10.3 totaalreacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

vorige les:

Redox = reactie waarbij electronen worden overgedragen

reductor: staat electronen af (e- na de pijl)

oxidator: neemt electronen op (e- voor pijl)

We kunnen half reacties opstellen van de oxidator/reductor met behulp van tabel 48 (binas)

vb: Fe --> Fe2+ + 2 e-

Bij het proefje zie je dat de koper-ionen uit de oplossing vast koper vormen.
Geef de halfreactie:

uitwerking:

Koper-ionen --> vast koper

zie binas tabel 48:

Cu2+ + 2 e- --> Cu (s)

* zet de fase (s) erbij zodat je duidelijk ziet dat het over vast koper gaat.

Is koper in deze reactie de reductor of de oxidator?
Cu2+ + 2 e- --> Cu (s)

1. reductor
2. oxidator

leerdoel:

Je leert hoe je een redoxreactie moet opstellen.

Sterkste reductor: meest negatieve potentiaal

Sterkste oxidator: meest positieve potentiaal

redoxreactie (totaal)

In een redoxreactie reageren een reductor én een oxidator.

Als je de 2 halfreacties bij elkaar optelt krijg je de totaalreactie.

let op: 

Alle elektronen moeten tegen elkaar worden weggestreept

Alle toestandsaanduidingen staat erbij

stappenplan:

1. inventariseer welke deeltjes aanwezig zijn

- schrijf alle deeltjes op, let op de fase! 

- wees alert op woorden als, oplossing (H2O) aanwezig, aangezuurd (H+ ) aanwezig, basisch (OH- aanwezig)

2. Omcirkel de sterkste oxidator en de sterkste reductor

3. schrijf de half-reacties van deze 2 op

4. maak het aantal elektronen gelijk en streep ze weg

voorbeeld

Je kunt een stukje ijzerdraad verkoperen in een kopersulfaat-oplossing, er ontstaat dan een laagje koper op het ijzer. 

aanwezig: Fe (s), Cu2+ en SO42-, H2O

sterkste red: Fe (s) (-0,45)

sterkste ox: Cu2+ (+0,34)

totaalreactie opstellen

red: Fe (s) --> Fe2+ + 2 e-

ox: Cu2+ + 2 e - --> Cu (s)

check: electronen links en rechts zijn gelijk

wegstrepen en optellen geeft:

 Fe (s) + Cu2+ (aq) --> Fe2+ (aq) + Cu (s)

Als je een ets maakt op een aluminiumplaat, kun je zoutzuur gebruiken als etsvloeistof. Dan is H+ de ox en aluminium de red, geef de vergelijking

uitwerking

- Al (s) is de red (- 1,66), de electronen staan na de pijl

- H+ is de ox (0) de electronen staan voor de pijl

- Om de e- gelijk te krijgen, moeten ze er allebei 6 hebben

Zwarte zilver-vlekken op je huid kun je verwijderen met chloorwater (Cl2). Geef de totaal reactie (redox):

uitwerking:

sterkste red: Ag (s) (+0,80)

sterkste ox: Cl2 (aq) (+1,36)

Wat als er meerdere reductors  en oxidators zijn?

Dan kies je de sterkste reductor uit: de eerste van rechts beneden.

Dan kies je de sterkste oxidator uit: de eerste van links boven.

Voorbeeld, pak je binas erbij!

ijzer en tin(II)chloride-oplossing

ijzer en tin(II)chloride-oplossing

1.  Fe (s), Sn²⁺ (aq), Cl^- (aq), H₂O (l)
2. Fe  (-0,45) red, Sn²⁺ (+0,15) red (-0,14) ox, Cl^- (+1,36) red, H₂O (+1,78) red
3. OX: Sn2+ + 2e- --> Sn (s) Red: Fe (s) -->  Fe2+ +2e-
4. Sn2+ + Fe (s) --> Sn (s) + Fe2+

Aan de slag 

• Doorlezen 10.1, 10.2 en 10.3
• Maken:
  

    10.1: 2 t/m 5

    10.2: 7 t/m 12

    10.3: 15 t/m 20 (16 niet)

• Lees ook 10.4 als voorbereiding op de volgende les.

• Fluisterend overleggen met buur 
  

• Vraag? Steek je hand op
• Af? => Geen huiswerk