13 juni 2023, Spijsvertering

• basiszorg
• MBO
• Studiejaar 1

                                   Spijsvertering

Wat is spijsvertering?

•  Gaat om basis behoeften -> eten en drinken
•  Spijs = voedsel
•  Spijsvertering = voedsel vertering in het lichaam
•  Spijsverteringskanaal; Mond, keelholte, slokdarm, maag, dunne darm en dikke darm (dit zijn de spijsverteringsorganen)

Functies spijsvertering

-

-

-

-

-

-

-

-

Functies spijsvertering

• Voedsel opnemen (via de mond)
  
• Voedsel fijnmaken (kauwen)
  
• Voedsel vervoeren (door spierbewegingen)
  
• Voedsel afbreken en verteren (door verteringssappen en spierbewegingen)
  
• Voedingsstoffen voor de lichaamscellen afgeven aan het bloed ( via wand dunne darm)
  
• Onverteerbare voedselbestanddelen afvoeren (anus)
  

Welke weg legt je voedsel af door het spijsverteringskanaal?

1. Slokdarm, maag, dunne darm, dikke darm
2. Maag, slokdarm, dunne darm, dikke darm
3. Dunne darm, dikke darm, slokdarm, maag
4. Slokdarm, dunne darm, dikke darm, maag

waar begint de spijsvertering?

1. darm
2. mond
3. maag
4. anus

waar eindigt de spijsvertering?

1. anus
2. nieren
3. lever
4. darm

Welke klier speelt geen rol in de spijsvertering?

1. de speekselklier.
2. de prostaatklier.
3. de lever.
4. de alvleesklier.

Mond

• Kauwen
• Speeksel
• Huig
• Strottenhoofd
• Strottenklepje

Slokdarm

• Spieren die samentrekken en ontspannen -> peristaltiek
• Zorgt voor voedseltransport
• Verbinding tussen mond en maag
  
  
• Enige functie: Vervoer van voedsel van mond naar maag

Welk orgaan heeft nog meer peristaltiek?

Maag

• Elastische gespierde zak
• Kan uitzetten en krimpen
• Bewaren voedsel totdat het naar de darmen kan

Functies:

• Verder kneden en fijnmaken van voedsel
• Afbreken van eiwitten en vetten
• Doden van bacteriën

Twaalfvingerige darm

• Bovenste gedeelte van de dunne darm
  
• Even lang als 12 vingers (+/- 30 cm)
  
•  Voedsel wordt verder verteerd
  

+ sap uit alvleesklier

+ galsap uit de leven

• Galsap verdeelt vet in kleine druppeltjes
  
• Na inwerking van de sappen is het voedsel verdeeld in de kleinst mogelijke deeltjes. Dit is nodig voor opnamenin het bloed.
  

Dunne en dikke darm

Dunne darm:

• Kan tot wel 5 tot 6 meter lang zijn
  
• Bestaat uit darmvlokken aan de binnenzijde (geplooid slijmvlies)
  
• In elke darmvlok zit een bloedvat (haarvat) deze nemen de voedingsstoffen op
  
• De voedingsstoffen gaan via het bloed van de dunne darm -> poortader -> lever
  

Dikke darm:

• Ongeveer 1,5 meter lang
  
• Bestaat uit blinde darm, dikke darm, endeldarm
  
• Veel bacteriën (Darmflora) -> belangrijk bij afbreekproces schadelijke bacteriën
  
• Laatste voedingsstoffen worden opgenomen
  
• Er wordt veel vocht onttrokken, dus de voedselbrij wordt dikker
  
• Er wordt slijm toegevoegd
  
• Overgebleven voedselbrij wordt naar de endeldarm vervoerd (met aan het einde de anus

Endeldarm en anus

• Verzamelplaats voor ontlasting
  
• Spieren worden in reflex samengetrokken (ontlasting verlaat lichaam via anus)
  
• Anus wordt afgesloten met kringspier
  

Lever

• Hoort niet bij het spijsverteringskanaal !
  
• Heeft wel een belangrijke rol bij de spijsvertering, dus hoort wel bij het spijsverteringsstelsel
  
• Bestaat uit 1 rechterkwab en 1 linkerkwab, allemaal kleine leverkwabjes met daarin levercellen
  
• Functioneert als een chemische fabriek
  
• Neemt voedingsstoffen uit het bloed op, geven stoffen af
  
• Opslagplaats voor energie, vitaminen, vetten, eiwitten en metalen.
  
• Geeft suiker af aan het bloed als het lichaam het nodig heeft
  
• Vormt gal. Galvloeistof helpt bij het oplossen van vetten. Gal wordt in de galblaas opgeslagen.
  
• Zet eiwitten om in bruikbare eiwitten voor afweer van het lichaam en bloedstolling
  
• Maakt giftige stoffen onschadelijk. Zet schadelijke stoffen om in minder schadelijke stoffen. (medicijnen, alcohol, drugs)
  

Alvleesklier

• Hoort ook niet bij het spijsverteringskanaal!
  
• Scheidt alvleeskliersap af om eiwitten, vetten en zetmeel te verteren & schakelt zuur van de maag uit
  
• Scheidt hormonen insuline en glucagon af. Regelen bloedsuikerspiegel in lichaam.
  

Dit deel verbindt de mond met de slokdarm

Hierin wordt voedsel dat via de slokdarm uit de mond komt verder gekneed en fijn gemaakt

Dit deel is vele meters lang

Dit deel vervoert voedsel verder het spijsverteringskanaal in

Klieren in de wand vormen slijmstoffen en glijstoffen

Met dit deel kun je genieten van je eten

Keelholte

Maag

Dunne darm

Slokdarm

Dikke darm

Mondholte