toets Massacultuur H4 inhaal vs 3

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Toets Massacultuur H4 vs 3

de toets bestaat uit 15 vragen en je kunt 32  punten behalen

Er zijn 3 onderdelen:

A. Dance fever                          vr 1- 5

B. Metal Mondiaal                   vr 6- 10

C. Geëngageerde makers     vr 11 - 15

Je hebt oordopjes nodig zodat je de fragmenten beluisteren kunt

Schrijf je antwoorden op toetspapier

Denk aan de antwoordstructuur: herhaal een deel van de vraag

                                                                link je antwoord aan de bron

                                                                 - streepjes voor elk nieuw antwoord

                                                                

A. Dancefever

De film Saturday night fever (1977) wordt een wereldwijd succes vanwege de

disco-hits van de Bee Gees en de danspassen van hoofdrolspeler John Travolta. Disco komt uit de zwarte en queer underground scene, maar krijgt steeds meer bekendheid onder een breder publiek. De soundtrack van Saturday night fever breekt vele verkooprecords en illustreert dat disco nu ook dé dansmuziek is van een breed, mainstream publiek.

Bekijk een fragment uit Saturday night fever waarin John Travolta soleert. 

Disco wordt hier op een manier gepresenteerd die voor een breed publiek aantrekkelijk is. 

Het fragment kun je bekijken op de volgende dia

Bekijk het fragment uit Saturday night fever met John Travolta

vraag 1.       2 pnt.      T1

Bekijk het fragment uit Saturday night fever waarin John Travolta soleert, 1 dia terug.

Disco wordt hier op een manier gepresenteerd die voor een breed publiek aantrekkelijk is. 

Beschrijf twee kenmerken van het filmfragment die ervoor zorgen dat disco er aantrekkelijk uitziet.

De Spaanse danser en choreograaf Pere Faura (1980) verwerkt in zijn

voorstellingen ‘serieuze’ theaterdans met invloeden uit musicals, films en clips.

Zijn voorstelling No dance, no paradise (2014) draait om vier belangrijke

inspiratiebronnen: 

1. het romantische ballet De stervende zwaan van Michel Fokine uit 1905

2. de musical Singing in the rain met Gene Kelly uit 1952

3. Saturday night fever met John Travolta 

4. Rosas van Anne Teresa De Keersmaeker

Bekijk het fragment op de volgende dia en lees de tekst op de dia daarna

Recensent Joost Ramaer noemt No dance, no paradise een ‘stoomcursus dansgeschiedenis voor beginners’. 

Faura benadrukt het karakter van Rosas door zwarte kleding en de twee geprojecteerde silhouetten van hemzelf.  

Bekijk het Fragment No dance, no paradis van Pere Faura

Tekst 1.

No dance zit vol met zulke geraffineerde details en verrassende overgangen.

Faura is meestal grappig, maar hij kan ook plotseling ontroeren. Regelmatig zet

hij zijn publiek op het verkeerde been. Op zeker moment daalt een kapstok vol

danskleding af uit de trekken van de grote zaal in Theater Bellevue. Faura trekt

een tutu aan – hij gaat de Zwaan dansen. Nee, toch niet, hij gooit er een zwarte

jurk overheen. Rosas dan! Weer mis: de derde en laatste laag is een discooutfit. 

Toch Travolta. 

In de scènes die volgen, pelt Faura zijn danskleren laag voor laag weer af, terwijl hij in omgekeerde volgorde door de vier choreografieën exerceert. [...] No dance is een feest voor het hart én het brein.

Faura verstaat de kunst te dollen met zijn grote voorbeelden, en hen

tegelijkertijd respect te betuigen. In het voorbijgaan geeft hij een superieure

stoomcursus dansgeschiedenis voor beginners.

vraag 2.     3 pnt.      T1

Bekijk het fragment 2 dia's terug dia en lees de tekst op de dia 1 terug

Recensent Joost Ramaer noemt No dance, no paradise een ‘stoomcursus dansgeschiedenis voor beginners’. Faura benadrukt het karakter van Rosas door zwarte kleding en de twee geprojecteerde silhouetten van hemzelf. 

Beschrijf voor elk van de andere drie inspiratiebronnen hoe hun karakter wordt versterkt door de theatervormgeving van Faura. 

vraag 3.       2 pnt.      T1

Bekijk het fragment en lees de tekst van Joost Ramaer nogmaals., 1 en 2 dia's vooruit.

Een van de manieren waarop Faura in No dance, no paradise het publiek ‘op het verkeerde been’ zet, is door de theater-illusie steeds weer te verbreken. 

Noem twee manieren waarop dat gebeurt.

Bekijk het Fragment No dance, no paradis van Pere Faura

Tekst 1.

No dance zit vol met zulke geraffineerde details en verrassende overgangen.

Faura is meestal grappig, maar hij kan ook plotseling ontroeren. Regelmatig zet

hij zijn publiek op het verkeerde been. Op zeker moment daalt een kapstok vol

danskleding af uit de trekken van de grote zaal in Theater Bellevue. Faura trekt

een tutu aan – hij gaat de Zwaan dansen. Nee, toch niet, hij gooit er een zwarte

jurk overheen. Rosas dan! Weer mis: de derde en laatste laag is een discooutfit. 

Toch Travolta. 

In de scènes die volgen, pelt Faura zijn danskleren laag voor laag weer af, terwijl hij in omgekeerde volgorde door de vier choreografieën exerceert. [...] No dance is een feest voor het hart én het brein.

Faura verstaat de kunst te dollen met zijn grote voorbeelden, en hen

tegelijkertijd respect te betuigen. In het voorbijgaan geeft hij een superieure

stoomcursus dansgeschiedenis voor beginners.

Lees de tekst en bekijk het fragment op de volgende dia

Musicals zijn Faura’s eerste grote liefde en hij haat zichzelf erom. 

Maar sinds hij in 2006 zijn studie aan de Amsterdamse School voor Nieuwe

Dansontwikkeling afsloot met de succesvolle "This is a picture of a person I

don’t know" is die haat-liefdeverhouding al meermaals een dankbaar onderwerp

gebleken. [...] Steeds vaker gebruikt hij populaire vormen als disco, striptease

en andere ‘low culture’ om geestige en intelligente bespiegelingen te wijden

aan artistieke, filosofische en maatschappelijke kwesties. Popcultuur, vindt hij,

is de beste manier om met grote groepen mensen te communiceren. 

‘Niet iedereen kent tenslotte Godard of Lars von Trier, wel de shitty voortbrengsels

van onze cultuur, zoals Saturday Night Fever en Flash Dance. Die gedeelde

kennis gebruik ik voor een ander discours.’

NRC handelsblad, 2017Francien van der Wiel,

fragment Sweet fever: met beelden van een uitvoering ervan en het is een oproep om mee te doen

Vraag 4.      2 pnt.      T2

Lees de tekst 2 dia's terug en bekijk het fragment 1 dia terug

Pere Faura heeft een haat/liefdeverhouding met populaire cultuur. 

Leg deze haat/liefdeverhouding uit en licht toe hoe hij dit inzet in zijn voorstellingen.

In 2016 voert Faura het project Sweet fever uit. In verschillende Europese steden werft Faura steeds een groep vrijwilligers die hij in vier dagen een choreografie gebaseerd op Saturday night fever aanleert. Of deelnemers ervaring met dans hebben is niet belangrijk.

Bekijk het fragment nogmaals en lees de tekst nogmaals, op de volgende dia.

(Musicals zijn) Faura’s eerste grote liefde en hij haat zichzelf erom. Maar sinds

hij in 2006 zijn studie aan de Amsterdamse School voor Nieuwe

Dansontwikkeling afsloot met de succesvolle This is a picture of a person I

don’t know is die haat-liefdeverhouding al meermaals een dankbaar onderwerp

gebleken. [...] Steeds vaker gebruikt hij populaire vormen als disco, striptease

en andere ‘low culture’ om geestige en intelligente bespiegelingen te wijden

aan artistieke, filosofische en maatschappelijke kwesties. Popcultuur, vindt hij,

is de beste manier om met grote groepen mensen te communiceren. ‘Niet

iedereen kent tenslotte Godard of Lars von Trier, wel de shitty voortbrengsels

van onze cultuur, zoals Saturday Night Fever en Flash Dance. Die gedeelde

kennis gebruik ik voor een ander discours.’

NRC handelsblad, 2017Francien van der Wiel,

vraag 5.      2 pnt.       T2

Lees nogmaals de tekst van Francine van der Wiel 1 dia terug en bekijk het fragment 2 dia's terug.

Dansmaker Faura voert Sweet fever veelal uit op festivals in de open lucht, waarbij het publiek participeert in zijn voorstelling. 

Leg uit waarom het werken op festivals en participatie van het publiek goed aansluiten bij Faura’s visie op dans

B. Metal Mondiaal

In 2007 verschijnt de documentaire Heavy Metal in Baghdad. In de film speelt de heavy metalband Acrassicauda uit Bagdad een belangrijke rol. 

De documentaire is indrukwekkend omdat te zien is hoe gevaarlijk het is om in

Irak ‘verboden’ muziek te maken ten tijde van de dictator Saddam Hoessein

en de Irakoorlog (2003). Omdat het beluisteren en spelen van heavy

metalmuziek illegaal is, lopen de bandleden continu gevaar om opgepakt of

vermoord te worden. Uiteindelijk vluchten de bandleden via Syrië naar de

Verenigde Staten, waar ze in 2015 hun eerste plaat Gilgamesh opnemen.

Bekijk het fragment van "Rise" van Acrassicauda (2015). Veel heavy metal zet zich af

tegen de gevestigde orde en de teksten gaan vaak over duistere fantasythema’s zoals satanisme, horror en mythologie

vraag 6.     2 pnt.     T2

Bekijk het fragment Rise van Acrassicauda (2015). 1 dia terug. 

Veel heavy metal zet zich af tegen de gevestigde orde en de teksten gaan vaak over duistere

fantasythema’s zoals satanisme, horror en mythologie. 

Leg uit dat Rise zowel bij deze benadering past als ervan afwijkt.

Bekijk het fragment Rise nogmaals. Het verzet tegen het de bestaande orde vertaalt zich ook in het sound van metal, die feitelijk een radicale variant is van de rock ’n roll. 

vraag 7.     2 pnt.       T1

Bekijk het fragment Rise nogmaals., 1 dia terug. 

Het verzet tegen het de bestaande orde vertaalt zich ook in het sound van metal, die feitelijk een radicale variant is van de rock ’n roll. 

Noem twee kenmerken die hoorbaar zijn in Rise waardoor metal radicaler klinkt dan rock ’n roll of pop

De Japanse postmoderne popmuzikant Cornelius (Keigo Oyamada, 1969)

staat bekend om de vele muziekstijlen die hij citeert. Op zijn platen bespeelt hij alle instrumenten zelf.

Bekijk het fragment 

"I hate hate" : dit is overduidelijk een ode aan de metalstijl.

Toch oogt en klinkt de song niet als een regulier metal-nummer, zoals het fragment op deze dia "Enter sandman, een van meest bekeken metal-video’s op Youtube. 

vraag 8.     4 pnt     T1

Bekijk de fragmenten I hate, hate en Enter Sandman 1 dia en 2 dia's terug.

I hate, hate klinkt en oogt de song niet als een regulier metal-nummer, zoals Enter

sandman, een van meest bekeken metal-video’s op Youtube. 

Noem twee beeldende kenmerken en twee muzikale kenmerken van de video I hate, hate die duidelijk afwijken van een meer regulier metal-nummer als Enter Sandman

Heavy metalkoor Ensemble Tikoro uit Bandung in Indonesië vermengt metal

zang met klanken uit gamelanmuziek en het wajang poppentheater. In 2020

maakt het ensemble de voorstelling METAL met het Australische

dansgezelschap Lucy Guerin inc.

In de trailer van METAL zie je een groot contrast in de manier waarop de dansers en de zangers (herkenbaar aan hun metal-shirts) neergezet worden. 

Bekijk het fragment op de volgende dia. 

trailer van metalkoor Ensemble Tikoro en dansgezelschap Lucy Guerin inc

vraag 9.      3 pnt.      T2

Bekijk het fragment Metal, 1 dia terug.

In de trailer van METAL zie je een groot contrast in de manier waarop de dansers en de zangers (herkenbaar aan hun metal-shirts) neergezet worden. 

Beschrijf dit contrast en geef twee voorbeelden aan de hand van de video.

Lees de tekst van Robbert van Gijssel , NRC handelsblad 2017 op de volgende dia. 

Popcriticus Robert van Gijssel noemt hierin meerdere redenen waarom heavy metal al veertig jaar een wereldwijd populair muziekgenre is.

‘Hoe kan het toch dat steeds juist die metal opduikt als spreekbuis van een opstandige generatie: een muziekstroming die al een jaar of veertig meegaat, en die wel hard is 

maar toch niet zo hip? Er zijn meerdere verklaringen.

Allereerst is de heavy metal bij uitstek het geluid van de onaangepastheid, al vanaf het ontstaan van de stroming begin jaren zeventig. Bands als Black Sabbath schopten 

heilige huisjes omver door te flirten met de duivel en muziek te spelen als begeleiding

bij een heksenritueel. Nog altijd keert de metalhead zich met krijsende gitaren en gecultiveerde slechte smaak af van de burgermoraal, zeker in landen waar een 

dominante religie de wet voorschrijft.

Daarbij is de metal vooral de protestherrie van de gewone man, eerder dan van een intellectuele bovenlaag. Je hoeft niet heel lang na te denken om te begrijpen dat je na

een uur headbangen en haarzwaaien het hoofd aardig leeghebt gebeukt. Zonder 

daarbij per se alle misstanden in de wereld te willen oplossen. De heavy metal lijkt 

vooral door muren heen te willen breken, en niet zozeer te denken aan wederopbouw. 

[...] De gemeenschap der metalheads is een internationale broederschap van zwarte schapen, die een universele taal spreken.’

vraag 10. 2 pnt. T1

Lees de tekst 1 dia terug van Robbert van Gijssel. 

Popcriticus Robert van Gijssel noemt meerdere redenen waarom heavy metal al veertig jaar een wereldwijd populair muziekgenre is.

Beschrijf er twee.

Veel kunstenaars gaan in hun werk expliciet in op maatschappelijke thema’s.

Daarbij is het minder belangrijk of het werk esthetisch aantrekkelijk is, maar

gaat het erom mensen aan het denken te zetten door actuele kwesties op

verrassende, confronterende of prikkelende wijze te belichten. 

Theatermaker Dries Verhoeven (1976) is bekend om zijn locatievoorstellingen

en installaties waarbij het publiek een actieve rol krijgt.

Bekijk het fragment op de volgende dia en lees de tekst op de dia daarna

C. Geëngageerde makers

Theatermaker Dries Verhoeven (1976) is bekend om zijn locatievoorstellingen

en installaties waarbij het publiek een actieve rol krijgt. fragment "Life streaming" uit 2010

Synopsis Dries Verhoeven Life streaming (2010).

Life streaming speelt zich af in een mobiel internetcafé. Voorstellingsbezoekers

gaan het café op blote voeten binnen, waarna iedereen met een hoofdtelefoon

op plaatsneemt achter een eigen computer. Via een internetverbinding krijgen

de bezoekers live contact met een van de performers, die zich bevinden op een

strand in Sri Lanka. Het strand is een beladen plek omdat het in 2004 zwaar

getroffen werd door een allesverwoestende tsunami, waarbij in de landen rond

de Indische Oceaan zo’n 230.000 doden vielen. Tijdens de voorstelling ontstaat

er een dialoog tussen bezoeker en performer over de verschillende manieren

waarop we omgaan met verlies. Het gesprek wordt naarmate de voorstelling

voortduurt steeds persoonlijker en het internetcafé raakt gevuld met geuren en

geluiden van Sri Lanka. Aan het einde lopen de performers langzaam de zee

in. 8000 kilometer verderop klotst tegelijkertijd warm water het internetcafé in

Nederland binnen.

vraag 11.    2 pnt.            T1

Theatermaker Dries Verhoeven (1976) is bekend om zijn locatievoorstellingen en installaties waarbij het publiek een actieve rol krijgt.

Bekijk het fragment 2 dia's terug en en lees de tekst 1 dia terug. 

Noem twee kenmerken of gebeurtenissen waarmee Verhoeven de ervaring van de toeschouwers / deelnemers in Nederland indringender maakt.

vraag 12.     2 pnt.     T2

De titel van Verhoevens stuk, Life streaming, kan je op verschillende manieren uitleggen. 

Noem twee mogelijke betekenissen van de titel.

vraag 13.      2 pnt.     T2

Journalist Daniël Bertina schrijft in 2010 over Life streaming: ‘Dries Verhoeven schept met Life streaming een bijzonder gevoel van intimiteit en afstand, vaak tegelijkertijd.’ 

Leg uit hoe de voorstelling zowel intimiteit als afstand creëert.

Dulce Pinzón (1974) is een Mexicaanse fotograaf die in 2006 een serie van

twintig foto’s maakt over buitenlandse arbeiders in de Verenigde Staten.

Pinzón fotografeert de immigranten in kostuums van superhelden, als

eerbetoon aan het zware werk dat zij verrichten en waarmee ze hun familie in

het buitenland onderhouden. In haar foto’s speelt Pinzón met onze kennis over superhelden.

Bekijk de afbeeldingen op de volgende dia's.

foto's uit de serie "The Real Story of the Superheroes (2006)".

Dulce Pinzón:  Hulk en Spiderman uit The Real Story of the Superheroes (2006)

vraag 14.     1 p .    T2

Dulce Pinzón (1974) is een Mexicaanse fotograaf die in 2006 een serie van twintig foto’s maakt over buitenlandse arbeiders in de Verenigde Staten. Pinzón fotografeert de immigranten in kostuums van superhelden, als eerbetoon aan het zware werk dat zij verrichten en waarmee ze hun familie in

het buitenland onderhouden. In haar foto’s speelt Pinzón met onze kennis over superhelden. 

Leg uit op welke manier ze dat doet.

vraag 15.       1 p.    T2

De foto’s van Pinzón zijn toegankelijk en humoristisch. Toch bevatten ze een stevige kritiek op de manier waarop wij over het algemeen aankijken tegen het fenomeen ‘helden’. 

Leg dit uit.

Einde

sluit de toets af

lever het toetsblaadje in