Samenvatting - De woordsoort van wie, die, dat en wat

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Samenvatting

Woordsoort van wie, die, dat en wat

Wie

- Vragend voornaamwoord

Wie heeft de koelkast leeggegeten?

Ik wist niet meer aan wie ik mijn boek heb uitgeleend.

- Betrekkelijk voornaamwoord

De man van wie ik nog geld krijg is verdwenen.

- Betrekkelijk voornaamwoord m.i.a.

Wie dit leest, is gek. ('degene die')

Die - dat

Kun je het woord vervangen door deze of dit?

- Aanwijzend voornaamwoord

Die jongen ken ik / Hij woont naast dat huis.

- Betrekkelijk voornaamwoord als het terugslaat op een antecedent.

De man die naast hem zit.

Het schuurtje dat daar staat.

- Onderschikkend voegwoord (aan het begin van een bijzin)

Ik geloof dat het mooie boek van hem is.

Wat als vragend vnw

Wat hebben je in de vakantie gedaan, Erik?

(begin van een vraag)

Frida kan niet bedenken wat de beste manier is om een backflip te leren.

(begin van een zin die van een vraag gemaakt is)

Let op: wat is geen vragend vnw als dit terugwijst naar een eerder genoemd woord.

Wat als betrekkelijk vnw

Tegenwoordig kun je bijna alles wat je niet weet, op internet vinden.

(wat verwijst terug naar het onbepaald vnw alles)

Het leukste wat hij te vertellen had, wist ik al.

(wat verwijst terug naar het leukste (overtreffende trap))

Mijn buren zijn 60 jaar getrouwd, wat nu helaas niet groots gevierd kan worden.

(wat verwijst terug naar een hele zin)

In deze gevallen verwijst wat altijd terug naar iets wat eerder genoemd is. Dit noem je het ANTECEDENT.

Wat als betrekkelijk vnw m.i.a.

Wat Kees je vandaag over mij verteld heeft, moet je niet geloven.

Er is hier sprake van een betrekkelijk vnw met ingesloten antecedent. Waar wat naar terugverwijst kun je niet uit de zin halen. In dit geval kun je checken of het een betrekkelijk vnw is door wat te vervangen door datgene wat.

Wat als onbepaald vnw

Heb je nog wat (=iets) moois gekocht toen je op vakantie was?

Over lekker eten is wel vaker wat (=iets) te doen in de Griekse mythen.

Wat als onbepaald hoofdtelwoord

Vraag Ellen even of ze wat melk voor ons heeft.

Wat geeft een hoeveelheid aan, maar niet precies hoeveel. In dit geval bedoel je een beetje.

Let op: Het is geen onbepaald voornaamwoord. Het is wel vaag, maar wat heeft hier niet te betekenis van 'iets'. Een telwoord staat meestal voor een zelfstandig naamwoord. In dit geval is dat melk.

Telwoorden

	bepaald	onbepaald
hoofdtelwoord	precies aantal: acht, 2020, 1/8	onduidelijk aantal: veel/ vele, enkele, sommige, alle, wat
rangtelwoord	precieze plaats in de rij: tweede, achtste	onduidelijke plaats in de rij: laatste, middelste, zoveelste, hoeveelste

Aan de slag!

H.2 Grammatica

De woordsoort van wie, die en dat.

Opdracht 1, 2 en 4.

H.3 Grammatica

De woordsoort van wat.

Opdracht 1, 2, 3 en 5.