van een kamer zoals die er destijds eruit gezien zou kunnen hebben. 

  De opkomst van de industrie 

 

                    M&M ochtendperiode 

Welkom allemaal!                                          R.Pekkeriet 

10

Hoofdstuk 5. Kinderarbeid 

Waarom werkten kinderen in fabrieken? 

• Grote gezinnen. Niet genoeg inkomen                                              om anders iedereen eten te geven. 
• Er waren nauwelijks scholen. Geen                                                     leerplicht. 
• Voor werk in de fabriek geen opleiding nodig.                                                                                  School was dus onnodig :) 
• 
  
•                                                   Opdracht Quiz 
•                                                   verwerk de resultaten en info in je                                                       periodeschrift. 

Hoofdstuk 5 Kinderarbeid 

• Er kwam steeds meer verweer tegen het laten werken van kinderen in fabrieken. 
• In 1874 werd kinderarbeid in fabrieken verboden dankzij het werk van Samuel van Houten M.u.v. de landbouw en in de mijnen. Dit wordt het kinderwetje van van Houten genoemd. 
• Echter veranderde er weinig. Er kwam geen leerplicht (pas in 1901) Veel kinderen bleven gewoon werken omdat er nauwelijks controle was en er moest toch geld verdiend worden. 

quiz.ntr.nl